صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۶ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

سفر برای صلح

-

سفر برای صلح

افغانستان نظام های سیاسی مختلف را تجربه نموده است و در هر کدام مخالفین داشته اند که بیشتر منازعات خونین با حکومت افغانستان نموده اند. نظام سیاسی که بعد از فروپاشی رژیم طالبان با حمایت جامعه جهانی شکل گرفت گروه طالبان را در صف مخالف دولت قرار داد. و گروه طالبان در شکل گیری یک حکومت جدید مانع ایجاد کرد و رفتار خشونت آمیز را در پیش برد مقاصد خود انتخاب نمودند. رفتار های خشونت آمیز طالبان تا هنوز هم ادامه دارد، اما در نهایت دولت افغانستان تصمیم گرفت که این گروه را دعوت به مصالحه و مذاکره نماید. به همین منظور دولت افغانستان شورای عالی صلح را به وجود آورد که این شورا به صورت رسمی و به عنوان نماینده دولت افغانستان مسئول مذاکره با گروه طالبان معرفی شدند.

شورای عالی صلح، در اوائل بیشتر رفتار ها و اعمال خود را در داخل افغانستان متمرکز نمودند و با ارتباط بر قرار کردن با گروه های مختلف مخالف دولت و رهایی سران گروه های طالبان از زندان های افغانستان برای گفتگو های صلح فعالیت نمودند. اما این تلاش ها نتایج ملموس برای مذاکره و گفتگو با طالبان در پی نیاورد. گروه طالبان اما گاهی با رفتار های خشونت آمیز به نوعی ضمنی دست رد به دولت و شورای عالی صلح جهت گفتگو و مذاکره برای صلح زده است. در ولایت های مختلف حملات انتحاری انجام دادند، تعداد زیادی از خانواده های ولسوالی وردوج ولایت بدخشان را آواره نمودند و خیلی از موارد دیگر که نشان گر خشونت طالبان در برابر مردم، دولت و جامعه جهانی می باشد. این خشونت ها نشانگر این مسئله است که طالبان نمی خواهد مذاکره نماید بلکه می خواهد مشکل خود را با دولت و جامعه جهانی با خشونت حل نماید.

اما دولت افغانستان استدلال نمودند که دلیل نتیجه ندادن گفتگو های صلح در افغانستان وابسته بودن گروه های طالبان به کشور های دیگر می باشد. دولت افغانستان بعد از مدتی تلاش نمودند از مجرای پاکستان برای گفتگو های صلح وارد شدند. برای این منظور شورای عالی صلح و مقامات بلند رتبه افغانستان به پاکستان سفر نمودند که در نتیجه آن تعدادی از سران طالبان از زندان های پاکستان رها شدند. اما رهایی زندان های طالبان هیچ گونه نتیجه ای برای گفتگو های صلح در پی نداشت. حکومت افغانستان همچنان حکومت پاکستان را متهم به زندانی ساختن و یا کشتن سران طالبان نمودند.

سوال مهم این است که چرا حکومت افغانستان موفق به مذاکره با گروه طالبان از طریق پاکستان نشد؟ همان طوری که در بالا گفته شد دولت افغانستان در اول در داخل افغانستان تلاش نمودند تا با گروه های مختلف مخالف خود مذاکره نماید و بعدا از طریق پاکستان وارد گفتگو های صلح شدند. به همین ترتیب می توان برای عدم موفقیت دولت برای مذاکره با گروه های شورشی دو نوع پاسخ گفت. در مورد عدم موفقیت گفتگو های صلح در داخل افغانستان باید گفت که دولت با دادن امتیاز های یک طرفه باعث شده است که گروه های مخالف دولت بیش از آنکه به صلح فکر کند به امتیاز های مختلف که بتواند از دولت بگیرد فکر نماید. یعنی برای گروه های مخالف دولت صلح یک مسئله جدی نبوده است بلکه صلح وسیله ای شده است برای گرفتن امتیاز های بیشتر. به طور مثال امتیاز های که شورای عالی صلح و دولت افغانستان به گروه های مخالف دولت داده اند عبارت اند از: رها نمودن تعداد زیادی از سران طالبان از زندان های افغانستان و پاکستان، اما رها کردن این سران از زندان ها هیچ گونه واکنش مثبت از طرف گروه های طالبان برای مذاکره با دولت دیده نشده است. بنابراین عملکرد دولت و شورای عالی صلح از موضع ضعف بوده است و همین مسئله باعث شده است که گروه طالبان مسئله صلح و گفتگو با دولت را جدی نگیرد. زیرا از موضع ضعف عمل کردن نشانگر نیازمند بودن نیز هست. طالبان به این درک رسیده است که دولت به ما نیازمند است و خود را قدرتمند تر و قوی تر از دولت احساس می کند.

