در هفته گذشته تیم تعهد و تخصص به رهبری عبدالقیوم کرزی به نفع تیم اعتدال، برابری و سازندگی به رهبری زلمی رسول کنار رفت. نفس کنار رفتن عبدالقیوم کرزی رخداد نیک و خوبی است. در نظام های دموکراتیک شکل گیری و شکل دهی ائتلاف های سیاسی امری رایج است. به عبارت دیگر، شکل گیری و شکل دهی ائتلاف های سیاسی رفتار غیر دموکراتیک تلقی نمی شود. بلکه ائتلاف ها بخشی از رفتار های دموکراتیک در جامعه است. اما در مورد ائتلاف شکل گرفته میان قیوم کرزی و زلمی رسول اما و اگر های زیادی وجود دارد. گفته می شود که قیوم کرزی با پا در میانی حامد کرزی حاضر شده است به نفع زلمی رسول کنار برود. این امر زمانی مطرح شد که سران قبایل جنوب از حامد کرزی خواستند که زلمی رسول به نفع قیوم کرزی کنار برود. حامد کرزی اما، تصمیم سران قبایل را نپذیرفت و حاضر به کنار رفتن زلمی رسول به نفع قیوم کرزی نشد.‏ به همین خاصر احتمال زیاد می رود که دست نامرئی در پشت ائتلاف های انتخاباتی وجود دارد. در صورتی دست نامرئی در پشت ائتلاف های سیاسی وجود داشته باشد رقابت سیاسی، مشارکت سیاسی و نتیجه انتخابات چه شکل به خود می گیرد. آیا رقابت سیاسی دموکراتیک خواهد بود؟ آیا مشارکت سیاسی معنی و مفهوم خواهد داشت؟ آیا نتیجه انتخابات توسط رأی مردم مشخص خواهد شد؟ این ها مهمترین سوالی است که در این نوشتار به آن پرداخته می شود.‏

اولین پیامد دخالت در انتخابات و شکل دهی ائتلاف های انتخاباتی از بین بردن رقابت سیاسی دموکراتیک است. رقابت دموکراتیک به معنی این است که همه کاندیدان از فرصت ها و امکانات برابر قانونی برخوردار باشد. در صورتی که یک کاندید از امکانات و ابزار های دولتی استفاده نماید و کاندید دیگر از آن محروم باشد بدون شک رقابت دموکراتیک نخواهد بود. در چنین شرایطی بدون شک، کاندیدان با شرایط نابرابر رقابت خواهد نمود که در آن رأی مردم تاثیر گذار نموده و کاندید مورد نظر دولت پیروز انتخابات خواهد بود. این مسئله ضربه محکم بر دموکراسی جوان ما خواهد بود. زیرا دموکراسی در کشور ما از سال 2001 میلادی به این سو پا گرفته است. در صورتی که رقابت که یکی از عناصر دموکراسی است، وجود نداشته باشد بدون شک دموکراسی و قاعده بازی به هم خواهد خورد و قاعده بازی غیر دموکراتیک خواهد شد و این چنین ما دوباره به سمت قواعد غیر دموکراتیک پیش خواهیم رفت. این مسئله در نهایت بخش از فرهنگ سیاسی ما در می آید که در آن صورت نهادینه نمودن قواعد بازی دموکراتیک دشوار خواهد شد.‏

رقابت از عناصری که میزان دموکراتیک بودن و غیر دموکراتیک بودن نظام سیاسی را می سنجد. به عبارت دیگر، فراهم بودن شرایط برابر برای تمام کاندیدان بیانگر رقابت دموکراتیک است. در صورتی که شرایط برابر برای همه کاندیدان فراهم نشود رقابت غیر دموکراتیک خواهد بود و عناصر دیگر دموکراسی معنی و مفهوم خود را از دست خواهد داد.‏ به عنوان مثال؛ مشارکت بدون رقابت دموکراتیک معنی و مفهوم خود را از دست خواهد داد. زیرا نتیجه انتخابات بر اساس رأی مردم مشخص نمی شود بلکه نتیجه انتخابات از قبل معلوم و مشخص است. زیرا امکانات و ابزار های دولتی در اختیار یک کاندیدی قرار دارد که آن کاندید از آن برای پیروزی خود استفاده می کند. امکانات و ابزار های دولتی این فرصت را به کاندید می دهد که در آراء مردم دستبرد بزند و آراء مردم را به نفع خود رقم بزند. بنابراین مشارکت مردم در انتخابات بدون رقابت دموکراتیک معنی و مفهوم ندارد.

