صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

مبارزه علیه مواد مخدر برنامه جهانی می خواهد

-

مبارزه علیه مواد مخدر برنامه جهانی  می خواهد

مواد مخدر یکی از پدیده های خطرناک و در عین حال پردرد سر برای نیروهای امنیتی در جهان مبدل شده، سالانه هزینه هنگفت در راستای مبارزه علیه این پدیده از طرف نهادهای بین المللی و دولت ها بمصرف میرسد و در عین حال گروه های که برنامه اصلی شان تولید، تورید، پروسس و ترافیک مواد مخدر میباشند نیز برای اینکه بتوانند درآمد قابل توجه بدست آورند از مجراهای مختلف هزینه میکنند. اساس برنامه های هر دو جانب مواد مخدر بوده یکی میخواهد آنرا بدست آورد و جانب دیگر در سدد نابودی آن است.

از چندین سال بدینسو بدلیل پیامد های منفی اجتماعی واقتصادی این پدیده کشورهای جهان هر کدام به اندازه آسیب پذیری خویش برنامه های مبارزه با آن را روی دست گرفته وسعی میکنند خود و جامعه خود را از چنگ آن رها نماید، افغانستان نیز یکی از کشور های است که حد اقل با آغاز حکومت طالبان رسما وارد این ماجرا در سطح بین المللی گردید، این گروه برای اینکه بتوانند اقتصاد جنگی خویش را در مقابل مجاهدین تامین نماید طی فرمانی از جانب ملاعمر زرع و فروش آنرا مجاز دانست.

اگر چند در ظاهر این یک برنامه ای برای تقویه نظام وبرنامه های جنگی آنان بود ولی دیده شد که اصلا این طرح از برنامه گروه های بزرگ که مصروف تجارت مواد مخدر در دنیا هستند بوده وهست، من به این عقیده هستم که عقب کار وبار مواد مخدر ، دست بزرگ ترین قدرت های جهانی که شاید در ظاهر برنامه های بسیار مشهور وقوی قانونی اقتصادی را دنبال می نمایند، وجود داشته باشد.

چون با مطالعه برنامه های جهانی مبارزه علیه مواد مخدر چی در سطح کشور ها وچی هم در سطح نهاد های بین المللی این تصور بدست می آید که قدرت های فراتر و بزرگ تر از این همه دارند بازار مواد مخدر را گرم نگهداشته که حتی برنامه های جهانی موفق به رد یابی و مهار آن نمیشوند.

دولت کنونی که با حمایت جامعه جهانی بوجود آمده بزرگترین مشکلی است که از امارت طالبانی بدست آورد همین مواد مخدر است که اکنون با تمام قدرت سعی دارد تا آنرا محو نماید ولی موفق نمی شود، دولت افغانستان برای اینکه بتوانند بدرستی در این راستای عمل نماید ادارات بزرگی را به همین منظور ایجاد نموده بودجه زیادی در اختبار این نهاد ها قرار دارد ولی متاسفانه بعد از ده سال وزیر مبارزه علیه مواد مخدر کشور اعلام مینماید که قادر به دستگیری قاچاقبران بزرگ نشده اند، همچنان در طی چند سال گذشته کنفرانس های متعدد در راستای مبارزه علیه مواد مخدر در کشورهای جهان و بخصوص افغانستان تدویر یافته و طرح های هم روی دست گرفته شده ولی با آنهم آمار تولید ومصرف این مواد در سطح دنیا بلند رفته وساحه تحت پوشش آن گسترش یافته است. چرا؟

باور من اینست ، برنامه های جهانی در این راستا تا اکنون بدلیل نا هماهنگی در عمل بی فایده بوده نه تنها در راستای کاهش این پدیده موفق نشده بلکه در بسیار موارد افزایش هم یافته، مثلاً در سی سال قبل چند منقطه عمده از مراکز تولید مواد مخدر تلقی میشدند( مثلث یا هلال طلایی که کشورهای آسیایی جنوب شرقی را شامل میشد، امریکایی لاتین وشمالی، منطقه آفریقا) ولی اکنون کمتر کشوری را میتوان یافت که مواد مخدر از دغدغه اصلی ویا درجه دوم آن نباشد.