اما در مورد عدم موفقیت دولت افغانستان در روند صلح از طریق حکومت پاکستان باید گفت که حکومت پاکستان در سیاست خارجی خود همیشه با ایالات متحده آمریکا همسو بوده است. همسویی پاکستان را می توان در حمایت از ایالات متحده آمریکا به منظور مبارزه با تروریسم در منطقه به صورت واضح دید. یعنی حکومت پاکستان از حامیان جدی ایالات متحده آمریکا در مبارزه با تروریسم در منطقه محسوب می شد. از زمانی که مسئله حضور دائمی نیرو های آمریکایی در افغانستان مطرح شده است تنش ها میان پاکستان و ایالات متحده آمریکا و همچنین اسلام آباد و کابل افزایش یافته است. قبل از یازدهم سپتامبر 2001 میلادی پاکستان یکی از همپیمانان جدی برای ایالات متحده آمریکا محسوب می شد. زمانی که حضور دائمی آمریکا و بستن پیمان استراتژیک میان آمریکا و افغانستان مطرح شدند و این پیمان امضا شدند روابط پاکستان با ایالات متحده آمریکا سرد شدند. امضا پیمان استراتژیک میان افغانستان و ایالات متحده آمریکا به این معنی می باشد که ایالات متحده آمریکا دیگر تنها به پاکستان اتکا ندارد.  پاکستان به این خاطر از پروسه صلح در افغانستان حمایت نکردند که جنگ را در افغانستان به درازا بکشاند و از این طریق بر ایالات متحده آمریکا فشار وارد نماید.

علاوه بر دلایل فوق باید گفت که نداشتن ارتباط مستقیم با گروه های مخالف مسلح یکی از دلایل عدم موفقیت پروسه صلح در افغانستان می باشد. زیرا دولت افغانستان هیچ وقت خواست ها و نیت های گروه طالبان را به صورت مستقیم نشینیدند و برای همین توانستند وجوه مشترک برای خود و طالبان تعریف نماید.

اکنون دولت افغانستان تلاش دارد از طریق قطر گفتگو های صلح را ادامه دهند. حامد کرزی، رئیس جمهوری افغانستان برای یک سفر رسمی دو روزه و دیدار با مقامات قطر به این کشور سفر نموده است. دفتر ریاست جمهوری افغانستان اعلام کرده است که رئیس جمهور افغانستان با حمد بن خلیفه آل ثانی امیر قطر و سایر مقامات این کشور دیدار و درباره گسترش روابط میان دو کشور و روند مذاکرات صلح افغانستان گفتگو می نمایند. سفر حامد کرزی رئیس جمهور افغانستان را می توان سفری برای صلح نامید اما اینکه حکومت قطر چگونه به روند صلح افغانستان کمک می نماید سوالی است که گذشت زمان پاسخ می دهند.

بنابراین سر انجام گفتگو های صلح همچنان نا معلوم است. اما برای موفقیت پروسه صلح باید گفت که دولت افغانستان باید به صورت مستقیم با این گروه ها ارتباط برقرار نماید و مکانیسم ها و سیاست های روشن برای گفتگو های صلح مطرح نماید تا هم مردم افغانستان و هم گروه های مخالف مسلح درک از چگونگی پروسه صلح داشته باشند. داشتن سیاست روشن حدود و ثغور گفتگو های صلح را روشن می سازد و این مسئله باعث می شود که گروه ها نسبت خود را با دولت و جامعه جهانی روشن نماید.

دیدگاه شما