صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

اجماع جریان‌های سیاسی افغانستان برای اصلاحات

-

اجماع جریان‌های سیاسی افغانستان  برای اصلاحات

عمر صمد، سفیر سابق افغانستان در فرانسه و کانادا / برگردان: عبدالاحد بهرامی

تشکیل "شورای همکاری و هماهنگی احزاب و ائتلاف های سیاسی افغانستان" از سوی 20 گروه و جناح سیاسی افغان، گام مهمی در ایجاد زمینه و مقدمه ای برای انتقال سیاسی و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری است که قرار است در سال 2014 برگزار شود. هدف این طرح، ایجاد اجماع برای تقویت حکومت دموکراتیک، اطمینان از برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه و اعمال فشار بر رئیس جمهور حامد کرزی برای عمل به تعهدات خود به اصلاحات انتخاباتی و متعهد بودن به روند قانونی برای انتقال مسالمت آمیز قدرتش بود که در کمتر از دو سال دیگر به پایان می رسد.

به وضوح، این حرکت از سوی جریان های سیاسی افغانستان نشانه ای از حمایت قوی جریان های سیاسی از انتقال قدرت مبتنی بر آنچه که در قانون اساسی پیشبینی شده و حفظ دستاوردهای دموکراتیکی است که پس از سرنگونی طالبان در سال 2001 به دست آمده است.

این ابتکار عمل احزاب و جریان های سیاسی، همچنان بازتابی از عدم اطمینان و نگرانی عمیق در میان نخبگان سیاسی کشور درباره روند سیاسی جاری است که منجر به انتخابات می شود؛ به ویژه اینکه انتخابات ریاست جمهوری افغانستان مصادف خواهد بود با پایان ماموریت رزمی نیروهای ناتو در سال 2014. و این نگرانی ها با وجود فساد گسترده در ساختار دولت و چشم انداز مبهم مصالحه با رهبران طالبان بیش از پیش در ابهام قرار گرفته است.

با آنکه رییس جمهور کرزی بصورت ضمنی گفته است که با پایان دوره ریاست جمهوری خود از مقامش کناره گیری خواهد کرد و به قانون اساسی پایبند متعهد خواهد بود، اما این منتقدان وی را متقاعد نساخته و شماری از اعضای حلقه داخلی آقای کرزی را برای به تعویق انداختن و یا حذف انتخابات متهم می کنند.

جالب آنکه در ساختار این شورا نه تنها احزاب و ائتلاف های سیاسی مخالف دولت رییس جمهور کرزی سهم بارزی دارند، بلکه احزاب و جریان های سیاسی دیگری که بخشی از ائتلاف حاکم رییس جمهور کرزی در دولت محسوب می شوند، نیز در آن شامل اند. با توجه به اینکه افغانستان در شرایط بی ثبات و ناامن به سر می برد و همچنان می تواند با بحران های بیشتری مواجه باشد، اعضای این شورای تازه تشکیل، راه حل سیاسی برای بحران مزمن این کشور اعلام حمایت کرده اند. در عین حال، آنها تاکید کرده اند که روند مصالحه باید به رهبری افغان ها به پیش برود و جامع، عادلانه و بخشی از روند سیاسی باشد که ارزش های مبتنی بر قانون اساسی کشور را مورد حمایت و تایید قرار دهد.

این "شورای سیاسی" همچنین از آزادی بیان و عدالت اجتماعی، و همچنین حقوق زنان و اقلیت ها، قویا ابراز حمایت کردند. این تشکل با ابراز نگرانی از اینکه نظام سیاسی منجر به تعمیق شکاف بین مردم و دولت شده است، خواهان ایجاد سیستم فراگیر شده است که منجر به افزایش مشارکت مردمی در عرصه سیاسی کشور شود.

مهم تر از همه، اعضای این شورا توافق کردند تا چارچوب مشترکی را برای مقابله با انبوهی از چالش های مرتبط با انتخابات و تعیین و تبدیل های مقام های دولتی که منجر به تشدید نگرانی ها و سوء ظن جریان های سیاسی شده، در پیش گیرند. جریان های اپوزیسیون دولت، اقدامات تازه رییس جمهور کرزی در تغییر و تبدیل ده والی ولایت های مختلف را دارای انگیزه سیاسی و بخشی از تلاش ها و اقدامات آقای کرزی و متحدان وی برای تثبیت موقعیت خود در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قلمداد می کنند.

