در یک دهۀ گذشته جامعه جهانی در کنار قدرت های بزرگ و مدعی در جهان، تمام توجهات خود را متوجه افغانستان نموده و با تمرکز قوا در این منطقه از جهان سعی کردند این کشور را به یک کشور با ثبات و پیشرو و عضو فعال جامعه جهانی در عرصه های مختلف تبدیل نماید. علاوه بر هزاران کشته و زخمی که تلفات انسانی مبارزه سخت علیه دهشت افکنی در افغانستان بود ملیاردها دالر هزینه های مالی نیز بر جامعه جهانی تحمیل شد.

اما اکنون یکی از مهم ترین و شگفت ترین مسائل این است که براستی چرا افغانستان همچنان نا امن است و تروریزم همچنان تهدید جدی علیه امنیت و ثبات منطقه و جهان است؟

جالب تر از همه این است که در این سالها هزاران سرباز طالب و ارتش و پلیس افغانستان به شمول انسانهای عادی کشته شده و هزینه های سنگین جانی و مالی را بر مردم افغانستان تحمیل شده است. اما همچنان جنگ ادامه دارد و کشتار انسانها هر روزه در این کشور اتفاق می افتد.

در این سالها جامعه جهانی هم در حوزه سخت افزار و هم در بخش نرم افزار بیشترین تلاشها را سامان دادند که بتوانند افغانستان را سرزمین امن و عضو پیشرو و سالم جامعه جهانی بسازد.

طرح هاو پلان های مختلفی در این سالها سنجیده شده و عملی گردید اما همچنان این کشور گامی به سمت ثبات و امنیت بر نداشته و در نتیجه روند توسعه و پیشرفت در این کشور با چالش های جدی مواجه است. گویی این کشور به یک معادله چندین مجهولی می ماند که کسی را یارای کشف تمامی مجهولات آن و یافتن راه حل مناسب آن نیست.

در این سالها هم بر طبل صلح کوبیده شد و هم در شیپور جنگ دمیده شد اما هیچکدام انگار نتیجه نداده و هنوز هم که هنوز است این کشور آزمایشگاهی است برای آزمودن روش های تکراری و نا کار آمد.

در روزهای اخیر طبق معمول و همزمان با افزایش تلاشهای صلح حملات طالبان مجددا افزایش یافته است. طالبان از یک طرف اعلام کرده اند که در اجلاس پاریس برای مذاکره و تفاهم نمایندگان شانرا می فرستند از جانبی دیگر حملات سنگین بر ولسوالی برگمتال ولایت نورستان را سامان داده و به قصد تصرف کامل این ولسوالی و در پی آن ولایت نورستان راه دارند. علاوه بر این در روزهای اخیر تعداد زیادی از شهروندان عادی و مقامات دولتی توسط این گروه به قتل رسیده اند.

این درحالیست که تعداد زیادی از سربازان این گروه در چند روز گذشته توسط نیروهای دولتی و ناتو به قتل رسیده اند بنا براین همانطوری که دیده می شود هم ماشین جنگ چالان است و هم خیمه صلح برپا است.

اما هر کسی می تواند با توجه به تجربه یک دهه گذشته و تلاشهای بی نتیجه گذشته نتیجه بگیرد که نه میدان جنگ پیروز و فاتح نهایی خواهد داشت و نه صلحی در کار خواهد بود.

بنا بر این حتی اگر نمایندگان دولت افغانستان، اپوزسیون سیاسی و اعضای طالبان در نشستی در پاریس اشتراک کنند؛ در این نشست سرنوشت سیاسی افغانستان تغییری نخواهد کرد.

تردیدی نیست که تلاش برای خاتمه جنگ و برقراری صلح و ثبات نیاز مردم افغانستان و وظیفه حکومت است، بنابراین برگزاری جلسات با حضور نمایندگان حکومت، مخالفین مسلح و اپوزسیون و نیز شورای عالی صلح بعنوان هماهنگ کننده و رابط طرفین گام مثبتی در جهت رسیدن به صلح می باشد.