تهدید این پدیده بحدی قدرتمند شد که ایالات متحده آمریکا در دهه 1980 اعلام جنگ بمنظور نابودی این پدیده نمود،که در آن زمان ساحه هدف این جنگ به کشور های بولیوی، پرو، مکزیک وکلمبیا در امریکای لاتین محدود میشد ولی اکنون برعلاوه برتانیا پلان مبارزه علیه مواد مخدر افغانستان را پس از مبارزه علیه تروریسم در دستور کار خود قرار داده است، موارد فوق خود بیانگر این ادعا است که برنامه های جهانی دقیق طرح نشده وتوجه اصلی خود را روی منابع تولید وترافیک آن معطوف نساخته اند.

دوماً با آنکه در اقتصاد فرد باصلاحیت نوشتن نیستم ولی این را آموخته ام که در مارکیت یکی از موارد مهم چرخش کالا عرضه و تقاضا می باشد، این اصل اقتصادی در روند مبارزه علیه مواد مخدر نیز جدی واساسی است، تولید با آنکه یک امر مهم وجدی در راستای عرضه مواد مخدر میباشد ولی تقاضا موضوعی است که عرضه کنندگان را تشویق به تولید وعرضه آن می نماید، بدون شک مارکیت تقاضا این پدیده خارج از مرز های کشور تولید کننده می باشد، تا هنوز تاکید ملی وبین المللی روی امحای تولید آن بوده نه مارکیت فروش و تقاضا آن، به همین دلیل روز به روز پدیده مواد مخدر به دغدغه جهانی تبدیل شده است.

سوماً، همانطوریکه در فوق تذکر یافت تولید یک امر مهم می باشد ولی پروسه های چون ایجاد مارکیت فروش و قاچاق از مهمترین آن است، بنظر میرسد ترافیک مواد مخدر اهمیت بیشتر از تولید دارد، چون تولید در محلات محدود و مشخص در جهان صورت میگرد، این انتقال آن است که حالت خطرناکی آنرا بشتر میسازد، اگر زمینه های ترافیک آن را از بین ببریم بدون شک گام جدی در راستای مبارزه علیه آن برداشته ایم.

ولی بنظر میرسد این کار سهل وبزودی قابل دسترس نباشد، چون عمل نقل وانتقالات این مواد مستلزم شبکه های وسیع و در عین حال بهم پیوسته و مجهز حد اقل در سطح چند کشور میباشد، این شبکه ها طوریکه دیده شده، در تمامی کشورهای جهان از حمایت مستقم و غیر مستقم نهاد های بین المللی ، حکومت ها چی در سطح محلی وملی ودر عین حال افراد بانفوذ دولتی چون، اعضای مجلس، وزرا، والی ها، قوماندان پولیس ولایتی و مرزی و همچنان رهبران مذهبی برخوردار اند.

با این وجود مبارزه علیه قاچاقچیان مواد مخدر نیازمند نهاد های مقتدر و جدی در سطح ملی وبین المللی می باشد که این کار تاهنوز نشده حد اقل در افغانستان دیده ایم که تا هنوز هیچ نهادی بطور موثر نتوانسته در این راستا مبارزه موفقانه داشته باشد.

در کشور ما با آنکه نهاد های موظف در این راستا سعی نهایی خود را مینمایند و تعدادی زیادی از سربازان پولیس ملی مبارزه علیه مواد مخدر وسایر مسئولین ملکی ونظامی در این روند سهیم اند وهمه روزه قربانی میدهند اما با این حال چرا این همه تلاش ها موفق نشده و وضعیت مواد مخدر حالت نوسان دارد، بمنظور روشنایی در موضوع ودلایل که بعداً ار ایه خواهد شده با استناد به سخنرانی محترم بازمحمد احمدی معین مبارزه علیه مواد مخدر وزارت امور داخله در هفتمین جلسه سه جانبه هیت عالی رتبه پولیس مبارزه علیه مواد مخدر افغانستان، پاکستان و ایران که به ابتکار UNODC به تاریخ های 6 قوس 1390 در کابل برگزار شده بود جغرافیای کنونی زرع مواد مخدر در کشور را بیان میدارم:
78% زرع در جنوب کشور، 17% زرع در غرب کشور،3% زرع در شرق کشور و 2 % در شمالشرق کشور، امسال نسبت به سال گذشته 61% افزایش یافته که 85% این افزایش در جنوب کشور بوده ودر حال حاضر 131هزار هکتار زمین مواد مخدر زرع و حاصل آن4922 متریک تن بوده است. بگفته آقای احمدی تنها امسال 18 تن از منسوبین پولیس مبارزه علیه مواد مخدر در این راستا کشته و 36 تن دیگر مجروح شده اند.

