خبر کشف 400 کیلو تریاک در ولایت هرات خبر خوبی است و نشان می دهد که سربازان پولیس در قسمت دستگیری قاچاقچیان و محموله های مواد مخدر تلاش می کنند.

یکتن از ماموران پولیس که در کشف این محوله مواد مخدر شرکت داشته است ضمن گفتگو با نگارنده در مورد این عملیات چنین گفت « راپوری به ما مامورین پولیس مبارزه با مواد مخدر رسید که در یک مستیری خانه یک موتر حامل مواد مخدر است و ما بلافاصله به منطقه مورد نظر خود را رسانده و موتر مشکوک را زیر نظر قرار دادیم و بعد از بررسی مشخص شد که راپور درست بوده و در حدود 400 کیلوتریاک داخل موتر است و صاحب موتر نیز فرار کرده بود».

او می گوید که قاچاقچیان اطلاعات دقیق دارند و به محض رسیدن پولیس پا به فرار می گذارند، او می گوید که در امر مبارزه با مواد مخدر و قاچاق آن تلاش صورت می گیرد و به علت دخیل بودن 4 نهاد بین المللی در امر کشف و دستگیری مواد مخدر هر گونه امکان فراری دادن مظنون و یا محموله مواد مخدر کم است و در سالهای اخیر برای دستگیری قاچاقچیان و کشف محوله های مواد مخدر تا اندازه زیادی شفافیت به وجود آمده است. وی عقیده دارد که مافیای مواد مخدر بسیار قدرتمند است و حتی دولت توانایی مقابله با آنها را ندارد و قاچاق مواد مخدر نیز عمدتا توسط این گروههای مافیایی قدرمند اداره می شود.

اما اطلاعاتی که هر روزه از سوی رسانه های خارجی و داخلی به نشر می رسد نشان می دهد که در امر مبارزه با مواد مخدر تاکنون همه تلاشها ناموفق بوده است و هر روزه روند قاچاق مواد مخدر رونق بیشتری می گیرد. ترانزیت و قاچاق مواد مخدر از افغانستان به کشورهای همسایه و بعدا به کشورهای اروپایی و آمریکایی به نظر می رسد که به دست باندهای بین المللی مواد مخدر اداره می شود و دولت افغانستان نیز توان مبارزه با آنها را ندارد و از سویی دیگر عدم شفافیت در دولت و عدم مبارزه جدی و سازمان یافته با افراد باندهای مواد مخدر باعث شده است که این باندها هر روز قدرتمند تر گردند و با هماهنگی و مشارکت با همدیگر بتوانند دولت افغانستان و سایر نهادهای بین المللی که بر علیه مواد مخدر فعالیت می کنند را دور زده و به زانو بیندازند.
مشکل مواد مخدر در افغانستان یک مشکل جهانی است و بسان مشکل تروریسم همه جهان و ملتها را تهدید می کند و اگر برای مبارزه با آن اقدامات جدی نشود هر روز وضعیت خرابتر و پیچیده تر خواهد شد، ضعف حکومتداری و عدم شفافیت باعث شده است که باندهای مواد مخدر هر روز قوی تر شود و فعالیت های خود را به صورت دقیق تر انجام دهند.

هرات به عنوان ولایتی که مرزهای مشترک فراوانی با کشور ایران و ترکمنستان دارد جایگاه خوبی برای قاچاقبران مواد مخدر است که از طریق این دو کشور مواد مخدر را به آسیای میانه و سپس اروپا برسانند، از این رو در سالهای اخیر فعالیت باندهای مواد مخدر در هرات افزایش یافته است و با وجود تلاشهای مقامات محلی هنوز آنان نتوانسته اند که ضربه محکمی بر فعالیت این باندها بزنند و این باندها هر روز فربه تر می شوند.
متاسفانه میزان معتادین به مواد مخدر در میان مردم مرز نشین به شدت زیاد است و عده زیادی از این مردم در قاچاق مواد مخدر دست داشته و از این راه معیشت زندگی خود را تامین می کنند، و به علت دوری و عدم دسترسی درست سربازان پولیس به چنین مناطق مرزی گفته می شود که مواد مخدر نیز در این جاها به وفور کشت می شود.

