چند روز پیش رئیس جمهور کرزی به هند سفر نمود. سفر رئیس جمهور کرزی را باید در چارچوب روابط بین الملل، روابط منطقه ای و روابط افغانستان با کشور های همسایه مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. همچنین مهم است که تاثیر این سفر را بر اوضاع داخلی افغانستان مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. بدون شک سفر کرزی به هند و درخواست کمک های نظامی او از مقامات هندی تاثیری بر روابط افغانستان و کشور های عضو ناتو، منطقه و به خصوص پاکستان خواهد داشت. از طرفی تاثیر این سفر بر اوضاع داخلی افغانستان دارای اهمیت می باشد. ما سفر رئیس جمهور را با توجه به خواست او و تضاد منافع کشور های مختلف در افغانستان را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهیم. در نهایت به این سوال پاسخ می گوییم که آیا سفر کرزی و درخواست های او از هند به نفع افغانستان است و یا اینکه منجر به بی ثباتی داخلی و بی اعتمادی کشور های دیگر به افغانستان می شود.

روابط افغانستان با هند و تاثیر آن را اگر در چارچوب روابط بین الملل با توجه به تحرکات نظامی مورد بررسی قرار دهیم بیشتر قابل فهم و درک خواهد بود. زیرا در روابط بین الملل، تحرکات نظامی همیشه حساسیت برانگیز بوده است. یعنی تاکید بر قدرت سخت، افزایش بودجه نظامی، ساخت تسلیحات و یا خرید آن همیشه باعث تحریک دیگران(غیر) شده است. نمونه های آن را به وفور می توان در تاریخ روابط بین الملل مشاهده نمود. اگر در خواست کمک های نظامی رئیس جمهور کرزی را با توجه به همین مسئله مورد بررسی قرار دهیم روابط افغانستان با کشور های همسایه و به خصوص پاکستان و کشور های مختلف دیگر بیشتر قابل فهم خواهد بود. بررسی سفر رئیس جمهور کرزی به هند بیشتر با همین رویکرد مورد بررسی قرار می گیرد.

رئیس جمهور کرزی قبل از سفر به هند، به کشور های غربی گفته بود که اگر تجهیزات و نیاز های ارتش افغانستان را برآورده نسازید ما نیاز ها و تجهیزات ارتش را از کشور های دیگر فراهم می کنیم. منظور کرزی از تجهیز ارتش افغانستان بیشتر تسلیحات نظامی سنگین بود. به نظر می رسد که کشور های عضو ناتو توجهی به سخنان رئیس جمهور کرزی ننمودند و کرزی به خاطر تجهیز ارتش افغانستان دست به طرف هند دراز نمود. زمانی که کرزی به کشور های غربی هشدار داده بود که در صورت تامین نکردن تجهیزات نظامی ارتش افغانستان به کشور های دیگر روی می آورد؛ پیش بینی می شد که منظور رئیس جمهور کرزی روسیه، چین و هند باشد. درخواست کمک نظامی از روسیه و چین بدون شک روابط افغانستان و ایالات متحده آمریکا را خدشه دار می ساخت؛ زیرا این دو کشور رقیب جدی ایالات متحده امریکا در عرصه نظامی و اقتصادی می باشد. اما درخواست کمک نظامی از هند نیز نگرانی های را برای سیاستمداران ایالات متحده آمریکا به وجود می آورد زیرا هند تسلیحات نظامی خود را از رقیب نظامی و تسلیحاتی آمریکا یعنی روسیه خریداری می نماید. درخواست نظامی افغانستان از هند به معنای این است که هند خرید بیشتر از روسیه نماید اگر چه هند توافق نامه مبنی بر خرید اسلحه به ارزش سه میلیارد دالر با روسیه دارد و این مقدار بدون شک با درخواست کمک نظامی افغانستان از هند افزایش می یابد. افزایش خرید اسلحه از روسیه به معنی تشدید شدن بازار تسلیحاتی و نظمی میان آمریکا و روسیه می باشد. این مسئله بدون شک نگرانی را برای سیاستمداران ایالات متحده آمریکا به وجود می آورد. بنابراین خرید اسلحه از هند بدون شک تاثیر بر روابط افغانستان و ایالات متحده آمریکا خواهد گذاشت.

