منبع: نیویورک تایمز / برگردان: عبدالاحد بهرامی

مقامات آمریکایی می گویند که همه 33000 سربازانی که دو سال قبل در قالب "استراتژی جدید اوباما" برای درهم کوبیدن طالبان، به افغانستان اعزام شده بودند، اکنون به ایالات متحده برگشته اند. اما با خروج این سربازان، خشونت ها و بی ثباتی سیاسی همچنان در این کشور در حال افزایش است؛ خشونت ها و بی ثباتی ای که دستاوردهای "استراتژی جدید" و اعزام این سربازان را به ویژه در جنوب و جنوب غرب افغانستان با تهدید روبرو می سازد.

این سربازان در حالی پس از دو سال مبارزه با شورش در جنوب و جنوب شرق افغانستان به خانه بر می گردند که ائتلاف بین المللی و افغانستان با چالش ها و مشکلات تازه ای دست و پنجه نرم می کنند: طالبان و شبکه حقانی همچنان به حملات مرگبار خود ادامه می دهند؛ "حملات خودی" علیه نیروهای خارجی یا "حملات سبز علیه آبی" بصورت بی سابقه ای افزایش یافته و منجر به کاهش قابل ملاحظه ای در همکاری های امنیتی و آموزشی میان نیروهای ناتو و افغان شده است.

در این حال، مقامات افغان و امریکایی همچنان بر سر نحوه اداره زندان بگرام دچار اختلاف نظر هستند. و از سوی دیگر، با بروز اعتراضات خشونت آمیز بی سابقه ای در کشورهای متعدد اسلامی، افغانستان از نزدیک برای بروز رویدادهای غیرمترقبه گوش به زنگ بوده است.

مقامات افغان و امریکایی بصورت محسوسی تلاش کرده اند تا از برجسته ساختن خروج "نیروهای اضافی استراتژی باراک اوباما" به عنوان نقطه عطفی در این جنگ، خودداری کنند.همزمان با این رویداد، شماری از مقامات افغان، از آمادگی نیروهای این کشور برای به عهده گرفتن مسئولیت های امنیتی سخن گفته اند و در مقابل، گروه های طالبان از ضعف نیروهای ناتو و افغان در جنگ می گویند. اما در این میان، بسیاری از افغان نگران اند که خروج شمار قابل توجهی از نیروهای امریکایی، در جریان دو سال آینده و تا پایان حضور نیروهای خارجی در این کشور به چه معنا خواهد بود و نتیجه این افزایش نیرو در دو سال گذشته چه بوده است.

چیزی که برای مقامات افغان و امریکایی مسلم است، اینست که هنوز در مبارزه با شورش راه درازی باقی است و افزایش 33000 سرباز امریکایی برای "درهم شکستن موج طالبان" نتوانسته کار را یکسره کند و هدف مک کریستال، فرمانده پیشین ناتو و طراح این افزایش نیرو را بصورت کامل برآورده سازد. اما با آنهم، افزایش ده ها هزار نیرو از سوی دولت تحت رهبری رییس جمهور دموکرات امریکا، ضربه ای کاری بر گروه های شورشی بود که در جنوب افغانستان فعال بودند و بر بخش های قابل ملاحظه ای از قندهار و هلمند تسلط داشتند.

اکنون با خروج "نیروهای اضافی استراتژی اوباما" از افغانستان، مراکز قندهار و هلمند در مقایسه با دو سال قبل از امنیت و ثبات قابل ملاحظه ای برخوردار است و طالبان بصورت مخفیانه و حضور کمرنگی در بخش های دورافتاده این دو ولایت فعال اند. بر اساس آمارهای نیروهای ناتو، از مجموع 400 ولسوالی افغانستان، ده ولسوالی در جنوب این کشور صحنه و محل حدود 45 درصد از کل حملات شورشیان علیه نیروهای خارجی است. سه ولسوالی از ولایت های قندهار و هلمند که از ناامن ترین مناطق جنوب به شمار می رفت، در محور توجه افزایش نیروهای امریکایی در جریان دو سال گذشته قرار داشته است.