پیش بینی می شود به زودی تغییرات دیگری از این دست نیز صورت گیرد که بعضی از وزیران کابینه، بخشی از قوه قضاییه و مقامات شماری دیگر از نهادهای عمده مستقل از دولت را نیز شامل خواهد شد. علاوه بر این، اظهارات اخیر قسیم فهیم، معاون اول رئیس جمهور کرزی مبنی بر اینکه اگر شرایط امنیتی مساعد نباشد، ممکن است انتخابات اصلا برگزار نشود، منجر به بروز نگرانی هایی شده و گروه های اپوزیسیون را در یک حالت تهاجمی قرار داده است.

بیانیه مشترک صادر شده از سوی "شورای همکاری و هماهنگی احزاب و ائتلاف های سیاسی افغانستان" بر استقلال کامل و بی طرفی کمیسیون مستقل انتخابات (IEC) و کمیسیون شکایات انتخاباتی (ECC) تاکید دارد و درخواست کرده که باید اقدامات موثر روی دست گرفته شود تا 1
- انتخابات، طوری که در قانون اساسی تصریح شده، درموعد معین برگزار شود؛ 2
. سرشماری تکمیل شود و کارت هویت ملی جدید در زمان معینه صادر شود؛ 3
. ثبت نام و لیست رای دهندگان ترتیب شود و سیستم رای گیری، کامپیوتری شود؛ 4
. ناظران انتخاباتی ملی و بین المللی بر روند انتخابات نظارت کنند؛ 5. امنیت انتخابات تضمین شود و
6. از عدم دخالت در روند انتخابات اطمینان حاصل شود. یک روز پس از تشکیل این شورا، مجلس نمایندگان قانون تشکیلات و صلاحیت های کمیسیون مستقل انتخابات را تصویب کرد و اجازه داد دو تن از کارشناسان بین المللی به عنوان عضو در این کمیسیون
شامل باشند، که شکستی برای آنهایی که با نظارت جامعه بین المللی مخالف بودند، بود. رییس جمهور کرزی که در حال حاضر برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک به سر می برد، پس از بازگشت با گزینه های سختی روبرو خواهد بود: یا با این درخواست ها موافقت کند؛ یا راهی را برای مصالحه جستجو کند؛ یا آنرا رد کند و یا همان طور که در گذشته معمول بوده است، از توجه به چنین توصیه هایی چشم پوشی و به آنها بی اعتنایی کند.

اما این بار، این فشارهای همه جانبه از سوی گروه های متعدد سیاسی به راحتی قابل نادیده انگاشتن و انکار نخواهد بود. توپ در حال حاضر در زمین آقای کرزی است، زمینی که در آن، دو جریان با منافع متضاد در اطراف رئیس جمهور -یکی گروه کوچکی از اصلاح طلبان و دیگر، جریانی که از منافع تنگ قومی و مالی نمایندگی می کند.

بر سر راه پیش رو توافق نظر ندارند. همچنان گفتگوهایی وجود دارد در مورد اینکه قبل از وارد شدن جریان و احزاب سیاسی به عرصه رقابت های انتخاباتی، نشست بزرگی شامل همه افغان ها برای تعریف برنامه های ملی بر اساس منافع حیاتی و سرنوشت ساز ملی دایر شود.

در صورتی که همه جریان های سیاسی بر چنین اقدامی توافق کنند، این می تواند در راستای عادی سازی روابط میان کاخ ریاست جمهوری، پارلمان و گروه های اپوزیسیون گام سازنده ای به جلو باشد و در ایجاد زمینه مناسب و سازنده کمک کند.

اما در مورد اینکه این تشکل جدید بتواند به عنوان یک ائتلاف سیاسی، نامزد واحدی را در انتخابات ریاست جمهوری 2014 پیشنهاد کند، شانس اندکی وجود دارد. با توجه به اولویت های متفاوت این جریان های سیاسی و عدم سازگاری رویکردهای سیاسی و انتخاباتی آنها، احتمالا قادر خواهد بود تا به عنوان یک گروه فشار در راستای اصلاحات انتخاباتی عمل کند، تا اینکه بخواهد به عنوان یک جریان وارد رقابت سیاسی شود.

با آگاهی از این قاعده، آقای کرزی ممکن است از سوی آن بخش از حلقه دارای دیدگاه و منافع تنگ نظرانه در داخل کاخ ریاست جمهوری وسوسه شود تا موضع سخت در پیش بگیرد و از هر گونه مصالحه خودداری کند؛ چه آنکه ممکن است این جریان از اهرم نفوذ خود به در پیش گرفتن تاکتیک های غیرسازنده ای بهره ببرد تا میدان را از رقیب خالی کند. چشم انداز چنین موضع گیری تنها برای پروسه های سیاسی و آشتی ویرانگر و زیانبار خواهد بود، بلکه روند خروج ناتو و گذار به یک افغانستان با ثبات و امن را با پیچیدگی ها و چالش های بیشتری مواجه خواهد ساخت.

دیدگاه شما