راه اندازی وبرگزاری انتخابات را می تواند، یکی ازدست آورد های مهم حضور جامعه جهانی  درافغانستان دانست . برگزاری انتخابات با همه قوت وضعف هایش گام بزرگی بود درراستای پروسه دولت وملت سازی که بدون همکاری وهمراهی جامعه جهانی عملی شدن آن امکان نداشت.  

تحقق ارزشهای دموکراسی ونهادینه کردن آن بدون برگزاری" انتخابات معیاری" دریک نظام سیاسی که داعیه  مردم سالاری را دارد، معنی ومفهوم نخواهد داشت . جامعه جهانی همواره از پروسه های دموکراتیک که مشارکت همگانی را درفرایند های سیاسی عینیت ببخشد حمایت؛ ودرجهت برگزاری انتخابات عادلانه ورقابتی، مردم افغانستان را کمک ویاری رسانده است.

انتخابات فرایندی است که اراده مردم درآن تمثیل وزمینه های مشارکت فراگیرو رقابت عادلانه ی تمامی شهروندان واجد شرایط را درساختارقدرت ونظام سیاسی فراهم می سازد. درحقیقت برگزاری انتخابات درجوامع دموکراتیک ؛ یگانه راه حل است که به منازعات ومناقشات ناشی از قدرت پایان داده وشکل گیری نظام سیاسی را برمعیارهای" مشروعیت ورضایت " جمعی استوارمی سازد.

درصورت میتوان نظام سیاسی یک کشورا ملی وبرخواسته ازاراده  مردم آن جامعه  دانست  که ازمجرا ورهگذرانتخابات آزاد، فراگیر، مستقیم، سری وشفاف به وجود آمده باشد. ازطریق انتخابات است که مشروعیت دولت ها ازسوی ملت ها تا یید و به رسمیت شناخته می شوند.

زمانی نظام سیاسی ازسوی مردم رسمیت می یابد که انتخابات بتواند" اراده" وخواست مردم را اجرای وعملی بسازد. دردنیای مدرن انتخابات مظهر دموکراسی ونشان دهنده میزان حمایت مردم ازنظام سیاسی بوده وتنها راه کسب مشروعیت به شمارمیرود .

مردم افغانستان بدلیل تجربه حکومت های استبدادی درتاریخ وسرنوشت سیاسی شان، از" انتخابی شدن نظام سیاسی" وسهم گیری درتصمیم گیریهای کلان ملی، با تمام توان استقبال خواهند کرد . گرچند انتخابات گذشته افغانستان علی رغم حمایت مالی ولوژستیکی  جامعه جهانی بخصوص ایالات متحده آمریکا با مشکلات وسیع همراه بود؛ ولی راه اندازی چنین پدیده ای (انتخابات) درکشوری مثل افغانستان تحول مهم و حیاتی درعرصه های سیاسی به شمارمیرود. تجربه انتخابات گذشته نشان داد که هنوزارزشهای دموکراسی واحترام به حقوق شهروندی، فعالیت های نهاد های مدنی درمعرض تهدید وآسیب جدی قراردارد. شناخت آسیب ها، تهدید ها ما را کمک خواهد کرد در برگزاری انتخابات سالم و جلوگیری ازجعل وتقلب در انتخابات.

اجرا شدن چنین خواستی ازسوی مسولان انتخابات وحکومت افغانستان از یک سو زمینه های یک نوع همسوی واجماع تمامی جریان سیاسی را فراهم می کند وازسوی دیگرفضای اعتماد واطمینان را درمیان تمامی اقشارجامعه افزایش میدهد. اعتماد سازی وایجاد اجماع ملی درروند برگزاری انتخابات سالم کاردشوارودرعین حال بزرگ خواهد بود . ازاین رو ایجاب می کند که دست اندرکاران انتخابات آسیب های ناشی از تقلبات را تقلیل بخشیده ودرراستای برگزاری انتخابات عادلانه وشفاف درسال آینده تلاش نمایند .