اما مشکل اساسی این است که همین سنخ تلاشها و اقدامات مشابه در یک دهه گذشته نیز بارها و بارها تکرار شده است ولی نتیجه ی نداشته است بنابراین چرا باید همچنان آب در هاون کفت؟ نکته دیگر اینکه با توجه به عدم اظهار تمایل و موضع سران گروه های مخالف مسلح چگونه به نتیجه بخش بودن این نشست ها می توان امیدوار بود؟

آنچه که متاسفانه دراین میان کاملا به فراموشی سپرده می شود مردم افغانستان و خواسته های آنان در بازی های سیاسی است. چه کسی می تواند منکر این حقیقت باشد که مردم مخالف گروه طالبان اند مردم در ده سال گذشته با تمام توان از نظام جدید حمایت کرده و با حضور در پای صندوق های رای در تمام انتخابات های کشور ثابت کردند که از روند جدید حمایت می کنند و به هیچ عنوان طالبان را در قدرت نمی پذیرند. مشارکت مردم در انتخابات ها علاوه بر اینکه به کاندید مورد نظر خود رای میدهند به نظام کنونی در مرحله اول رای می دهند.

مردم در این اواخر بدلایلی در بسیاری از مناطق کشور بصورت خود جوش مانع حضور طالبان در ولسوالی ها و قریه جات شان شده اند و با اقداماتی مخالفت شانرا با عملکرد این گروه نشان داده اند. اعلام انزجار مردم از این گروه اقدام شجاعانه مردم علیه طالبان است و برای هراس افگنان وهمینطور برای دولت ملت و جامعه جهانی پیام این اقدام مردمی، فراخواندن آنان به بازگشت به زندگی عادی و دست برداشتن از کشتار و انتحار و وحشت آفرینی در کشور بود، و برای دولت و ملت افغانستان نیز این پیام را داشت که مردم، از انتحار و کشتار و فاجعه آفرینی های این گروه به ستوه آمده اند و باید رستاخیز ملی علیه خشونت گرایان در کشور به راه بیافتد و جامعه جهانی نیز از آن به جد حمایت کند.

آنچه که باید دولت مردان بخوبی درک کنند این است که این اقدامات مردمی علیه طالبان نشان از کاهش محبوبیت و مقبولیت اجتماعی آنان در نزد مردم است. این در حالی است که در حملات تروریستی این گروه در مناطق مختلف افغانستان و پاکستان هزاران انسان بی گناه و مسلمان جان های خویش را از دست می دهند. از جانب دیگر شواهد و قراین بروشنی نشانگر این واقعیت است که طالبان در موضع ضعف قرار دارند.

اکنون پرسش اساسی این است که براستی چرا عده ی می خواهند به هر قیمتی طالبان را بزرگ کرده و آنان را به رغم عدم تمایل مردم در قدرت سهیم سازند.

این به این معنااست که عده ی می خواهند راه رفته را هزار بار بروند بدون آنکه نتیجه ی بگیرند و در نتیجه فقط اعتماد همگانی نسبت به نظام جدید را تضعیف کنند.

آنانکه به فکر بزرگ کردن طالبان و سهیم ساختن آنان در قدرت اند بجای آن به مردم افغانستان بیاندیشند و با جدیت تمام پروسه باز سازی در مناطق محروم کشور را دنبال نمایند.

در صورتی که مردم شاهد اجرای پروژه های عمرانی و باز سازی در مناطق خود باشند بدون شک حمایت جدی تر از دولت و نظام کنونی را ادامه خواهند داد. اما اگر مردم تردید کنند که دولت آنگونه که باید، محکم و استوار در برخورد با خشونت آفرینان اقدام نمی کند شیرازه اعتماد میان ملت و دولت فرو می پاشد و این می تواند خسارات جبران ناپذیری را برای کشور داشته باشد.

البته در پایان باید یاد آور شد که هیچ کسی با طالبان یا هر گروه دیگر مخالف نیست مشروط به اینکه این گروه ها محبوبیت و مقبولیت اجمتاعی شان را در یک روند دمکراتیک و آزاد محک بزنند. مشارکت بالای نود درصدی مردم در نخستین انتخابات پس از طالبان به چه معنا بود؟ تداوم این روند تا کنون به چه مفهوم است؟ هر گروه سیاسی که بتواند ارای اکثریت مردم افغانستان را در یک روند دمکراتیک و شفاف بدست بیاورد حق مشارکت سیاسی دارند و کسی نمی توانند مانع آنان شود. اما نه اینکه با کشتار و خشونت آفرینی و تخریب کشور بخواهند خود را بر مردم تحمیل کنند.