افغانستان کشوری است که به تازگی از دل جنگ و بحران بیرون شده است. این کشور به تبع تحمل سال ها جنگ و نا امنی زخم های زیادی برخود دارد که هر کدام نیازمند مداوا و رسیدگی جدی می باشند. از میان ده ها عوارض و نا بسامانی، مهمترین مساله اما برای مردم این سرزمین امنیت جان و معیشت شان می باشند. مشکل امنیت و معیشت در افغانستان مبنای بسیاری از آشفتگی های دیگر در عرصه های مختلف اجتماعی، امنیتی و فرهنگی می باشند. جنگ ونا امنی سال ها است که بر زندگی مردم در افغانستان سایه افگنده و عرصه را برای آنان تنگ کرده است. فقر و نبود اشتغال نیز همگام با پدیده نا امنی، باعث تحمیل مشقات زیادی بر مردم گردیده، بنا براین درنوع خود بزرگترین مشکل برای این مردم قلمداد می گردد. این دو پدیده ی به هم وابسته دست به دست هم داده و مبنای مصیبت های زیاد برای مردم از یکطرف و ایجاد فرهنگ خشونت، عدم تسامح و مدارا و رفتارهای انحرافی فراوان از طرف دیگر گردیده است. فارغ از هر امری دیگر که ریشه در این دو مسئله ی فقر و خشونت درکشور دارند، رفتارهای شکل گرفته در چنین بستری به بازتولید فرهنگ خشونت در جامعه کمک می کنند و از این جهت آسیب های جدی را متوجه جامعه و سازمان های آن می سازد. بنا براین، جنگ و فقر اقتصادی فارغ از هر تبعات دیگری که برای جامعه دارند، به باز تولید خود منجر می شوند، لذا این فرایند مستمری می تواند برای جامعه ای دربند بنیان بر افکن باشد.

امنیت و معیشت از این جهت که تعیین کننده بسیاری از مناسبات اجتماعی دیگر می باشند و می توانند خود به بهبود این مناسبات و یا بد تر شدن آن منجر شود، برای بهسازی جامعه و اصلاح آن جایگاه مهمی دارد. ایجاد هرگونه اصلاحات جدی اجتماعی بایست از گذرگاه امنیت و معیشت عبور کرده و گره محکم بسیاری از نا بسامانی های اجتماعی و فرهنگی که خود تعیین کننده مناسبات سیاست و قدرت نیز می باشند، از همین نقطه گشوده شود. در صورت بی توجهی به این دو مساله اساسی، هر برنامه ی دیگری محکوم به شکست خواهد بود و نمی تواند بسترساز یک تحول جدید در جامعه گردد.