سازمان ملل متحد در گزارشی از ولایت هرات به عنوان یکی از ولایاتی که در آن مواد مخدر کشت می شود نام برده است اما مقامات محلی این گزارشها را به شدت رد می کنند و نشر این گونه گزارشها را بیشتر از روی دلایل سیاسی می دانند که به منظور بدنام ساختن اداره محلی به کار می رود، ولایت هرات از نگاه گسترده گی جغرافیایی از ولایات بزرگ افغانستان به شمار می رود و مناطقی از این ولایت ناامن بوده و ممکن است که در آنجا مواد مخدر کشت گردد، که می توان از ولسوالی شیندند این ولایت نام برد که ولسوالی بسیار بزرگ و در عین حال مناطقی از آن ناامن گزارش شده است و مخالفان مسلح دولت در مناطقی این ولسوالی عملا فعالیت دارند از این رو می توان گفت که ممکن است در این مناطق مواد مخدر کشت گردد.

در شمال کشور نیز ولایت بدخشان از ولایاتی است که از آن به صورت گسترده مواد مخدر به کشور تاجیکستان قاچاق می شود و تاکنون تلاشهای دولت در زمینه کنترل قاچاق مواد مخدر در این ولایت نیز ناکام بوده است، قاچاق مواد مخدر و فعالیت های باندهای مافیایی علاوه بر گسترش قاچاق تبعات منفی دیگری نیز بر منطقه می گذارد از جمله ناامنی را گسترش می دهد، میزان مبتلایان به مواد مخدر را افزایش می دهد، موجب شکل گیری جرائم جنایی دیگر می شود ... از این رو دولت باید برای جلوگیری از این جرائم و سایر مشکلاتی که به وجود خواهد آمد برای مبارزه با مواد مخدر جدی تر عمل نماید.

افغانستان در دوران طالبان به بزرگترین کشور تولید کننده مواد مخدر در دنیا تبدیل شده و متاسفانه بعد از سقوط طالبان و گذشت بیش از 11 سال، هنوز این رتبه جهانی خود را حفظ نموده است و تاکنون تلاشهای دولت و جامعه جهانی در این راستا به نتیجه مشخصی نرسیده است جز اینکه آمار نشان می دهد میزان تولید مواد مخدر در کشور افزایش یافته است و بیشتر این مواد مخدر در مناطق ناامن جنوب کشور کشت می شود، تاکنون در چند ولایت مشخص کشور از جمله ولایات مرکزی که حاکمیت دولت گسترش یافته است و امنیت نیز در آن بهبود چشمگیر یافته است کشت مواد مخدر صفر شده است؛ اما در مناطق ناامن خصوصا جنوب تمام تلاشهای دولت و نهادهای بین المللی برای کاهش تولید مواد مخدر با شکست مواجه بوده و نه تنها کاهش بلکه تولید مواد مخدر افزایش نیز یافته است.

دولت در مناطق ناامن جنوب جهت تخریب مزارع تریاک هیچ فعالیتی ندارد و این طالبان مسلح است که با حمایت از کشت مواد مخدر منابع مالی خود را تامین می کنند و از سویی مانع تخریب مزارع تریاک می شود که خود حمایت های محلی و مردمی را برای آنها شکل می دهد. اگر سفری به جنوب کشور در فصل برداشت محصول تریاک داشته باشید، مشاهده خواهید کرد در کنار شاهراه کابل – قندهار – هرات گلهای رنگارنگ تریاک به چشم می خورد که دهقانان مشغول برداشت هستند و در کنار این مزارع پسته های امنیتی پولیس و اردوی ملی را مشاهده خواهید کرد گویا اینکه این پسته ها اصلا برای حفاظت از این مزارع تریاک ایجاد گردیده است.

اینها دلایل و حقایقی است که نشان می دهد دولت در زمینه مبارزه با مواد مخدر جدی نیست و یا اینکه تلاشهایش به نتیجه ای نرسیده است ، دولت برای مبارزه جدی تر با مواد مخدر به ایجاد وزارت مبارزه با مواد مخدر نیز دست زد، اما این وزرات تاکنون با صرف میلیاردها افغانی هنوز نتوانسته است که گامی کوتاه در قسمت مبارزه با مواد مخدر بردارد، تلاشهای این وزارت نه تنها موجب کاهش تولید و قاچاق مواد مخدر شده است بلکه حتی با تاسیس این وزارت هرساله افغانستان به عنوان بزرگترین کشور تولید کننده مواد مخدر معرفی می شود، مشکل مواد مخدر در کشور مشکلی پیچیده است و بدون شک مافیای جهانی در آن شریک است و دولت تنها قادر است که محموله های کوچک را شناسایی کند، اما محموله های بزرگ با موفقیت از کشور خارج می شود؛ زیرا دستهای کلانی در پشت پرده برای حمایت از آنها وجود دارد.