مایکل اوهانلون – واشنگتن پست / برگردان: عبدالاحد بهرامی

در ایالات متحده، مناظرات سیاسی تاکنون بر این محور استوار بوده که چگونه نیروهای امریکایی از افغانستان خارج شوند و اینکه آیا می شود با دولت رییس جمهور کرزی برای مذاکره با گروه های شورشی و دست یافتن به یک توافق صلح کار کرد. به همان میزانی که جلوگیری از برگشت و خیزش مجدد طالبان و القاعده در افغانستان مهم است؛ به همان میزانی که حفظ ثبات و امنیت این کشور در آینده اهمیت دارد، این موضوع که چه کسی به عنوان رییس جمهور بعدی افغانستان به جای آقای کرزی خواهد نشست، نیز از اهمیت حیاتی برخوردار است. امریکا باید به افغانستان کمک کند و هر کار ممکنی را که می تواند، انجام دهد تا یک شخص اصلاحگر به عنوان رییس جمهور روی کار آید.

هنوز نگرانی ها و خطرات جدی و تهدید کننده ای در برابر افغانستان وجود دارد. اگر یک فرد بی کفایت، یک جنگسالار و یا یک سیاستمدار فاسد برنده مقام ریاست جمهوری افغانستان شود، کمکهای جهانی به هدر خواهد رفت و اقتصاد افغانستان که تا هنوز به میلیاردها دالر کمک های خارجی نیازمند است و به تازگی کشورهای کمک کننده در کنفرانس توکیو به کمک 16 میلیارد دالری متعهد شدند دوباره با رکود مواجه خواهد شد.

در صورت روی دادن چنین سناریویی، دستاوردهایی که در جریان یک دهه گذشته حاصل شده، از قبیل بهبود وضعیت زندگی مردم، رشد چشمگیر آموزش، بالا رفتن میزان امید به زندگی و گسترش یافتن خدمات تلفون و ارتباطات در میان مردم می تواند به سادگی به هدر رود. بدتر از اینها، شورشی ها میتوانند با استفاده از نارضایتی مردم از دولت، تبلیغات خود را علیه دولت مرکزی تشدید کنند و به این صورت از میان طیف های ناراضی جامعه سربازگیری کنند. با این پیش فرض ها، بروز دوباره جنگ ها و ناآرامی های داخلی به سادگی ممکن است و درنتیجه آن کنترل بخش هایی از کشور ممکن است بار دیگر بدست طالبان و القاعده بیافتد.

اما اگر رییس جمهور آینده افغانستان، یک فرد نسبتا اصلاح طلب و قاطع باشد، نتیجه با آنکه به هیچ صورت نمی تواند مطلوب باشد، اما حداقل از یک شکست و پسرفت کامل بهتر خواهد بود. در حال حاضر بسیاری از رهبران شایسته و با کفایتی در این کشور هستند که آماده چنین چالشی هستند. کاندیداهای احتمالی مناسب برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری سال 2014، شامل شماری از اعضای دولت سابق، اعضای گروه های اپوزیسیون دولت حامد کرزی و تکنوکرات های تحصیلکرده در غرب هستند. اگر چهره های اصلاح طلب در انتخابات برنده شوند، با اینکه دولت همچنان با چالش مقابله با شورش ها و درگیری ها در مناطق روستایی و دوردست مواجه خواهد بود، ولی بازهم قادر خواهد بود تا نفوذ این گروه ها را در مناطق پرجمعیت از بین ببرد.

در این صورت، دولت مرکزی این توانایی را خواهد داشت تا ولایات و سرک های مهم ترانسپوتی را تحت کنترل بگیرد و نیروهای امنیتی این کشور را بصورت منسجم حفظ نماید و آنرا توسعه دهد. با ایجاد ترکیب سالمی از معاونین ریاست جمهوری و اعضای کابینه و رویکرد درستی در مذاکره با گروه های شورشی، دولت افغانستان همچنان این فرصت را خواهد داشت تا تهدید بروز جنگ داخلی بر اساس شکاف های قومی را از بین ببرد.

بعضی از سیاستمداران در واشنگتن ممکن است استدلال کنند که باید از مداخله در انتخابات یک کشور دیگری، که دارای حاکمیت مستقل است، اجتناب شود؛ اما واقعیت این است که افغانستان در برگزاری انتخابات این کشور و روند انتقال سیاسی در سال های آینده به کمک ایالات متحده نیازمند است و رهبران اصلاح طلب افغانستان خود خواهان ایفای نقش سازنده از سوی امریکا هستند.