طرح این مساله برای آنست که ما در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری می باشیم. قرار است مردم برای پیشبرد امور مملکت قدرت سیاسی و اجرایی را در دست فرد و یا افرادی واگذار کنند تا سرنوشت شان را مدیریت کنند. با گذشت هر روز ما به موعد معین برای برگزار انتخابات ریاست جمهوری نزدیک می شویم و تکت های انتخاباتی هر کدام در تلاش اند تا با ارائه برنامه های شان، توجه مردم را به خود جلب کنند. هرچند خیلی مشخص نیست که کاندیدان ریاست جمهوری با چه برنامه هایی وارد رقابت های انتخاباتی خواهند شد، اما این روشن است که هر کدام طرحی برای چگونگی نجات از چالش های موجود و گذار کشور به یک آینده مرفه و با ثبات را دارند. هرکاندید ریاست جمهوری طرح خود را دارند و با توجه به زمینه های فکری و علائق سیاسی و مدیریتی خود، راه حلی برای مردم ارائه می کنند. در اینجا آنچه اهمیت دارد فهم ما به عنوان رای دهندگان و نیروهای است که قدرت خود را به فرد و یا مجموعه ای واگذار می کنیم. این فهم ما از برنامه های کاندیدان رفتارهای انتخاباتی متفاوتی را شکل خواهند داد. هرچند در حال حاضر رفتار انتخاباتی مردم افغانستان تحت تاثیر گرایش های قومی، مذهبی و سیاسی است و افراد محدودی بر اساس برنامه و طرح کاندیدان رای می دهند، اما واقعیت اینست که تنها نگاه دقیق و سنجیده شده ی ما به امر انتخابات است که می تواند سرنوشت مطلوبی را برای کشور ما رقم زند. این نگاه اگراز دایره دید ما نسبت به انتخابات بیرون شود، دیگر نه تنها حاصل انتخابات یک جا به جایی مطلوب نیست، بلکهمی تواند سرنوشت نا مطلوبی را نیز رقم زند. بنا براین، اولویت اساسی اینست که رای دهندگان به عنوان کنش گران اصلی انتخابات، به برنامه های کاندیدان بیش از هر چیز اهمیت دهند. اما اینکه چه برنامه ای می تواند نجات بخش باشد، بایست به دو مسئله ای که در اول طرح شد بر گردیم. امنیت و معیشت دو مساله جدی جامعه ی ما هستند که با حل آن می توان بسیاری مشکلات دیگر را نیز رفع نمود. هر نامزد انتخابات ریاست جمهوری اگر طرحی جامعی برای رفع این دو معضل اساسی جامعه داشته باشد، به حق که سزاوار انتخاب و دادن رأی می باشد. ذکر این نکته مفید است که حل این دو مساله به سادگی ممکن نیست و نیازمند سیاست گذاری های دقیق می باشند. تنها پرداختن کاندیدان به این امر کافی نیست، آنچه اهمیت دارد راه های حلی است که نامزدان انتخابات ریاست جمهوری برای آن در نظرگرفته اند. امنیت و فقر متغییرهای به هم وابسته اند که هر کدام تاثیر متقابل بر یکدیگردارند. این دو متغییر را نمی توان به گونه مستقل و جدا ازهم در نظرگرفت و برای آن راه حلی سنجید. از طرف دیگر مساله امنیت در افغانستان خود امر چند بعدی و پیچیده ای است. این مساله با متغییرهای زیاد داخلی و خارجی ارتباط دارد که حل آن نیازمند استراتیژی جامع، دقیق و سنجیده شده در عرصه سیاست گذاری های خارجی و برنامه ریزی های داخلی می باشد. بنا براین، ایجاب می کند مردم به این دو مساله به عنوان ستون پایه های برنامه های کاندیدان ریاست جمهوری نگرسته و هر نامزدی را که طرح موثر، کاربردی و دقیقی در این زمینه عرضه می کند، مورد حمایت قرار دهند.

انتخابات ریاست جمهوری پیش رو مهمترین فرصتی برای ایجاد یک تحول جدید در جامعه می باشد. این انتخابات آمیزه ای از امیدواری و نا امیدی نسبت به آینده است. عزم سیاسی برای برگزاری این انتخابات و رفتار انتخابی مردم چگونگی این انتخابات را رقم خواهند زد. در مورد عزم سیاسی، اکنون نشانه های وجود دارد که این انتخابات برگزار خواهد شد و جا به جایی قدرت نیز صورت خواهد گرفت. اما حضور مردم در انتخابات و رفتارهای انتخاباتی شان از اهمیت بیشتری برخوردار است. این حضور اگر سنجیده شده بر اساس داوری های سنجش گرانه ی مردم باشد، قطعا امیدواری برای تغییر وجود دارد و انتخابات می تواند امیدبخش یک فردای بهترباشد. اما اگر این امر تحقق نیابد و مردم با داوری های احساسی و نا سنجیده به این پروسه مهم و سرنوشت ساز شرکت کنند، انتخابات دیگر نقطه عطفی نخواهد بود. مردم این را باید به یاد داشته باشند که هر تحولی را که به واسطه ی آرای خود رقم می زنند، تعیین کننده فرداها و آینده شان می باشد و مسئولیت آن به خود شان برخواهد گشت.