ده ها سال جنگ و نابسامانی های سیاسی و اجتماعی علی رغم قربانی های بی شماری که از مردم افغانستان به صورت عمومی ستانید، یک بخش از نیروی انسانی جامعه را بیشتر متضرر و زیانمند نمود. این بخش، زنان به عنوان نیمی از پیکر جامعه انسانی است که در هر جامعه ی بدون آنان نمی شود زندگی کرد و متولد شد. متاسفانه از یک سو فرهنگ سنتی و قبیله گرایانه ی افغانستان بایدهای اجتماعی و رفتاری را بر آنان می قبولانید و می قبولاند، چون که زن ستیزی یکی از مولفه های مهم در تفکر انسان جامعه سنتی است و از سوی دیگر، جنگ ها و نابسامانی های که صورت گرفت، وضعیت را بیش از بیش برای زنان تنگ تر و غیر قابل تحمل نمود.

  زنان افغان روزهای دشواری را در زمان های حکومت های گذشته ی کشور از نظام های سلطنتی گرفته تا امارت طالبانی گذراندند. بدون تردید، خشونت های گسترده ای خانوادگی در برابر شان صورت می گرفت، حق انتخاب مسیر زندگی و گزینش زوج، تحصیل و فعالیت های بیرونی را نداشتند، بلکه مکلف بودند تا طبق تصامیم که دیگران برای شان اتخاذ می نمودند، زیست نمایند. حتی به این حالت هم راحت نبوده و حق حیات هم از آنان گرفته می شد. پس در مورد محرومیت زنان از همه ی حقوق و امتیازات انسانی، نمی توان تردید نمود و کسی نیست که انکار نماید.

   از این نظر، با فروپاشی رژیم استبدادی گروه طالبان و حضور جامعه جهانی در کشور و نیز سردادن شعارهای نهادینه سازی دموکراسی و حقوق بشر، در کنار دیگران، زنان خوش حال به گشوده شدن دروازه های امید و روشن شدن چراغ های روشنایی که نمایان گر حرکت به سمت یک سرنوشت بهتر بود، بودند و تصور می کردند محرومیت ها و محدودیت ها در همه ی عرصه ها از عرصه ی خانواده و جامعه برچیده شد و از این پس خانم ها می توانند، زندگی انسانی تر نسبت به گذشته را به تصویر بکشند.

 در فضای افغانستان پساطالبان، تلاش های جدی و مناسب در راستای نهادینه سازی حقوق زنان و به صورت عمومی حقوق بشر صورت گرفته است.به نظر می رسد که نسبت به مناطق روستایی در مناطق شهری وضعیت بهتر تر شده و بحث تحصیل دختران و نیز فعالیت های اجتماعی آنان تبدیل به یک موضوع حل شده گردیده است، اما در مناطق روستایی چون مردم به وسایل ارتباط جمعی کمتر دسترسی دارند چالش های در برابر موضوعات یادشده حس می گردد.

 بهر حال علی رغم دستاوردهای بنیادی و مهم که در راستایی حقوق زنان کمایی گردیده است، هنوزهم هر روز افغانستان شاهد وقایع و حوادث دردناک است که مرتبط با بحث حقوق زن است. شوهران خانم های شان را کتک می زنند، حتی از این هم گذشته مجروح و به قتل می رسانند، برادران خواهران شان را لت و کوب می نمایند و حتی دردناک تر اینکه برخی ها اقدام به کتک زدن مادر هم می کنند. دختران که در برابر خواسته های تحمیلی خانواده تن نداده و می خواهند خود همسر و شریک زندگی شان را گزینش نمایند، از سوی خانواده اش به قتل می رسند. پس با گذشت ده سال و اندی با تلاش های جدی که در راستای حقوق بشر و حقوق زن صورت گرفته است، زن هنوز هم قربانی ست و محدودیت های جدی در برابرش خودنمایی می کند.

پندار افکار عمومی به صورت کلی این است که تعقیب مباحث چون حقوق بشر و حقوق زن ارتباط تنگاتنگ با حضور همکاران خارجی در کشور دارد. زیرا اگر فشارها و اصرارهای آنان نمی بود، فکر نمی شود که مشارکت سیاسی زنان حتی در سطح پایین کنونی را هم شاهد می بودیم. از این نظر، سال 2014 سال خروج نیروهای خارجی و کاهش حضور جامعه جهانی، همان طور که برای دیگران تبدیل به یک سال کابوس گردیده است برای زنان هم یک کابوس و از سوی سرنوشت ساز گردیده است.

  متاسفانه خشونت ها علیه زنان در طول ده سال نه تنها کاهش قابل ملاحظه ای نیافته است بلکه طبق ارزیابی های که برخی سازمان های ملی و بین المللی انجام داده اند، افزایش هم یافته است.  این آمار مربوط به، به کارگیری خشونت فیزیکی علیه زنان است که بستگان شان در خانواده دست زده اند، خشونت های روانی و نیز مزاحمت ها و مخالفت های که در بیرون از محیط خانه با زنان صورت می گیرد که بدون تردید صورت می گیرد، ارزیابی نشده است.از جانب دیگر شاید به میزان زیاد از خشونت ها صورت گرفته باشد، اما خانم ها بنابر دلایل مختلف نتوانسته اند آن را ثبت نمایند.

 پس نگرانی های زنان، دوجنبه دارد؛ یکی حضور آنان در عرصه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ـ فرهنگی و دوم خشونت های که با آنان در داخل خانواده صورت می گیرد و به حدی شدید و نگران کننده است که حتی جان شان را می ستاند.

بنابر این با نزدیک شدن سال 2014 و خروج نیروهای خارجی و به تبع آن کمرنگ شدن نقش آنان در مسایل افغانستان و نیز، همهمه های حضور گروه طالبان و حزب اسلامی حکمت یار در درون ساختار قدرت، نگرانی جدی زنان این است که مبادا دستاوردهای اندکی را که کسب کرده اند، از دست دهند و بعد از آن فرصت های حضور اجتماعی زنان به تدریج محدود گردد. زیرا گروه طالبان و حزب اسلامی به ویژه طالبان با تفسیر که از شریعت مطرح می نمایند، زن مکلف به حضور در داخل خانه است و حضور در عرصه های اجتماعی عصیان بس بزرگ و نا بخشودنی خواهد بود.

و اما خشونت های خانوادگی نیز باعث نگرانی های جدی است. نسبت به نهادهای داخلی، همکاران خارجی بودند و هستند که در این مورد علاقمند به کار و تلاش بودند. پس با خروج آنان تلاش های شان در این زمینه نیز کمرنگ و خیلی محدود خواهد شد.

از این رهگذر، سال 2014 تبدیل به یک کابوس برای زنان گردیده است. خروج همکاران خارجی از کشور و فرایند مصالحه با گروه های مخالف مسلح و همهمه های حضور گروه های افراطی در ساختار قدرت، اذهان همه ی زنان را می فشارد و ترس و هراس از این دارند که مبادا وضعیت به حالت برگردد که قبل از 2001 شاهدش بودند. اما تایید پیمان دوجانبه امنیتی بین افغانستان و امریکا از سوی لویه جرگه مشورتی در کابل می تواند امیدواری های را در اذهان ترسیده خلق نماید.