دست یابی به چنین هدفی ( انتخابات شفاف ) بدون حمایت های مالی وامنیتی جامعه جهانی مشکل خواهد بود. درشرایط فعلی جامعه ومردم افغانستان بیش ازهرزمان دیگرنیازمند حمایت مستقیم  وهمکاری وسیع در امر انتخابات می باشد.  برگزاری انتخابات در بسیاری از کشورهای جهان سوم که ارزشهای دموکراسی درآن پا نگرفته درماهیت خود مشکل ساز ودرجامعه چند قومی افغانستان بادشواریهای زیادتری مواجه است. احزاب سیاسی، نهاد های مدنی ، بسیاری ازاعضای  پارلمان کشورازروند برگزاری انتخابات آینده اظهارنگرانی می کنند. نگرانی های آگاه هان امورومردم افغانستان ازدوامرناشی می شوند:

یک

قراراست که درسال آینده نیروهای بین المللی (ناتو) ازافغانستان خارج شود. با خروج جامعه ی جهانی ازکشور احتمال میرود که گروه های تروریستی ازخلاء حضورآنان استفاده کرده وبه زعم خودشان بتوانند درروند برقراری نظم وامنیت مشکلات ایجاد نمایند؛ واین یکی از نگرانی ها ودغده های مردم درسال آینده است. بزرگترین نگرانی  مردم افغانستان ازخروج قوای ناتو وتهدیدات گروه های تروریستی ناشی می شود. درواقع مردم ازمسایل امنیتی پس ازبیرون شدن ناتوازافغانستان نگران است وبدرستی نمی داند که چه اتفاق خواهد افتاد.

دو

یکی ازدیگرازموارد که برای مردم  نگرانی ایجاد کرده  برگزاری انتخابات و یا انتقال قدرت سیاسی  در سال آینده است. خروج همزمان نیروهای ناتو با انتخابات ریاست جمهوری، نگرانی ها را در میان نهاد های مدنی ومردم افغانستان افزایش داده است. این پرسش برای تمامی شهروندان کشورمطرح است؛ که انتخابات ریاست جمهوری درسال آینده  چگونه برگزارخواهد شد. تاثیرات وپیامد های ناشی ازآن درسرنوشت سیاسی مردم  چه خواهد بود ؟ برخورد و موضع گیری های جامعه جهانی درقبال انتخابات آینده چه خواهد بود؟ ارائه پاسخ به این پرسش هارا زمان جواب خواهد داد. آنچه را که میتوان  درشرایط فعلی ازمجموعه ی تحولات آینده درک کرد؛ نگرانی وعدم اعتماد لازم درمیان مردم وفقدان اجماع نخبگان نسبت به انتخابات ریاست جمهوری آینده ی کشورمی باشد.

 به سختی می تواند باورکرد که مردم وجریان های موثرسیاسی به چگونگی شفافیت وسلامت انتخابات سال آینده اعتماد واطمینان حاصل نمایند. عمل کردهای غیرقانونی(تقلبات) درانتخابات گذشته اعتماد مردم را نسبت به برگزاری پروسه انتخابات تاحددی خدشه دار کرده است. بادرک همین نگرانی ها وحساسیت ها است که جان کری وزیرامورخارجه ایالات متحده آمریکا درسفری به کابل ضمن دیدارهای رسمی بامقامات حکومتی، باجمعی ازاعضای شورای ملی، اپوزسیون واعضای نهادهای مدنی نیزدرباره چگونگی برگزاری انتخابات سال آینده دیدار و گفتگو کرد.