انتخابات که در آن مشارکت مردم به شکل سمبلیک باشد، انتخابات بدون شک به ثبات سیاسی ختم نمی شود. این احتمال وجود دارد که نتیجه انتخابات با نارضایتی گسترده مواجه شود و ثبات سیاسی جای خود را به هرج و مرج و بی ثباتی سیاسی بدهد.‏ زیرا کاندیدان دیگر، ممکن است دست به تحریک مرد بزند و مردم را به خیابان ها طلب کند.‏ بنابراین انتقال قدرت به شکل دموکراتیک و مسالمت آمیز صورت نخواهد گرفت. بلکه انتقال قدرت ممکن است به شکل غیر دموکراتیک و خشونت آمیز صورت گیرد.انتخابات به عنوان مکانیسم انتقال قدرت مسالمت آمیز کارکرد خود را از دست خواهد داد و کشور یک بار دیگر، وارد منازعات خونین خواهد شد.

چه باید کرد؟ پاسخ به این سوال کوتاه است. عدم دخالت دولت و نخبگان سیاسی در رأس قدرت در مبارزات و رقابت های انتخاباتی است. نخبگان سیاسی راس قدرت در صورتی که در انتخابات دخالت نماید و نگذارند که انتخابات به صورت سالم و شفاف برگزار شود و تلاش نماید یک انتخابات سازمان یافته برگزار نماید و نتیجه از پیش تعیین شده را بگیرد، بدون شک بیشتر ضربه را نخبگان سیاسی حاکم خواهد خورد. اول؛ تاریخ در مورد رفتار ها و کنش های آن ها قضاوت خواهد کرد. تاریخ به یاد خواهد آورد که چه دستانی در پشت پرده در سازماندهی انتخابات دست دارند و چه کسی در صدد پیروزی تیم خاص می باشد. دوم؛ نخبگان در رأس قدرت بیشتر نفع را از ثبات سیاسی می برند. زیرا نخبگان سیاسی بیشترین نفع را از ثبات سیاسی می برند. زیرا نخبگان سیاسی حاکم از جمله طبقه بالای جامعه گفته می شود که دارای سرمایه زیاد می باشد. در صورتی بی ثباتی سیاسی همین نخبگان سرمایه و موقعیت خود را از دست خواهد  داد. سوم؛ در صورتی بی ثباتی سیاسی، نخبگان حاکم یا وارد منازعات خونین می شود و ممکن در نهایت کشته شوند و یا اینکه آواره شوند و برای سال ها از وطن و خاک خود دور شود. بنابراین نخبگان سیاسی حاکم باید دست از مداخله بردارند و بگذارند که انتخابات به شکل دموکراتیک برگزار شود و کاندیدان بر اساس رأی مردم انتخاب شود.

مداخله در انتخابات انگیزه مشارکت سیاسی را می گیرد. زیرا بخش زیادی از مردم افغانستان در انتخابات به خاطر رأی به نظام سیاسی کنونی، قانون اساسی می دهد. در صورتی که انتخابات سازماندهی شده برگزار شود و نتیجه آن از قبل مشخص باشد بدون شک مردم در انتخابات شرکت نخواهد کرد و در نتیجه میزان مشروعیت سیاسی نظام پایین خواهد آمد. این مسئله در نهایت باعث می شود که ما با بحران مشارکت و مشروعیت مواجه شویم که حل این بحران هم نیازمند هزینه و هم وقت زیاد است.

در پایان باید گفت که نخبگان سیاسی و کاندیدان ریاست جمهوری باید قواعد بازی دموکراتیک را حفظ کند. بر اساس قواعد دموکراتیک وارد مبارزات انتخاباتی شود. عناصر و مولفه های دموکراسی بدون شک به نفع همه مردم افغانستان است. در صورتی که این مهم رعایت نشود، احتمال این وجود دارد که انتخابات منجر به بی ثباتی سیاسی گردد. این مسئله بزرگترین هزینه ممکن است که مردم افغانستان آن را می پردازد. بی ثباتی سیاسی به نفع هیچ یک از گروه های اجتماعی نیست. نخبگان سیاسی بیش از توده مردم ضربه می بیند. رهبران قومی و افرادی در رأس قدرت موقعیت و جایگاه خود را از دست می دهد.