از طرف دیگر، افغانستان در حالی از هند کمک نظامی نموده است که رابطه افغانستان وپاکستان با درگیری های مرزی و تنش های سیاسی به اوج خود رسیده است. درگیری مرزی و پیش آمدن مسئله دیورند و رفتن کرزی به دهلی و درخواست های نظامی او از دهلی بدون شک سیاستمداران پاکستانی را نگران می کند. از طرف دیگر روابط پاکستان با هند از زمان شکل گیری پاکستان تا اکنون پر تنش بوده است. پاکستان، هند را به عنوان کشور دشمن می شناسد و پاکستان نزدیک شدن افغانستان به هند را به معنی تهدید منافع خود تلقی می نماید. بنابراین پاکستان اقدامات و تصمیم های در این مورد اتخاذ خواهد نمود. به لحاظ تاریخی هر زمان که منافع پاکستان به نوعی از طرف افغانستان تهدید شده است و مسئله دیورند به میان آمده است، انفجار ها و درگیری ها در افغانستان بیشتر شده است. به همین خاطر می توان گفت که انفجار ها و درگیری های را که در کابل و ولایات مختلف دیگر در چند روز اخیر اتفاق افتاده است، نتیجه یا پس لرزه های سفر رئیس جمهور کرزی به هند دانست. انفجار ها و درگیری ها در کوشه و کنار افغانستان بدون شک با اقداماتی که رئیس جمهور کرزی در روابط با کشور های منطقه و همسایه  اتخاذ نموده است بیشتر خواهد شد. بنابراین پس لرزه های سفر ادامه خواهد داشت و افغانستان تا زمانی که روابط نظامی خود را به روابط سیاسی و اقتصادی فرو نکاهد تهدیدات بالقوه و بالفعل با حمایت کشور های منطقه وجود خواهد داشت.

اگر چه روابط افغانستان با هند از اهمیت اساسی برخوردار است. هند از رشد اقتصادی خوبی برخوردار است و دارای الگوی اقتصادی می باشد که افغانستان می تواند از آن برای رشد اقتصادی خود استفاده نماید. از طرف دیگر هند نظام دموکراتیک با شیوه متفاوت از کشور های دیگر تجربه نموده است و افغانستان برای تحقق ارزش های دموکراسی و حقوق بشر می تواند از هند الگو بگیرد. هند تجربه مهار شورش ها و درگیری های مرزی را دارد و افغانستان از این جهت تا حدودی با هند همانند است. بنابراین می تواند از تجربه هند در این زمینه استفاده نماید. اما برقراری روابط نظامی با هند خطری جدی برای امنیت و ثبات سیاسی در افغانستان می باشد. دولت افغانستان خوب است که روابط خود با هند را در عرصه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی گسترش دهد و ظرفیت ها و فرصت های که هند در عرصه های دیگر در اختیار افغانستان قرار می دهد استفاده نماید. فرصت ها و ظرفیت هایی که باعث تضاد منافع کشور های مختلف در افغانستان نمی گردد. داشتن روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به نفع افغانستان نیز می باشد زیرا افغانستان بیش از کمک های نظامی و تسلیحاتی به کمک های اقتصادی بیشتر نیازمند است. افغانستان نیازمند ساخت زیر بنا است.

به عنوان سخن پایانی باید گفت که افغانستان در موقعیتی نیست که بخواهد سیاست های حساسیت برانگیز اتخاذ نماید. اتخاذ سیاست های حساسیت برانگیز و یا برقرار نمودن روابطی که باعث تحریک دیگران شود با توجه به وضعیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به نفع مردم افغانستان نیست. به همین خاطر دولت و نخبگان سیاسی باید تلاش نماید تا سیاست های مبتنی بر حل مشکلات داخلی نظیر مشکلات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را در اولویت خود قرار دهد. توجه به زیر ساخت های اقتصادی افغانستان اهمیت و اولویت بیشتر دارد؛ زیراساخت زیر بنا افغانستان را قادر خواهد کرد تا در عرصه های دیگر نیز رشد نماید.