صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

ایالات متحده و تجارب یک دهه حضور نظامی در افغانستان

-

ایالات متحده و تجارب یک دهه حضور نظامی در افغانستان

کریستین ساینس مانیتور / برگردان: عبدالاحد بهرامی

اخیرا بحث های جدی درباره بودجه دفاعی امریکا در کنگره امریکا جریان داشته است، که تمویل هزینه جنگ افغانستان و اینکه مصرف صدها میلیارد دالر در این جنگ چه نتایجی داشته است، در محراق این مشاجرات قرار دارد. اعضای کنگره برای تمویل بودجه جنگ جاری در افغانستان بیش از هر زمان دیگر دچار تردید شده اند. مقامات وزارت دفاع امریکا در پنتاگون و همچنان در گزارش های خود به مجلس نمایندگان این کشور، ارزیابی ها و بررسی های تازه ای را درباره روند پیشبرد جنگ افغانستان در یک دهه گذشته و نارسایی های آن ارائه کرده اند. به باور مقامات نظامی امریکا، سه موضوع زیر در محور این نارسایی ها قرار داشته است و ارتش امریکا ناگزیر است از تجارب خود جنگ در افغانستان و نارسایی های آن درس بگیرد.

مصرف بودجه:
به گفته مقامات رسمی امریکایی یکی از عواملی که ماموریت و دستاوردهای نیروهای ناتو را در افغانستان به صورت قابل ملاحظه ای آسیب زده است، فساد گسترده است. اخیرا گزارشی که به دستور کنگره امریکا انجام گرفته و در ماه جولای گذشته منتشر شد، تصویر غم انگیزی را از میزان به هدف رفتن بودجه به تصویر کشیده است. بر اساس این گزارش، بخشی قابل توجهی از 400 میلیون دالر بودجه امریکا در پروژه های عمده بازسازی افغانستان در سال 2011 به علت ضعف در مدیریت، برنامه ریزی و اجرا به هدر رفته است. در حالی که هدف این پروژه ها جلب حمایت مردمی از ماموریت نظامی امریکا در مناطقی که نیروهای امریکایی در حال جنگ اند بوده است، اما اکنون نگرانی های فزاینده ای درباره پایدار بودن این پروژه ها ایجاد شده و اینکه ممکن است در حمایت اذهان و قلوب مردم، نتیجه عکس داشته باشد.

در این حال، امریکا به ادامه حمایت خود از افغانستان در جریان سال های آینده متعهد شده و با ادامه حضور نظامی ایالات متحده در این کشور، تنها در سال 2013 بیش از 90 میلیارد دالر در جنگ و بخش های انکشافی هزینه خواهد شد؛ بودجه هنگفتی که توجیه آن برای افکار عمومی امریکا در شرایط بحرانی اقتصادی بسیار دشوار است. با توجه به تجارب گذشته در مصارف بودجه برای توسعه اقتصاد افغانستان، بسیاری ها هم در افغانستان و هم در امریکا اکنون تردید دارند که اقدامات اندکی که اخیرا از سوی مسئولان ناتو و دولت افغانستان برای مبارزه با فساد در این کشور انجام شده، بتواند به اندازه کافی اطمینان بخش باشد.

سناتور جان کری، یکی از اعضای ارشد حزب دموکرات امریکا و رییس کمیته روابط خارجی سنای این کشور معتقد است که "در نهایت، این انتقال سیاسی است که ثبات و پایدار بودن دستاوردهای نظامی حاصل شده در جریان یک دهه گذشته و کفایت و ثبات دولت افغانستان در آینده را تعیین خواهد کرد." اما با آنهم، فساد گسترده و مزمن در این کشور، این را هم برای رای دهندگان امریکایی و هم برای مردم افغانستان بسیار دشوار می سازد که بتوانند بر پروسه سیاسی در این کشور اعتماد کنند.

ایجاد ارتش باثبات و پایدار:
دومین نارسایی در ماموریت نظامی در افغانستان، بنا گذاشتن ارتشی بوده که بعد از خروج نیروهای خارجی بتواند روی پای خود بایستد و امنیت کشور را تامین کند. در افغانستان، برای مقامات امریکایی، این همواره یک اصل و پالیسی نظامی بوده است: "فقط زمانی نیروهای ناتو و امریکایی می توانند خود را از صحنه کنار بکشند که نیروهای ارتش و پولیس افغانستان وارد صحنه شوند."

