صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

استیصال دولت در امر مبارزه با مواد مخدر

-

استیصال دولت در امر مبارزه با مواد مخدر

حکومت افغانستان و اداره مبارزه با جرایم سازمان ملل متحد ( UNODC) به تازگی گزارشی را به نشر سپرده اند که حکایت از افزایش کشت و تولید مواد مخدر در کشور دارد.در این گزارش آمده که زمین های تحت زرع خشخاش به 209 هزار هکتار رسیده که درمقایسه به سال 2012 م 36 درصد افزایش را نشان می دهد. گزارش سازمان ملل هم چنان گفته است که تولید تریاک نیز به 5.5 هزار تن رسیده که در مقایسه با سال گذشته 49 درصد افزایش را نشان می دهد. افزایش کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان در حالی است که طی بیش از یک دهه گذشته هزینه های هنگفتی در جهت محو این پدیده به مصرف رسیده است. علی رغم تمامی مساعی که در این مدت از سوی دولت افغانستان به همکاری جامعه بین المللی برای کاهش کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان صورت گرفته،‌ هنوز هم کشت و تولید این پدیده نه تنها کاهش نیافته بلکه با گذشت هر روز افزایش نیز یافته است. این نوشتار در صدد بررسی این است که چرا تمامی تلاش ها در این زمینه به شکست مواجه شده یا حد اقل نتوانسته به اهداف خود برسد؟ آیا استراتیژی مبارزه با مواد مخدر، نا کارآمد و غیر موثر است یا دولت افغانستان در استیصال قرار دارد و مساله مبارزه با مواد مخدر فرا تراز مرزهای افغانستان آب می خورد؟

با توجه به مجموعه ای عوامل و زمینه های ذیربط می توان ارزیابی کرد که مساله مواد مخدر در افغانستان هم نسبت وثیقی با متغییرهای داخلی دارد و هم عوامل خارجی برآن اثر گذار است که باعث افزایش کشت و تولید آن می گردد. در اینجا به چند نکته به عنوان عوامل اصلی افزایش کشت و تولید مواد مخدر در کشور اشاره می شود.

1-فقر و نبود کشت جا گزین: شاید یکی از مهمترین عوامل داخلی ذیربط در این مساله، مشکل فقر در میان دهاقین باشد. مشکل فقر خود به مساله دیگری ارتباط پیدا می کند و آن عبارت از عدم کشت جاگزین برای مواد مخدر می باشد. کشت مواد مخدر برای دهاقین سود هنگفتی را دارد که نمی توان با هیچ محصولی دیگر زراعتی آنرا مقایسه کرد. این محصول ازیکطرف راحت و آسان به حاصل می نشیند و از سوی دیگر تقاضا برای فروش آن در سطح جهانی وجود دارد. تریاک و مواد مخدر تولید شده در افغانستان در تمام نقاط دنیا قاچاق می شود و از این جهت هیچ دهقانی برای فروش آن نگرانیی ندارد. در حالیکه سایر محصولات کشاورزی از یکطرف سود چندانی برای دهقان ندارد و از طرف دیگر بازار فروش برای آن وجود ندارد. بخش عمده محصولات زراعتی افغانستان به دلیل عدم موجودیت سرد خانه ها و هم چنان عدم مدیریت دولت، یا از بین می روند یا اینکه با بهای بسیار ناچیز به کشورهای بیرونی صادر شده و دو باره در شرایط قحطی با قیمت چند برابر دو باره به کشور وارد شده و بر همان دهقانی که آنرا تولید کرده به فروش می رسد. بنا براین کشت سایر اقلام زراعتی برای دهقان نمی تواند مفید باشد و سودی که از این بابت بدست دهقان می رسد در مقایسه با سود کشت مواد مخدر بسیار ناچیز است. از آنجایکه اکثر دهاقین نمی توانند با محصولات زراعتی مجاز مخارج زندگی شان را تامین کنند، لذا مجبور اند مواد مخدر بکارند. تنها کشت جایگزین که می تواند به لحاظ قیمت در بازارهای داخلی و جهانی با مواد مخدر رقابت کند، زعفران است. اما زعفران نیز نمی تواند برای دهاقین یک گزینه مطلوب باشد زیرا تولید زعفران کار سختی است و در هر آب و هوایی نمی توان آنرا تولید کرد. لذا تولید زعفران در هر اقلیمی ممکن نیست و تولید آن در مناطق مساعد هم برای دهاقین مقرون به سود کافی نمی باشد.