وزیرخارجه آمریکا دراین دیدارضمن استماع ودریافت مجموعه ی دید گاه ها وخواست ها؛ بار دیگر بر ضرورت شفافیت و سلامت انتخابات آینده در کشور تاکید کرده و گفت : که کشورش از پروسه های دموکراتیک که ترقی و پیشرفت افغان ها را به همراه داشته باشد حمایت می کند . چنین نشست ها و دیدارهای قبل از همه نشان میدهد که ایالات متحده آمریکا تحولات و مشکلات افغانستان را از زوایای مختلف بررسی و با حساسیت و دقت بیشتری دنبال می کند. توجه به خواست ها و نظرات تمامی طرف ها در مورد انتخابات که از جانب جامعه جهانی و بخصوص ایالات متحده آمریکا صورت می گیرد، این امیدواری را به وجود میاورد که مقامات آمریکایی مردم افغانستان را دربرگزاری انتخابات سال آینده تنها نخواهد گذاشت.

زیرا نگرانی ها وتشویش های مردم ازانتخابات سال پیش رو نسبت به سال های گذشته زیادتراست. چون انتخابات سال آینده ازچند جهت با انتخابات سال های قبل متفاوت خواهند بود. همین تفاوت ها؛ نگرانی های را برای مردم به وجود آورده است. برای رفع تشویش ها ونگرانی های ناشی از انتخابات آینده لازم است که جامعه جهانی مردم افغانستان را  درموارد ذیل  را یاری رسانند :

1 – شفافیت انتخابات :

 باتوجه به مشکلات انتخابات گذشته ؛ همه ی جریان ها ی سیاسی، نهاد های مدنی ومردم ازبرگزاری انتخابات "غیرشفاف " سخت نگرانند. انتظارمیرود که جامعه جهانی مردم افغانستان را دربرگزاری انتخابات عادلانه، فراگیرومعیاری کمک ویاری رساند. تنها انتخابات است که به همه ی  نارضایتی ها پایان داده و مشارکت ملی را درساختار نظام سیاسی نهادینه میسازد. مشارکت فراگیربا برگزاری انتخابات تامین می گردد. ایجاد ساختارهای دموکراتیک وانعطاف پذیربا قبول وپذیرش اصل فرهنگ انتخابات وحضورگسترده مردم درفرایند های سیاسی، فراهم می گردد. حل مشکلات ازطریق برگزاری انتخابات عمل عقلانی وخرد مندانه دردنیا مدرن به حساب می آید.

2 - تامین امنیت انتخابات :

 اپوزسیون واعضای نهادهای جامعه مدنی دردیدارباوزیرخارجه ایالات متحده آمریکا مشکلات ناشی ازمسایل امنیتی انتخابات را مطرح وخواست که جامعه جهانی درجهت تامین امینت انتخابات تدابیرواقداماتی را روی دست گیرند. خروج نیروهای ناتوازفغانستان ممکن است که تشویش ها را نسبت به امنیت انتخابات افزایش بدهد. نگرانی های امنیتی بجابوده وانتظارمیرود که نیروهای ائتلاف بین المللی درراستای حل مشکلات امینتی وبرگزاری انتخابات دموکراتیک مردم افغانستان را یاری برساند.

3-  ساختن قانون انتخابات:

 ساختن قانون انتخابات یکی دیگرازموارد است که به شفافیت وسلامت انتخابات کمک خواهد کرد . انتظارمی رود که نمایندگان مردم درپارلمان قانون معیاری ، مدرن ورضایت بخش که بتواند به خلاء ناشی ازنبود آن پاسخ داده ؛ به تصویب برساند.  ازمجموعه ی طرح مباحث فوق چنین نتیجه می تواند گرفت؛ برگزاری انتخابات مشارکت ملی را در ساختار قدرت تامین و به نظام سیاسی مشروعیت می بخشد. برگزاری چنین (شفاف،عادلانه) انتخاباتی پیش ازهمه نیازمند جلب اعتماد واطمینان مردم  است. اعتماد سازی در میان مردم از رهگذر تضمین شفافیت انتخابات و تامین امنیت آن عملی است.