صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

چرا به صنعت مهم قالین بافی بی توجهی می شود؟!

-

چرا به صنعت مهم قالین بافی بی توجهی می شود؟!

مسوولان وزارت تجارت و صنایع افغانستان می گویند که عدم توجه به صنعت قالین در چند سال اخیر، باعث شده که میزان صادرات قالین دستباف افغانستان هشتاد درصد کاهش یابد. عصمت‌الله باتور، رییس اتحادیه مولدین و صادرکنندگان قالین افغانستان روزگذشته در یک کنفرانس درکابل گفت: "صادرات قالین در چند سال گذشته روند نزولی داشته و در حدود هشتاد در صد کاهش یافته است." وی می گوید که تولیدات قالین افغانستان از یک میلیون و ۶۸ هزار و ۶۷۹ متر مربع در سال هشتاد و هفت به ۳۸۲ هزار و ۵۳۴ متر مربع در سال هشتاد و نه رسیده است. اما وی می گوید که فعلا تولید و صادرات این صنعت کاهش یافته و سطح بیکاری در میان قالین بافان نیز افزایش یافته است.

این درحالیست که قالين افغانستان كه در سطح دنيا از شهرت و محبوبيت ويژه ای برخوردار است اما متاسفانه به دليل عدم توجه به اين صنعت، صادرات آن به خارج از كشور كاهش نگران کننده ای يافته است. به گفته کارشناسان قالین افغانستان با داشتن طرح و رنگ مشخصی که دارد مدال "عقاب طلایی" رنگ را از آن خود کرده است به همین دلیل در حال حاضر قالین افغانستان از لحاظ کیفیت و رنگ در نمایشگاه های مختلف دنیا مقام نخست را دارد." بنا براین فقط بی توجهی مسئولان و در نتیجه نبود امکانات و وسایل شستشوی قالین، سبب کاهش نسبی صادرات آن شده است.

 بایسته آن بود که در یک دهه گذشته صادران قالین افغانستان روبه رشد می بود و نه اینکه  میزان صادرات قالین هشتاد درصد کاهش یابد. البته مقامات وزارت ترانسپورت و حمل و نقل نیز در این زمینه مسئول دارد زیرا مشکلات ترانسپورتی، عدم هماهنگی میان نهادهای دولت و نبود مراکز شستشو و قیچی‌کاری قالین در داخل کشور، از جمله عوامل مهمی ‌اند که بر کاهش میزان صادرات قالین تاثیر گذاشته‌ اند. به هر روی از آنجا که قالین، یکی از اقلام مهم صادراتی افغانستان است کاهش میزان صادرات این صنعت دستی می‌تواند ضربه‌‌ سنگینی بر اقتصاد افغانستان به خصوص خانواده‌ها وارد کند. بنا بر این بایسته است که مسئولان توجه جدی به صنعت قالین بافی داشته باشند.

متاسفانه با آنکه شاهد رشد خوبی در کیفیت تولید قالین افغانستان در سالهای گذشته بوده ایم و سال گذشته قالین افغانی در نمایشگاهی در کشور امارات متحده عربی که با حضور یکصد شرکت تولید کننده از کشور های  افغانستان، ایران، پاکستان، نپال، ترکمنستان، ترکیه، قزاقستان و هند مقام اول را کسب کرد اما در قسمت صادرات قالین افغانستان بی توجهی های نابحشودنی صورت می گیرد که حقیقتا مایه نگرانی است. بایسته آن بود که دولت برای ایجاد شغل و تقویت صنعت قالین بافی به این صنعت توجه بیشتری می کرد و دولت باید به تولیدکنندگان قالین کمک کند تا حرفه قالین بافی از حرفه خانوادگی به پیشه ای تجارتی تبدیل شود. زیرا اگر کمی در این مورد توجه شود، قالین افغانی می تواند به سرعت بازارهای غرب، آمریکا و منطقه را در زمینه صنایع دستی و مخصوصا قالین را بدست آورد.

واقعیت این است که صنعت قالین بافی در کشور عزیزما از دیر باز تاکنون به صورت فنی و حرفه ای وجود داشته است اگرچه در دهه های اخیر بدلیل مشکلات و جنگ های داخلی این صنعت از رونق خود بازماند اما اینک با فراهم شدن شرائط بهتر برای تقویت و رشد این صنعت باید فکر اساسی برای افزایش تولید قالین و همینطور توسعه و گسترش بازار آن صورت بگیرد. این صنعت در افغانستان از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و اکنون نیز همانگونه که این اتفاق مبارک نشان می دهد این صنعت در حال احیای مجدد است.

