صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آیا صلح در افغانستان دست یافتنی است؟!

-

آیا صلح در افغانستان  دست یافتنی است؟!

پس از یک دهه تلاشهای صلح حکومت افغانستان و تداوم خشونت آفرینی های مخالفان مسلح، اکنون پرسش مهم و اساسی این است که براستی آیا می توان به نتیجه بخش بودن تلاشهای صلح امیدوار بود؟ چرا تا کنون این تلاشها نتوانسته است آنگونه که باید نتیجه بدهد؟ و چرا طالبان همچنان به طبل جنگ می کوبند و با خشونت آفرینی های بیشتر در کشور مسیر صلح را دشوار تر می سازند؟ این سنخ پرسش ها از آنجا اهمیت بیشتر می یابد که در این روزها هیاتی از افغانستان به شمول رئیس و برخی اعضای بلند رتبه شورای عالی صلح مشغول دیدار از پاکستان اند و رئیس شورای عالی صلح از پیشرفتهای در مسیر صلح خبر داده است.

آقای ربانی در صحبت با نمایندگان مجلس شورای ملی گفت:"با تعدادی از رهبران مخالفین تماس‌های صورت گرفته و حتی زمینه سفر مصون آنها به کشورهای سوم مساعد گردیده است. در عین زمان روحیه طرفداران صلح در حلقه رهبری مخالفین بیشتر تقویت شده است." او افزود:" مذاکرات رسمی با حزب اسلامی آقای حکمتیار نیز صورت گرفته و اخیرا در نامه‌ که آنها فرستاده اند در بعضی موارد مانند اشتراک و حمایت از انتخابات آینده، تقویت نیروهای مسلح افغانستان و ضرورت برای قطع جنگ تذکر به عمل آمده است."

اینگونه صحبت های عالی ترین مقام شورای عالی صلح افغانستان نشان می دهد که پیشرفت های در مسیر تلاشهای صلح بوجود آمده است و بر همین اساس حکومت افغانستان همچنان مصمم بر تداوم تلاشهای خود در جهت برقراری صلح در افغانستان و کشاندن مخالفان مسلح به پای میز مذاکرات اند. اما آنچه که دراین میان مبهم می نماید واقعیت های موجود جنگ در افغانستان و اعلام مواضع رسمی مقامات حکومت و شورای عالی صلح است.

با وجود آنکه مقامات شورای عالی صلح و مقامات رسمی حکومت افغانستان از نتیجه بخش بودن تلاش های صلح سخن می گویند و چنین وانمود می کنند که هزینه های هنگفتی که برای صلح پرداخته اند بی نتیجه نبوده است اما عملکرد طالبان آنگونه که هویدا و مشهود است چیزی دیگری را ثابت می سازد.

در افغانستان روزی نیست که تعدادی از شهروندان عادی و ملکی، یا ماموران دولتی جانهای خود را بر اثر حملات مستقیم طالبان و یا بمب های جاسازی شده توسط طالبان در مسیر تردد مردم ، از دست ندهند. این یعنی پاسخ طالبان به فراخوان حکومت مبنی بر کنار گذاشتن کشتار مردم و خشونت روشن است. جالب است بدانیم تنها در بیست و چهار ساعت گذشته 9 غیر نظامی در افغانستان جانهای خود را ازدست داده اند. طبق گذارشها روز گذشته در پی انفجار یک بمب کنار جاده‌ای، زنی با کودک نوزاد و چهار عضو خانواده‌اش در ولایت خوست در جنوب شرق افغانستان کشته شده‌اند.

مقامها در خوست گفته‌اند که این مادر برای وضع حمل به یک درمانگاه محلی رفته بود، اما بامداد روز یکشنبه (۲۱ عقرب) وقت بازگشت به خانه، موتر حامل او و اعضای خانواده‌اش با بمب جاگذاری شده در کنار جاده برخورد کرد. مقامهای محلی در ولایت خوست گفته‌اند که این انفجار کار گروه طالبان بوده است.

متاسفانه گروههای طالبان در مناطقی از کشور که نفوذ دارند در آن جا دست به عملیات نظامی می زنند یا به بمبگذاری اقدام می کنند که متاسفانه بیشتر قربانیان بمبگذاری های کنار جاده ای، غیرنظامیان هستند. روز ۱۹ عقرب هم در منطقه صبری انفجاری روی داد که به اثر آن دو همکار افغان نیروهای آمریکایی کشته شدند. از سوی دیگر یک منبع پلیس در ولایت جنوبی قندهار گفته که در پی یک انفجار مشابه دیگر، سه غیرنظامی کشته و سه تن دیگر زخمی شده‌اند. این منبع پلیس که نخواست نامش فاش شود، افزود که این حادثه زمانی روی داد که موتر حامل غیرنظامیان در منطقه‌ مرزی بین قندهار و هلمند با بمب کنار جاده‌ای برخورد کرد. مقامهای ولایت هلمند گفته‌اند که زخمیان و اجساد قربانیان این انفجار به شهر لشکرگاه، مرکز ولایت هلمند منتقل شده‌اند.