2- نا امنی: یکی از عوامل دیگر تاثیر گذار بر افزایش کشت مواد مخدر نا امنی می باشد. نا امنی از دو جهت می تواند به تولید این پدیده کمک کند. اول، اینکه مخالفان مسلح دولت از کشت و قاچاق مواد مخدر به عنوان مهمترین منبع درآمد شان استفاده می کنند. این گروه ها با تشویق و ترغیب دهاقین به کشت مواد مخدر، محصولات آنرا به داخل و بیرون از مرزهای کشور قاچاق می کنند و از این طریق عواید هنگفتی را نصیب می شوند. بر اساس برخی گزارش ها، بخش عمده درآمد ناشی از کشت و تولید مواد مخدر به گروه های مخالف مسلح دولت می رسد و آنان از این پول اسلحه خریداری می کنند و به سرباز گیری از میان مردم می پردازند. علاوه براین مخالفان مسلح دولت تلاش می کنند تا با افزایش کشت مواد مخدر، دولت را عملا در مبارزه با آن ناتوان نشان داده و از آن به عنوان ابزار تبلیغی در میان مردم استفاده کنند. بنا براین، نا امنی و کشت و قاچاق مواد مخدر در یک ارتباط دو سویه با همدیگر قرار دارند و هر کدام به بازتولید دیگری منجر می شود. به این معنا که جنگ و نا امنی زمینه را برای کشت، تولید و قاچاق مواد مخدرفراهم می آورد و مواد مخدر به نوبه خود منبع قوی مالی تمویل هزینه های جنگ برای مخالفان مسلح دولت می باشد.

3-تقاضای جهانی برای مواد مخدر: یکی از دلایل دیگری که باعث گسترش و افزایش کشت و تولید مواد مخدر در افغانستان گردیده، تقاضا برای خرید این محصول در بازارهای سیاه جهانی است. در حال حاضر بخش عمده مواد مخدر تولید شده در افغانستان به کشورهای خارجی قاچاق می شود و گفته می شود که مواد مخدر تولید شده در افغانستان حدود 80 درصد از کل مواد مخدر جهان را تشکیل می دهد. گفته می شود که مواد مخدر تولید شده در افغانستان به دلیل کیفیت خوب متقاضیانی در سراسر جهان دارد. بدین دلیل از کشورهای منطقه گرفته تا روسیه و کشورهای آسیای مرکزی و همین طور اروپا و حتا امریکای لاتین، مواد مخدر افغانستان قاچاق می شود. بدون شک این گستردگی بازارجهانی و تقاضای روز افزون، هم برای دهاقینی که مواد مخدر می کارند خوش آیند است و هم به قاچاقبران آن یک فرصت فوق العاده می باشد تا سهم بزرگی از این بازار سیاه بردارند. بنا براین تقاضای روز افزون جهانی به مواد مخدر این ایده را در میان دهاقین و قاچاقبران تقویت کرده که این بازار سیاه می تواند سود هنگفتی را نصیب شان سازند، هرچند سهم دهاقین از این بازار ناچیز و اندک است.

با توجه به مجموعه عوامل فوق می توان گفت که دولت افغانستان عملا در امر مبارزه با مواد مخدر در استیصال به سر می برد و نمی تواند تنها با سازوکارهای داخلی این مشکل را حل کند. در حال حاضر این دولت نه توانایی ایجاد ظرفیت برای استفاده درست از محصولات زراعتی حلال را که بتواند جاگزین خشخاش و تریاک شود، دارد و نه هم قدرت دخالت و کنترول بازارهای سیاه بین المللی را. از طرف دیگر کنترول نا امنی در بخش های مختلف کشور نیز به تنهایی توسط دولت افغانستان مقدور نیست و گروه های تروریستی با حمایت های بیرونی، با دست باز در مناطق تحت کنترول شان عمل می کنند. در یک نتیجه گیری کلی می توان گفت که مبارزه با مواد مخدر تنها از توانایی دولت افغانستان نیست و اگر جامعه بین المللی به خصوص کشورهای منطقه در این زمینه همکاری نکنند، دامنه ی کشت و میزان تولید این پدیده روز به روز افزایش خواهد یافت و در نهایت آتش آن به خرمن همگان خواهد رسید.

دیدگاه شما