خواه این حقیقت را بپذیریم، یا نه، حضور جامعه بین المللی در روند انتخابات این کشور، تاثیر گسترده ای بر نحوه برگزاری یک انتخابات سالم و شفاف خواهد داشت. اما حمایت امریکا از آقای کرزی، یک مداخله سیاسی خواهد بود و از چنین چیزی باید پرهیز شود؛ چه اینکه رییس جمهور بر منابع و امکانات دولتی سلطه دارد و از فرصت های زیادی از جمله در بخش رسانه ها و منابع مالی برخوردار است تا یک شخص مطلوب را به عنوان جاگزین خود حمایت کند.

در حالی که مقامات امریکایی تصمیم می گیرند که به چه میزانی از سربازان این کشور در دوره بعد از 2014، در افغانستان حضور داشته باشند و به چه میزان به دولت افغانستان و نیروهای امنیتی این کشور کمک مالی صورت گیرد، ما این حق را باید برای خود محفوظ بداریم تا به افغان ها بگوییم که میزان کمک های ما قویا از اینکه آنها چه کسی را به عنوان رهبر آینده خود برخواهند گزید، تاثیرپذیر خواهد بود؛ حتی اگر ما در این انتخابات دخالتی نداشته باشیم، که باید هم نداشته باشیم.

این امر غیرقابل توجیه و خارج از تصور خواهد بود که با روی کار آمدن یک رییس جمهور فاسد، کنگره امریکا با حضور حدود 20000 سرباز امریکایی با هزینه سالیانه 25 میلیارد دالر در دوره بعد از 2014 در این کشور موافقت کند و از سوی دیگر، سالانه 3 تا 5 میلیارد دالر کمک مالی بیشتری را در بخش حمایت از نیروهای امنیتی و اقتصاد افغانستان اختصاص دهد.

در این صورت، برآورده نشدن منافع امریکا، تلاش های این کشور را در تقبل هزینه های بیشر برای پایان دادن کامل به این ماموریت توجیه نخواهد کرد و مسلما تعهدات امریکا بطور اساسی و بنیادی کاهش خواهد یافت. در حالی که موعد انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در حال فرا رسیدن است، ایالات متحده باید بر این موضوع تمرکز بیشتری داشته باشد.

در این راستا، باید یک کمپین گسترده از سوی دیپلمات های امریکایی و ترجیحا با پشتیبانی سایر دیپلمات ها در کابل به ویژه کشورهای مهم مسلمان از قبیل ترکیه، اندونزیا، تانزانیا، که سابقه خوب و موثری در راستای مبارزه با فساد اداری و تشکیل دولت سالم داشته اند، به راه انداخته شود و در آن همه این دیپلمات ها، در صورت نیاز بصورت علنی، بگویند که چه کاندیداهایی صلاحیت نامزد شدن برای ریاست جمهوری را ندارند.

این واضح است که امریکا فقط در صورت انتخاب شدن یک رییس جمهور ناکارآمد، کمک هایش را بطور محسوس کاهش خواهد داد، اما ظاهرا این پیام در کابل جدی گرفته نشده است. بسیاری از افغان ها فکر می کنند که امریکا افغانستان را بدون هیچ شرط و قیدی ترک خواهد کرد، طوری که در گذشته یکبار این اتفاق افتاده است. همچنان بسیاری ها در افغانستان، بر اساس اهمیت استراتژیکی اغراق شده این کشور، فکر می کنند که امریکا برای همیشه حضور خود را در این کشور حفظ خواهد کرد.

ولی مسلما بر خلاف این ذهنیت ها، اینگونه نخواهد بود و امریکا پیام واضح و قاطعی در این باره فرستاده است. ایالات متحده نیاز دارد تا همچنان این پیام را به کابل و برای مردم افغانستان انتقال دهد که از این کشور حمایت خواهد کرد و در عین حال، آنها را نیز به عمل به تعهدات خود ملزم می داند.

رییس جمهور بعدی افغانستان این شانس را خواهد داشت تا اعتماد امریکا را جلب کند و کمک کند تا یک همکاری امنیتی پایدار و بلند مدت همانند آنچه که امریکا با یونان، ترکیه، اردن، مصر، کره جنوبی و تایوان برقرار کرده است، با افغانستان هم بوجود آورد. افغانها باید ترغیب و متقاعد شوند که به رهبران و سیاستمداران بی کفایت و جنگسالاران که ممکن است جایگزین کرزی شوند، پشت کنند. سرنوشت 13سال تلاش، فداکاری ها و دستاورد امریکایی ها و عبور افغان ها از یک نسل به تمام معنا جنگزده، کاملا در انتخابات 2014 و در دست افغان ها است.