صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

کوتاه آمدن در برابر افراط گرایی و تروریزم اشتباه جبران ناپذیر

-

کوتاه آمدن در برابر افراط گرایی و تروریزم اشتباه جبران ناپذیر

همواره در درون نظام های سیاسی دمکراتیک و ارزش گرا جریان های مخالف و منتقد نظام نیز در چارچوب های قانونی و باتوجه به منافع و مصالح ملی فعالیت دارند و این امر ستوده و ارزشمندی است. بدا به حال سرزمین و مردمی که صداهای مخالف در آن در گلو خفه شود و نقد وانتقاد از آن دیار رخت بر بندد.

در افغانستان کنونی ما نیز مهم ترین فایده نقادی این است که می تواند در نسل کنونی ما به ایجاد ملکه ی برای کوشش در مورد قضاوت بی طرفانه و همه سویه بدور از تعصبات قومی، زبانی، مذهبی و ... کمک کند. ذهن نقاد در مورد هر برهان و استدلالی به این می اندیشد که کدام دلیل و برهان برترین است و چه قسم دلیل یا استدلالی بدون آنکه به حواشی زائد و غیر ضروری آن اهمیت داده شود باید مورد کاوش قرار بگیرد. این مسئله به پیشگیری از جانب داری های احساساتی و نتیجه گیری های عجولانه کمک می کند.

خصوصا در مجادلات سیاسی اگر طرفین با روح فلسفی و نقاد گفتگو کند بین شان جنگ و مخاصمه ی در نخواهد گرفت. مهم تر ازهمه اینکه موفقیت دموکراسی نیز وابسته به قدرت شهروندان در بازشناسی استدلال های درست از نادرست و گم نشدن در التهاب ها و ابهامات است. نقد و انتقاد نمونه ممتاز تفکر خوب را بدست می دهد و فرد را در رفع ابهام ها و آشفتگی های سیاسی اجتماعی یاری و آموزش می دهد.

هدف از آورد این مقدمه کوتاه این بود که ببینیم در نظامی که طالبان اعلام کرده است به کمتر از تاسیس آن بسنده نخواهند کرد نقد و انتقاد و نقد پذیری چه جایگاهی دارد؟ اصولا در نظام های بنیاد گرا و تسلط افراطی گری در جامعه می توان از نقد و نقد پذیری سخن گفت و از عقلانیت انتقادی در چنین اجتماع و نظامی سخن گفت؟ رئیس پیشین کمیته سیاسی طالبان، به بی بی سی نظام اسلامی مورد نظر طالبان را چنین توضیح می‌دهد: نهضت و قیام طالبان برای انفاذ شریعت اسلامی بوده و لذا برای طالبان مهم این است که یک نظام مستحکم اسلامی به میان آید، اشغال خارجی ها پایان یابد، برای طالبان مقام و منصب مهم نیست، هدف (طالبان) فقط دولت اسلامی قوی است."

معتصم در پاسخ به این سوال که آیا طالبان قانون اساسی افغانستان را قبول دارند یا نه جواب روشنی نمی دهد و فقط با اشاره به این نکته اکتفا می کند که: قانون اساسی افغانستان از سوی کسانی که حامی آن هستند نیز رعایت نمی شود چه رسد به طالبان" اگرچه برای درک درست منطق طالبان و گفتمان سیاسی انان نیازی به مراجعه به سخنان مقامات دست چندم این گروه نیست زیرا استیلای این گروه در سالهای گذشته بر بخش های از افغانستان همه چیز را برای مردم افغانستان روشن ساخته است. اما اینکه طالبان هنوز هم به همان اصول و معیار های گذشته می اندیشد قابل تامل است.

در کشوری که تقریبا همه ساکان آن را مسلمانان تشکیل می دهد تاسیس نظامی مبتنی بر ارزش های اسلامی مهم و حیاتی است اما اینکه کدام اسلام و چه تفسیری از اسلام باید مد نظر باشد این جا است که اختلاف نظر ها و ارای گوناگون بوجود می آید. امروزه تقریبا در تمامی کشورهای اسلامی حاکمان مدعی تاسیس نظام اسلامی اند از مالیزیا و اندونیزیا وشرق آسیا تا کشورهای عربی آفریقایی مصرو ترکیه همه و همه مدعی اند نظام های سیاسی شان بر اساس ارزش های اسلامی استوار است.

