تاکنون کشورهای زیادی برای همکاری با افغانستان و امضای پیمان های راهبردی با این کشور اعلام آمادگی کرده و بسیار از کشورها از جمله ایالات متحده آمریکا، انگلیس، فرانسه، ایتالیا و هند چنین پیمان های را با افغانستان امضا کرده اند. رئیس جمهور افغانستان در سفر پنج روزه ی که زمستان سال گذشته به اروپا داشتند این سندها را با کشورهای اروپایی (بريتانيا، فرانسه و ايتاليا) به امضا رساندند. بر اساس اين پیمانها، کشورهای یاد شده به کمکهايشان بعد از سال ٢٠١٤ ميلادى در بخش هاى سياسى، امنيتى، اقتصادى، مبارزه با موادمخدر، تطبيق قانون، همکارى هاى فرهنگى و ظرفيت سازى افغانستان ادامه ميدهند.

تمامی مقامات کشورهای مختلف ضمن امضای پیمان های استراتیژیک و اسناد همکاریهای درازمدت با افغانستان تاکید کرده اند که اجازه نخواهند داد تا افغانستان به گذشته برگردد و دست آوردهای ده ساله این کشور از دست برود. این درحالیست که ويگادس اوساکاس نمايندۀ اتحاديه اروپا در افغانستان قبلا اعلام کرده بود سندى که بين رييس جمهور افغانستان و کشورهاى اروپايى به امضا ميرسد، زمينه همکارى هاى درازمدت اتحاديۀ اروپا با افغانستان را فراهم ميسازد. به گفته وی براساس اين توافقنامه، اتحاديۀ اروپا به عنوان بخشى از جامعۀ جهانى، بعداز سال ٢٠١٤ ميلادى نيز در کنار افغانستان باقى خواهدماند.

این درحالیست که در ماه میزان سال گذشته رئیس جمهور افغانستان و من موهان سینگ نخست وزیر هندوستان پیمان استراتیژیک میان افغانستان وهند را نیز به امضا رساندند. این موافقت نامۀ استراتیژیک، بنیاد همکاری های دو کشور را در عرصه های سیاست، امنیت، تجارت، فرهنگ و امور اجتماعی محکم می کند. صدراعظم هند با تأکید پشتیبانی از بازسازی، ترقی، تحکیم صلح و تقویت ظرفیت های نیروی بشری افغانستان، گفت: «ما از هیچ نوع کمک به افغانستان دریغ نمی کنیم».

در روزهای اخیر جمهوری فدرال آلمان برای امضای سند راهبردی میان افغانستان و آلمان اعلام آمادگی کرده و قرار است بزودی این سند میان دو کشور به امضا برسد. برخی از رسانه های آلمانی گزارش داده اند که هم اکنون، دیپلمات های دو کشور (افغانستان و آلمان) در حال مذاکره برای نهایی کردن مفاد شامل در این توافقنامه هستند. این تواقفنامه، همکاری های دراز مدت افغانستان و آلمان را در بخش های اقتصادی، امنیتی و سیاسی تضمین می کند.

قرار است، حامد کرزی رییس جمهور، پیش از نشست شیکاگو به آلمان سفر کند و توافقنامه همکاری های استراتیژیک را با همتای آلمانی خود به امضا برساند. انتظار می رود که این توافقنامه متضمن ادامه همکاری های آلمان برای افغانستان پس از سال 2014 باشد. بنا بر این به نظر می رسد دورنمای همکاری های جامعه جهانی با افغانستان یک دورنمای روشنی است اما باید دید که دولت افغانستان تا چه اندازه قادر خواهد بود از این فرصت های ایجاد شده فرارو افغانستان بخوبی استفاده نماید.

خوشبختانه تاکنون قدرتهای مهم منطقه ای به شمول چین روسیه و هند نسبت به امضای پیمان های راهبردی میان افغانستان و کشورهای مختلف نه تنها مخالفتی نداشته اند که از تداوم همکاری های جهانی با افغانستان و مبارزه با تروریزم و افراط گرایی اعلام حمایت کرده اند. اخیرا دو عضو مهم سازمان شانگهای چین و روسیه از پیوستن افغانستان به این سازمان استقبال نموده اند.

سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه گفته است که موضوع پیوستن افغانستان به عنوان عضو ناظر در سازمان شانگهای، از آجندای مهم نشست اعضای این سازمان در پکینگ به شمار می رود. وزیر امور خارجه روسیه روز جمعه در سخنرانی خود در نشست شورای وزیران امور خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری‌ های شانگهای گفت که این شورا، در نشست امروز، با پیوستن افغانستان به عنوان عضو ناظر در این سازمان، موافقت خواهد کرد.