مشروط بر آنکه صنعت گران و خانواده های که به این حرفه وارد اند باید تقویت شوند ضمن آنکه این صنعت باید از بین خانواده ها بیرون کشیده شده  و به حرفه ای تجارتی تبدیل شود که هر شهروند کشور که علا‌قمند فراگیری این حرفه و تولید قالین باشد بتواند در این زمینه فعالیت نماید. می توان برای رشد کمی و کیفی تولید قالین از دوران کودکی روی فرزندان این مرز و بوم سرمایه گذاری نموده و آنانر تربیت نمود از دوران مکتب باید شاگردانی که استعداد این کار را داشته و علاقه مند به این حرفه باشد باید امکانات در اختیار شان قرار داده شود و در زمینه طراحی و بافندگی فنی قالین آموزش ببینند.در گام بعدی و در مقاطع بالاتر نیز باید آکادمی صنایع دستی از جمله قالین بافی ایجاد و توسعه یابد.

یکی از چالش های اساسی که مانع رونق بازار قالین افغانی و بدست آوردن سهم واقعی قالین افغانی از بازار های جهانی است  حضور قالین بافان حرفه ی و تولید کنندگان عمده قالین کشور در خارج از افغانستان است. به همین دلیل بسیار از قالین های که بدست نیروهای افغانی تولید می شود بنام کشور های دیگر وارد بازارهای جهان شده و سهم قالین افغانی از بازار جهان در اختیار آنان قرار می گیرد. به گفته مقامهای وزارت تجارت افغانستان، پاکستان سالانه بیش از پنجصد میلیون دالر برای تولید و صادرات قالینهایی که به وسیله افغانها بافته می شود به دست می آورد. جنگ ها سبب گردید قالیبافان کشور به کشورهای همسایه، به ویژه پاکستان مهاجر شوند و قالینهای تولیدی آنها و حتی شمار زیادی از قالین بافان داخل افغانستان از طریق پاکستان به عنوان محصولات تولیدی پاکستان به بازارهای جهانی صادر شود. این بدان دلیل است که دولت پاکستان شرایط نسبتا خوبی را برای قالین بافان افغان در این کشور فراهم کرده و به این وسیله آنها را تشویق به تولید قالین در پاکستان کرده است.

 این در حالیست که در گذشته، قالین بافی از حرفه های اصلی ازبکها در شمال افغانستان شمرده می شد اما در سالهای اخیر شمار دیگری از شهروندان افغان هم به تولید قالی رو آورده اند. مقامهای وزارت تجارت افغانستان گفته اند که در حال حاضر نزدیک به شش میلیون تن به طور مستقیم و غیر مستقیم در تولید، تجارت و صدور قالین نقش دارند. با وجود این، برخی از مقامهای افغان گفته اند که صادرات قالی افغانستان در سه سال اخیر رو به کاهش بوده است.

انتظار می رود دولت با فراهم نمودن زمینه های لازم برای رشد کمی و کیفی تولید قالین در کشور به صنعت گران و تاجران فرش کمک های لازم را داشته باشد. سهم قالین افغانی از بازار های جهانی بسیار بیش از این است که اکنون شاهد آن ایم و بدست آوردن این سهم بزرگ فقط به همت صنعت گران و حمایت های همه جانبه دولت می تواند بدست آید. تداوم کم توجهی به این بخش از صنعت در کشور می تواند زمینه های سوء استفاده فرصت طلبان از توانایی ها وخلاقیت های نیروهای افغانی را فراهم سازد در آن صورت در آینده نیز شاهد عرضه قالین های افغانی بنام کشور های دیگر و تولید کنندگان دیگر خواهیم بود.

سوگمندانه ما در حالی شاهد بی توجهی به این صنعت مهم هستیم که فقر در کشور ما بیداد می کند و با اندک توجهاتی دولت می تواند بخش های زیاد از خانواده های فقیر را با توسعه صنعت قالین از فقر نجات دهد. علاوه بر حمایت از تولید کنندگان قالین در کشور لازم است دولت در فراهم ساختن زمینه های عرضه این کالای گران قیمت در جهان برای تاجران فرش کشور نیز اقدامات لازم را روی دست بگیرد. در این تردیدی نیست که یکی از عوامل اصلی جنگ در کشور فقر است و فقر باعث جذب نیروهای جوان کشور به گروه های تخریبی برای بدست آوردن قوت لایموت می گردد اما اگر دولت بتوان با برنامه ریزی های لازم و درست در محو فقر همت نماید عملا زمینه ای جلب وجذب نسل جوان و بازوان تولید و توسعه در کشور را به تبه کاران و دشمنان صلح و ثبات کشور از بین برده است.

دیدگاه شما