پس از پاکسازی این ولسوالی های ناامن از گروه های شورشی، اکنون نیروهای امنیتی افغانستان در این مناطق مستقر شده و مسئولیت بعضی مناطق را به تنهایی بر عهده گرفته اند. اما نیروهای امنیتی افغانستان، برای تامین امنیت این مناطق با چالش های زیادی مواجه خواهند بود؛ چه آنکه شورشیان پس از خروج نیروهای خارجی تلاش خواهند کرد تا دوباره به این مناطق برگردند.

عملیات این نیروها در ابتدا با موفقیت های چشمگیری همراه بود و بسیاری از ساکنان محلی در جنوب افغانستان به این باورند که این افزایش نیرو توانست موج شورشیان درهم بشکند و از نفوذ آنها جلوگیری کند. اما اکنون با خروج تدریجی نیروهای امریکایی از این مناطق و پیامدهای ناشی از افزایش حملات سربازان افغان علیه نیروهای خارجی از قبیل کاهش عملیات های مشترک و بی اعتمادی متقابل میان نیروها، نگرانی ها درباره پایدار بودن دستاوردهای این نیروهای اضافی امریکایی رو به افزایش است.

جنرال دیوید پتریوس، فرمانده پیشین نیروهای امریکایی و یکی از طراحان اصلی افزایش نیرو در چارچوب "استراتژی جدید امریکا" که بر بخشی از این افزایش نیرو نظارت کرده است، ثبات به وجود آمده از این برنامه را "شکننده و قابل برگشت" خوانده است؛ نگرانی که بسیاری از افغان ها به ویژه در جنوب این کشور، درباره آینده دارند.

اما یک مقام ارشد نظامی امریکا در واکنش به این نگرانی ها می گوید که وی با این باور فرماندهان طالبان که می گویند "ساعت ها در اختیار امریکایی ها است و زمان در دست طالبان"، موافق نیست. به باور این مقام امریکایی، زمان به نفع طالبان نیست؛ آنها در برابر نیروهای امنیتی افغانستان از توانایی جنگی پایینی برخوردارند و احتمال نفوذ و گسترش بالقوه آنها در ولایت های جنوبی پس از خروج نیروهای خارجی متصور نیست.

به گفته مقامات امریکایی، طالبان در جریان دو سال گذشته از "استراتژی افزایش نیرو" شکست های سنگینی را متحمل شده اند. اما این گروه، در عوض، توجه حملات خود را به سمت دیگری متمرکز کرده اند و توانایی رویارویی مستقیم با نیروهای خارجی و افغان را از دست داده اند.

شورشیان در جریان سال های اخیر به جای حملات و جنگ های گروهی، بصورت گسترده ای به استفاده از بمبگذاری های کنار جاده ای و حملات انتحاری روی آورده اند. در جریان چند سال گذشته، این تاکتیک ها منجر به افزایش کم سابقه تلفات غیرنظامیان شد که بر اساس آمارهای سازمان ملل، شورشیان عامل بیش از سه چهارم تلفات غیرنظامیان است. به گفته سازمان ملل و مقامات ناتو، در جریان سال جاری برای اولین بار میزان تلفات غیرنظامیان در مقایسه با سال گذشته کاهش یافته است.

به گفته فرمانده قول اردوی 2001 ارتش افغانستان، یکی از عمده ترین نتایج افزایش نیروهای امریکایی در سال 2010، افزایش ظرفیت، قابلیت و توانایی نیروهای رزمی افغان در جنگ با شورشیان بوده است. "حتی اگر نیروهای امریکایی افغانستان را ترک کنند، ما شاهد پیامدهای منفی قابل توجهی نخواهیم بود، زیرا نیروهای افغان اکنون از توانایی خوبی در مبارزه مستقلانه با شورشیان برخوردارند." با همه خوشبینی های فرماندهان افغان، مقامات ناتو و افغان تصریح می کنند که ارتش و پولیس افغانستان برای اینکه بتواند بصورت موثر با شورشیان مبارزه کنند، بصورت دوامدار و برای سالیان متمادی به حمایت نیروهای ناتو و به ویژه ایالات متحده امریکا نیاز خواهند داشت.