این روزها در کنار تلاشهای صلح حکومت افغانستان و حملات پی هم طالبان در مناطق مختلف کشور برخی کشورهای که در افغانستان نیروی نظامی داشته اند آماده خروج از افغانستان می شوند و برخی دیگر هم قرار است سال آینده افغانستان را ترک کنند. قرار است نیروهای کشور زلاند نو که عمدتا در ولایت بامیان مستقر اند افغانستان را به مقصد کشور شان ترک بگویند و طبق اعلام های قبلی اعضای ناتو سایر کشورها نیز طی سالهای آینده نیروهای شانرا از افغانستان خارج خواهند ساخت.

اما با وجود آنکه ناتو نسبت به توانایی های نیروهای مسلح افغانستان خوشبین بوده و نشانه های پیشرفت در افغانستان را برجسته می کنند حملات پی هم و مکرر طالبان نشان می دهد که این خوشبینی ها چندان هم قریب به واقع نیست. واقعیت این است که که طی دو هفته گذشته و روزهای آغازین سال جدید شمسی طالبان خشونت آفرینی های شان را افزایش داده و تقریبا همه روزه حملاتی را علیه ماموران دولتی و شهروندان عادی سازماندهی و اجرا می کنند. حمله نا موفق به والی زابل و انفجار شدید روز گذشته در هلمند روز بخشی از اقدامات طالبان در یک روز گذشته بود.

این درحالیست که بدلیل تشدید نا امنی ها در بدخشان نیروهای آلمانی که این ولایت را ترک کرده بودند دوباره به بدخشان بازگشته اند. تورن جنرال یورگ فولمر، فرمانده نیروهای آیساف گفته است که برای حمایت قوی از نیروهای امنیتی افغانستان، افسران ارتباطی به ولایت بدخشان اعزام شده اند. آقای فولمر گفته است که وضعیت امنیتی در این منطقه "بسیار جدی" است. وضعیت کنونی امنیتی بدخشان برای نیروهای امنیتی افغانستان یک چالش است. فرمانده نیروهای آیساف وخامت اوضاع امنیتی در ولایت بدخشان را به هم سرحد بودن این ولایت با کشورهای تاجیکستان، چین و پاکستان نسبت داده است. همچنان بدخشان همچنان مسیر بسیاری قاچاقچیان مواد مخدر است که این مساله از عوامل اصلی ناامنی شمرده می شود. به گفته وی، زمانی که پولیس افغانستان می خواهد نظم و قانون را موفقانه به اجرا درآورد، آنهایی که در کار و بار غیرقانونی خود مزاحمت احساس می کنند، به مخالفان نیروهای امنیتی تبدیل می شوند. فولمر، فرمانده نیروهای آیساف می گوید که نیروهای امنیتی افغانستان از آنها تقاضای کمک کرده اند.

این نشان می دهد که امنیت افغانستان همچنان شکننده است و سیاست های ضعیف  در مواجهه با مخالفان مسلح نیز بر شکنندگی بیشتر اوضاع کمک کرده است. نرمش در برابر طالبان و امتیاز دهی های یک جانبه به آنان روز بروز این گروه را بر خشونت آفرینی های بیشتر مصمم تر و جری تر ساخته است. نه تنها طالبان مصمم تر از گذشته برای جذب امتیازات بیشتر خشونت آفرینی های شانرا بیشتر کرده است که گروه های دیگری نیز در شاهراه های کشور و مناطق مختلف تحت نام طالبان به سرقت و کشتار و آذار و اذیت مردم رو آورده اند تا از ین طریق بتوانند امتیازات مورد نظر شان را از دولت بدست آورند.

به نظر می رسد اگر مخالفان مسلح به سازماندهی و حملات مکرر شان ادامه دهند با خروج قوای بین المللی از افغانستان اوضاع افغانستان بسیار شکننده خواهد شد. این درحالیست که جنرال «مارتین دمپسی» رییس ستاد مشترک اردوی آمریکا دیروز وارد افغانستان شد. گفته می شود هدف از سفر وی گفتگو در باره خروج نیروهای امریکایی با مقامات  کشور و دیدار با فرمانده نظامی آمریکا در افغانستان می باشد.