اما سطح رفاه، سلامت، صحت، وپیشرفت های علمی و فنی در این کشورها بسیار متفاوت و در بسیار موارد غیر قابل مقایسه با همدیگر اند. در چنین وضعیتی مسلما مردم افغانستان نیز بدنبال الگوهای است که بتواند هم عزت ملی آنانرا تامین نماید و هم به توسعه و پیشرفت کشورشان کمک کند.

تجربه حاکمیت طالبان نشان داد که افکار و اندیشه های این گروه فاقد ظرفیت های لازم برای توسعه و پیشرفت افغانستان است به همین دلیل مردم افغانستان با استقبال بی نظیر از نظام پسا طالبانی استقبال کردند. اکنون نیز با وجود مشکلات فراوانی که فراروی نظام جدید دراین کشور بوده است مردم از این نظام حمایت می کنند.

بطور نمونه می توان از برخورد جدی مردم ولسوالی اندر غزنی با طالبان یاد کرد. طبق گذارش ها در نتیجه اعتراضات اهالی ولسوالی به تعطیلی مکاتب توسط طالبان، دست کم سی مکتب مجددا فعال شده‌اند. مردم در اعتراضات روزهای اخیر با طالبان درگیر شدند که طی این درگیری‌ها دست کم ۱۰ تن از ساکنان ولسوالی اندر و ۶ شورشی کشته شدند.

این رویداد نشان می دهد که مردم در مقابل طالبان ایستاده اند و کشته داده اند تا مکتب و مدرسه بر روی فرزندان شان مسدود نشود. مقامات ولایت غزنی می‌گویند که در جریان درگیری معترضان با طالبان، ۲۵ طالب نیز بازداشت شده اند. ولسوال اندر گفت که درگیری در برخی محلات هنوز هم ادامه دارد اما حدود ۱۲ روستا از تصرف طالبان بیرون شده است. طبق شواهد و گفته های ساکنان محل در این مناطق افراطی های مذهبی و تروریست های خارجی فرزندان آنان را از حقوق شان محروم ساخته بودند.

اما این گروه های افراطی نیز در برابر مردم کوتاه نمی آیند و مقامات محلی گفته اند که از زمان آغاز این فشارها، طالبان دست کم ده تن از بزرگان و ساکنان محل را نیز به قتل رسانده اند. بنا براین کوتاه آمدن در برابر افراطی گری و تروریزم به معنا خدا حافظی همیشگی با مکتب و معارف و درنتیجه با علم و معرفت است.

طبیعی است که نتیجه چنین اقدامی چه قدر وحشتناک و ویرانگر است. از این رو کوتاه امدن در برابر جبهه ترور و خشونت اشتباه جبران ناپذیر خواهد بود.

به هر حال بسیار روشن است که افراط گرایی و اکستریمیزم تهدید مشترک علیه ثبات و توسعه سیاسی اجتماعی کشوراست اما افغانستان تنها قربانیان افراط گرایی نخواهد بود. با توجه به مبانی و ریشه های باورهای افراطی این گروه ها می توان پیش بینی کرد که قربانیان مرحله بعدی خود حامیان این گروه ها خواهند بود. اما به هر حال هنوز دير نيست مي توان با كمك کشورهای منطقه و جامعه جهانی ريشه هاي تروريزم را در اين كشور خشكاند كه هم جهان به آرامش مطلوب دست يابند هم همسایگان افغانستان كه بيشترين آسيب را از اين گرو ها تروريستي ديده اند روي آرامش و ثبات را در خود ببيند.

اینکه برخی چنین فکر کنند که افراطی گری و خشونت های مذهبی دامن گیر دیگران نخواهد شد سخت اشتباه است. زیرا این گروه ها به هیچ غیر از خودی رحم ندارند و در موارد بسیار به افراد خود نیز رحم نمی کنند و نمونه های آن در سالهای اخیر بسیار اتفاق افتاده است. ازاین رو بایسته است در برابر جنایت های افراط گرایان سکوت نشود و برای ریشه کن کردن افراط گرایی اقدامات عملی روی دست گرفته شود. در غیر این صورت اقتدار افراط گرایان تمامی امید ها به داشتن یک آینده با ثبات و امن را از بین خواهد برد.

در پایان باید گفت تلاشهای صلح در افغانستان نباید به معنی کوتاه آمدن دربرابر افراط گرایی و تروریزم باشد. بلکه تنها با گروه های که در چارچوب قوانین نظام دمکراتیک و مردم سالار کنونی و با پذیرفتن ارزشهای ده ساله افغانستان حاضر به گفتگو و تفاهم هستند مذاکره و تفاهم شود. زیرا مردم افغانستان نمی خواهد بازگشت به گذشته سیاه را تجربه کنند.

دیدگاه شما