بنا براین آن چه که حقیقتا مایه نگرانی و ابهام است این است که براستی با وجود چنین پاسخ های روشن طالبان به فراخوان صلح حکومت مبنی بر کنار گذاشتن خشونت و کشتار چرا همچنان برای صلح هزینه می شود؟ و چرا روند امتیاز دهی به طالبان همچنان بدون نتیجه ادامه دارد؟ واقعیت های انکار ناپذیر جنگ در افغانتسان و بر آیند کار شورای عالی صلح نشان می دهد که با گذشت حدود دو سال از افتتاح رسمی شورای عالی صلح در کشور، این شورا دستاورد مفید و قابل توجهی نداشته است یا اینکه لا اقل اگر هم داشته است اطلاعی از آن در دست رس همگان نیست. در حالی که مخارج عادی این شورا بجز لیست حقوق و معاش اعضاء ، به سه میلیون دالر در ماه می رسد. عملا آنچه که شواهد و قرائن موجود جنگ نشان میدهد هرچه از فعالیت شورای عالی صلح می گذرد، حملات طالبان شدت بیشتر پیدا می کند.

این شورا از نخستین روزهای تاسیس خود تاکنون تلاش کرده که توجه طالبان را به صلح جلب کند، اما طالبان نه تنها به این تلاش ها ارزش قایل نشده بلکه حملات خود را افزایش داده اند. آیا نمی توان چنین نتیجه گیری کرد که عملکرد شورای صلح تا کنون بسیار بسیار ضعیف بوده است و نتیجه ای جز اتلاف وقت در پی نداشته است؟

این درحالیست که نماینده گان مجلس روز دوشنبه اعلام کردند که، شورای عالی صلح تاکنون کارهای چشمگیری را در آوردن صلح و پیوستن مخالفان با دولت نداشته است و این نهاد همیشه به مخالفان امتیازات یک جانبه و بدون قید و شرط داده است و این عمل پیامد های بدی را ببار آورده است.

به همین دلیل ارائۀ گزارش کارکرد شورای عالی صلح از سوی رییس این شورا در نشست استماعیه ای مجلس نماینده گان با انتقادهای سخت نماینده گان روبرو شد، و نماینده گان مجلس تأکید ورزیدند اگر ما در مذاکرات فن مذاکره را در نظر نگیریم، نمی توانیم نتیجۀ ی را بدست آوریم. اما جالب این است که به رغم تمامی انتقادهای تند و سخت از عملکرد این شورا و نارسایی های زیاد در فرایند تلاشهای صلح، این تلاشها همچنان ادامه دارد و چنین به نظر میرسد که حکومت همچنان امیدوار به دستیابی به صلح در افغانستان است.

اکنون یک بار دیگر باید پرسید آیا واقعا صلح در افغانستان دست یافتنی است؟ د ر پاسخ باید گفت آنچه که قرائن و شواهد موجود جنگ در افغانستان نشان می دهد واقعیتی است تلخ و انکار ناپذیر؛ و آن اینکه با توجه به عملکردها و موضع گیری های صریح و روشن طالبان تاکنون تلاشهای صلح چندان نتیجه بخش نبوده است. اما اینکه در ورای این ظاهر هویدا و روشن چه پس منظر های پنهانی وجود دارد و چه لایه های نامکشوفی در این مذاکرات و تلاشهای صلح نهفته است که مقامات کشورما همچنان امیدوار به این تلاشها می باشد؛ برای مردم و تحلیلگران روشن نیست.

شاید بتوان از تداوم این تلاشهای حکومت چنین استنباط کرد که حد اقل بخش های از طالبان تافته جدا بافته از بدنه کلی این گروه اند و این بخش از طالبان سعی دارند سلاح را کنار گذاشته و به زندگی عادی برگردند. چنانکه در این سالها عده ی از افراد و برخی رهبران رده پایین این گروه نیز چنین کرده اند. اما واقعا اگر نتیجه کل هزینه ها و تلاشهای چندین ساله صلح فقط همین باشد مایه نگرانی جدی است. چون در مقایسه با هزینه ها و حجم وسیع کشتار و خشونت آفرینی های طالبان در این سالها پیوستن چند سرباز عادی طالبان و یا فرماندهان رده پایین این گروه به صلح اگرچه دست اوردی می تواند به حساب آید اما ارزش این همه هزینه کردنها و امتیاز دادن ها را ندارد. اگر چنین باشد به قطع می توان گفت صلح در افغانستان با این شیوه ها و متود ها قابل دست رسی نیست.

دیدگاه شما