طبیعی است که عضویت افغانستان در سازمان شانگهای به عنوان عضو ناظر، فرصت خوبی برای گسترش همکاری های منطقه ای به وجود می آورد. بسیار از همسایگان تاثیر گذار افغانستان در منطقه و جهان از جمله روسیه، چین، قزاقستان، ازبکستان و تاجیکستان از جمله کشورهای اند که عضویت اصلی این سازمان را دارند و تا کنون کشورهای هند، پاکستان، ایران و مغولستان به عنوان اعضای ناظر در نشست های سازمان همکاری های شانگهای شرکت کرده اند. انتظار می رود که با پیوستن افغانستان در سازمان همکاری های منطقه ای شانگهای، چشم اندازی های جدیدی در زمینه گسترش روابط همکاری های منطقه ای و بهبود وضعیت به سود افغانستان فراهم شود.

اما متاسفانه باید گفت تجربه ده سال گذشته نشان داد که حکومت افغانستان در کشور در بهره برداری از فرصت های بی نظیری که در اختیار افغانستان قرار داشت نتوانست بخوبی بهره برداری نماید. واقعیت این است که جامعه جهانی با تمام توان در کنار دولت و ملت افغانستان در ده سال گذشته ایستادند اما ناتوانی ها و ندانم کاری های دولت مردان افغانستان باعث شد که فرصت سوزی ها ادامه یابد و بعد از ده سال افغانستان در همان نقطه آغاز قرار داشته باشد.

کانفرانس بن اول یکی از مهمترین کنفرانس های بین المللی در مورد افغانستان بود که توانست به یک جنگ داخلی و ویرانگر چندین ساله پایان داده و با مشارکت طرفهای مختلف در افغانستان نظام سیاسی جدیدی را پایه گذاری نماید. از آن نشست تا کنون یک دهه سپری می شود؛ ده سال فرصت كمی نبود، می‌شد كشوری را حتی از نو ساخت، می‌شد شرایط را به نفع صلح و پیشرف تغییر داد، می‌شد از امكانات دست‌داشته به بهترین شكل آن استفاده كرد ولی در عمل چنین نشد. در این نشست جامعه جهانی متعهد به شکست کامل تروریزم در افغانستان و بازسازی کامل این کشور و حتی تبدیل افغانستان به یک کشور باثبات و نمونه در سطح منطقه شدند.

قرار بود تولید مواد مخدر متوقف شود، حامیان مخالفان دولت و تروریستان در خارج از افغانستان تنبیه شوند و تحت فشار قرار بگیرند، زمینه های زندگی مرفه حتی تا دورترین نقاط کشور خودنمایی کند. وضعیت بهداشت وسلامت ارتقاء یابد، وضعیت تحصیل بخصوص در قسمت دختران روبه بهبودی بگذارد، آمار جرم و جنایت و اختطاف ودیگر معضلات اجتماعی کاهش یابد، از کشتار مردم بی گناه و تخریب خانه های مردم در روند جنگ با تروریست ها جلو گیری بعمل آید.

قرار بود حکومت گام‌هاي محكم و استواري را براي ايجاد زمينه‌هاي وحدت و انسجام ملي، رفع اختلاف‌ها، تبعيض‌ها و بي عدالتي‌ها بردارند، زيرا پايه و اساس رشد و بالندگي هر جامعه بر وحدت و وفاق استوار است، و اين مهم تا زماني كه حداقلي از همگرايي ميان افراد و اقشار جامعه به وجود نيايد و يك هويت جمعي شكل نگيرد دست يافتني نيست.

اما اکنون باید پرسید که چرا این اهداف مهم تامین نشد؟ از همه مهمتر اینکه چه تضمینی وجود دارد که فرصت های آینده نیز مانند گذشته برباد داده نشود؟. دولت مردان ما باید بپذیرند که پاسخ این فرصت سوزی ها را خود باید بدهند. نه اینکه تقصیر ها را گردن دیگران بیاندازند. تاریخ در این مورد داوری خواهد کرد. افغانستان در هیچ مقطع از تاریخ خود چنین فرصتهای طلایی را نداشته است اما اینکه چرا دولت مردان نتوانستند از این فرصت ها به نفع کشور و ساکنان آن بهره برداری نماید خود باید پاسخگو باشند و دولت های آینده باید دوسیه این دوره را به دقت بررسی نموده و عاملان فرصت سوزی را به قانون بسپارند.

اما مهمتر از همه اینکه فعالان و نخبگان جامعه باید از همین اکنون برای جلوگیری از تکرار فرصت سوزی ها در کشور باید دست بکار شوند و نگذارند در انتخابات آتی ریاست جمهوری باز وضعیت گذشته تکرار گردد. بلکه جریان های مختلف سیاسی اولا باید افکار عمومی را روشن نمایند و سپس برای تعیین سرنوشت کشور همگان باید با حساسیت تمام وارد صحنه شوند.