ولی این پروسه کندتر از آنکه مقامات امریکایی انتظار داشتند پیش رفته است. به گفته مقامات ناتو، نرخ ترک خدمت در ارتش افغانستان سالانه حدود 25 درصد است. این در حالیست که یک مقام ارشد ناتو که مسئولیت آموزش و توسعه نیروهای امنیتی افغانستان را بر عهده دارد، وعده داده است که ناتو تا اکتوبر سال جاری، شمار نیروهای افغان را به سطح قابل قبول و با معیار از قبل تعیین شده خواهد رساند. اما سوال اساسی در مورد پایدار بودن ارتش است؛ اینکه بعد از خروج امریکا، آیا این نیروها بصورت کافی تمویل و تجهیز خواهد شد؟

هم اکنون، واحدهای اندکی از نیروهای امنیتی افغانستان می توانند مستقلانه و بدون مشاوره نیروهای امریکایی عملیات نمایند. گزارشی که در ماه جولای منتشر شد این گفته را تایید کرد و پنتاگون را متهم به این کرد که معیارهای اموزش نیروهای افغان را پایین آورده است که باعث پایین آمدن کیفیت آموزش نیروهای افغان شده است. بخش اعظم هزینه های تمویل و تجهیز نیروهای افغان و همچنان تمویل این نیروها در دوره بعد از 2014 به عهده ایالات متحده امریکا است که به حدود 4.1 میلیارد دالر در سال بالغ خواهد شد. این در حالی است که دولت افغانستان دولت افغانستان برای سال های سال به دلیل اقتصاد ضعیف قادر نخواهد بود تا بخش اعظم هزینه تمویل ارتش خود را بر عهده بگیرد.

کمبود بودجه برای تمویل نیروهای مسلح افغانستان می تواند پیامدهای غیر قابل تصوری به دنبال داشته باشد. به عنوان نمونه، هزاران سربازی که آموزش های نظامی دیده اند، در صورتی که به اندازه کافی تامین مالی نشوند، به دنبال کارهای خارج از نهادهای امنیتی خواهند رفت و بر این اساس ممکن است میزان فرار از خدمت بصورت غیر قابل مهاری افزایش یابد. یکی از تهدیدهای بالقوه این است این نیروها توسط گروه های شبه نظامی که به جنگجویان پول می دهند، جذب شوند و به این صورت، عملا گروه های شبه نظامی خارج از نهادهای تحت کنترول دولت بیشتر رشد کند. جیمز کانینگهام، سفیر جدید امریکا در کابل نیز با اشاره به وجود تهدید پیوستن سربازان به گروه های شبه نظامی می گوید: "من فکر میکنم که این گفته ها اغراق آمیز و گزافه گویی است ولی به هر حال، این وسوسه وجود دارد و نباید این احتمال را نادیده گرفت."

نقش همسایگان افغانستان:
روابط امریکا با پاکستان، کشوری که با افغانستان مرز مشترک طولانی دارد، برای فرماندهان امریکایی همواره ناامید کننده و پر از دردسر بوده است. از جمله معدود پیشینه روشن در روابط بین این دو کشور را می توان به بازگشایی مجدد مسیر تدارکاتی نیروهای ناتو اشاره کرد که پس از هشت ماه و با عذرخواهی رسمی دولت امریکا از پاکستان بخاطر کشته شدن 24 سرباز پاکستانی در حمله سال گذشته نیروهای ناتو، به روی تدارکات نیروهای خارجی در افغانستان باز شد. همچنین، ادامه حملات هواپیماهای بدون سرنشین امریکا به خاک پاکستان و انجام عملیات سری برای کشتن بن لادن در خاک پاکستان بدون هماهنگی با این کشور، از عوامل عمده رنجش اسلام آباد از واشنگتن بوده است.

واشنگتن نیز به نوبه خود حلقاتی در پاکستان را به حمایت از گروه های شبه نظامی مستقر در شمالغرب آن کشور متهم می کند و دولت و ارتش پاکستان را به دلیل اینکه برای سرکوبی این گروه ها اقدام نمی کنند، مورد سرزنش قرار می دهد. مجلس های نمایندگان و سنای امریکا به سهم خود از اینکه پاکستان کمک های هنگفتی را از دولت امریکا دریافت می کند، ناراضی اند؛ در حالی که در عوض، ایالات متحده هیچ دستاورد استراتژیکی را به دست نمی آورد.

با وجود این روابط معامله ای پاکستان و امریکا و نارضایتی های متقابل واشنگتن و اسلام آباد هم در کاخ سفید و در کنگره امریکا این ذهنیت حاکم است که همگرایی منطقه ای و تحولاتی که در منطقه روی می دهد بصورت کلی نقش عمده در آینده افغانستان و امنیت این کشور دارد و واشنگتن ناگزیر است، پاکستان را به عنوان بخشی از این رویکرد منطقه ای ببیند.

دیدگاه شما