بد دلیل افزایش نگرانی ها از آینده امنیت و ثبات درافغانستان طی چند روز گذشته برخی نشست های چند جانبه میان کشورهای منطقه در موضوع افغانستان بر گذار شده است که نگرانی های جدی این کشورها از اوضاع افغانستان پس از 2014 را می رساند. نشست اول بروز چهارشنبه، مورخ 3 اپریل، در انستیتوت تحقیقات ستراتیژیک روسیه  برگذار شد در این کنفرانس تحت عنوان "افغانستان بعد از سال 2014: سناریوی های احتمالی انکشاف ثبات منطقوی"  نمایندگان ساختارهای دولتی روسیه، کارشناسان و کارمندان نمایندگی های دیپلوماتیک مقیم مسکو برخی کشورها و شماری از افغانهای مقیم روسیه شرکت ورزیده بودند. در این کنفرانس مبرم ترین مسایل امنیت منطقوی، تهدیدهای معاصر برای روسیه، طرق حل اوضاع در افغانستان و همچنان جوانب بین المللی همکاری در این عرصه بررسی شدند.  شرکت کنندگان روسی کنفرانس از بابت بدترشدن ممکن اوضاع در منطقه بعد از خروج قطعات جنگی نیروهای بین المللی از افغانستان اظهار نگرانی نمودند. در عین زمان اشتراک کنندگان این نشست بر افزایش همکاری های منطقه ای برای جلوگیری از بحران احتمالی تاکید نمودند.

نشست دوم را وزارت خارجه چین میزبانی می کرد که روز پنج شنبه در وزارت خارجه این کشور بر گذار شده بود. بر بنیاد خبر نامه وزارت خارجه چین، دیپلومات های سه کشور روسیه چین و پاکستان یک نشست سه جانبه را شام روز چهارشنبه در بارۀ افغانستان در شهر بیجنگ برگزار کرده اند. در این نشست سه کشور خواهان نقش برجسته ترسازمان همکاری های شانگ های درحل بحران افغانستان شده اند.شرکت کنندگان این نشست، تامین امنیت را درافغانستان برای منطقه بسیار مهم دانسته و گفته اند که اوضاع افغانستان بر امنیت سراسر منطقه به ویژه به اوضاع این سه کشور اثرهای مستقیم دارد.

همزمان با این دو نشست نشستی دیگری در تاجیکستان بر گذار شد که محور آن توسعه همکاری ها با افغانستان بود. در این نشست نمایندگان افغانستان، قرقیزستان و تاجیکستان و همچنان روسیه، جاپان و سازمان های کمک دهنده مربوط به سازمان ملل متحد، بانک انکشاف اسیایی، بانک انکشاف اروپایی، اتحادیه اروپایی، سازمان مواد غذایی جهان، TIKA و USAID شرکت ورزیده بودند.

تداوم خشونت آفرینی های طالبان در افغانستان و عدم موفقیت لازم ناتو و ارتش افغانستان در تامین امنیت کامل در افغانستان اکنون کشورهای منطقه را بیش از پیش نگران ساخته است که مبادا با خروج قوای بین المللی از افغانستان یک بار دیگر جبهه ترور و خشونت در افغانستان تقویت شود. از این رو این کشورها خواهان نقش آفرینی بیشتر در تحولات افغانستان است. اما اینکه چگونه نقشی را باید این کشور ها در افغانستان بازی کنند مسئله مهمی است که باید افغانستان به آن پاسخ دهد.

در خصوص چگونگی نقش کشورهای منطقه باید گفت همکاری این کشورها تنها در صورتی می تواند به تامین امنیت وثبات بهتر در افغانستان کمک کند که این کشورها در کنار ناتو و هم پیمانان غربی افغانستان در مبارزه با تروریزم سهم بگیرند نه بعنوان رقیبی در برابر این کشورها. بنا بر این اگر سازمان همکاری های شانگهای درهمکاری با ناتو برای حل بحران افغانستان تلاش نماید برای این کشور بسیار سودمند خواهد بود، اما اگر این سازمان دربرابر امریکا قرار گیرد، افغانستان زیان خواهد دید.

اما متاسفانه باید گفت مبنای فعالیت های سازمان شانگهای که بسیار از کشورهای مهم منطقه عضویت آنرا دارند در ضدیت با امریکا است. از این رو اگر شانگهای بخواهد نقش بدیل را درافغانستان بازی کند عملا به عنوان رقیبی برای سایر هم پیمانان افغانتسا از جمله ایالات متحده آمریکا مطرح خواهد شد و این قطعا به ضرر افغانستان است.

بنا بر این دولت مردان افغانستان باید سعی کنند سازو کارهای را بسنجد که این کشورها  درهمکاری با امریکا در تحولات افغانستان نقش آفرین باشد. زیرا طبیعی است که آمریکا نقش محوری خود درتحولات منطقه را به دیگران واگذار نمی کند و این مسئله نباید باعث افزایش مشکلات افغانستان و قربانی شدن مجدد این کشور در رقابت های دیگران شود. بایسته است مقامات حکومت افغانستان بجای اندیشیدن به منافع جناحی و گروهی خاص به منافع علیای افغانستان و آینده پر چالش این کشور پس از خروج ناتو بیاندیشد و راهکارهای مناسب برای جلو گیری از بحران های پیچیده تر در کشور را بیابند.