با توجه به معلومات فوق وبا مطالعه به وضعیت قبلی محلات زرع مواد مخدر جنوب افغانستان از آغاز تا اکنون محل امن برای زرع مواد مخدر بوده، دولت افغانستان نیز برای مبارزه علیه زرع در محلات برنامه های زیادی را طرح و اجرا نموده سوال اینجاست پس چرا موفق نبوده ایم؟، شاید دلایل زیادی داشته باشد اما به عقیده من در پالیسی کنونی مبارزه با زرع مواد مخدر اشکال وجود دارد، اول اینکه حاکمیت قانون بدلیل وجود افراد مسلح مخالف دولت در جنوب کشور نهایت ضعیف ودسترسی دایمی مسئولین مبارزه با مواد مخدر همچنان نهایت ضعیف ومقطع ای می باشد، دوماً جنوب کشور بدلیل داشتتن نقاط مرزی امن وغیر قابل دستر س به نیروهای مرزی دو کشور( افغانستان وپاکستان) ترافیک این مواد را برای قاچاقچیان سهل ساخته است. سوماً دولت افغانستان وجامعه بین المللی بدیل معین ومشخص و در عین حال دایمی را برای دهقانان پیشکش ننموده و وعده های که داده شده در بسیار جاها تاهنوز عملی نگردیده است و اگر شده در مقابل در آمد که از مواد مخدر بدست می آید ناچیز است.

محلات دیگر افغانستان از جمله شمال شرق ( ولایات بدخشان و تخار و کنذر) که قبلاً محلات امن برای تولید وزرع بود برای مدتی کم به صفر رسید ولی بازهم آمار ها نشان میدهد که دهقانان دوباره سعی می نمایند تا به زرع این مواد رو بیاورند که بازهم بر میگردد به دو دلیل فوق یکی نبود بدیل مشخص ومفید دو ما عدم اجرای وعده های دولت و جامعه جهانی که برای شهروندان داده شده بود.

این وعده خلافی و در عین حال امتیاز دهی ها باعث شده که شهروندان در سایر نقاط کشور که مواد مخدر در آن هیچ و یا کمتر زرع میشوداز جمله مناطق امن مرکزی ناراضی بنظر رسیده وعقیده دارند که هر جای مواد مخدر باشد همانجا توجه دولت وجامعه جهانی می باشد در حالکیه این همه توجه ثرف بمنظور امحای زرع مواد مخدر ایت که متاسفانه موفق نشده است.

با وجود اینکه افغانستان در سطح جهانی یکی از بد نام ترین کشور در تولید وزرع مواد مخدر میباشد، ولی ایران مدعی است که بیشترین مواد مخدر از مرزهای پاکستان وارد این کشور میشود به گفته یکی از مسئولین ایرانی در نشسته متذکره در کابل 66% مواد مخدر از جانب مرز های خشکه و آبی که با پاکستان دارد وارد خاک این کشور میشود و صرف 33% از مرز افغانستان وارد ایران میشود،و 85% کشفیات مواد مخدر توسط مسئولین ایرانی از نقاط مرزی با افغانستان وپاکستان بوده و تنها 167 درگیری مسلحانه با قاچاقبران مواد مخدر در مرز داشته اند که 9 نفر از سربازان ایرانی کشته و در عین حال 647 نفر را بازداشت نموده اند. این حقیقت نشان میدهد که بسیار از مشتریان اصلی مواد مخدر افغانستان در خاک پاکستان حضور دارند و به این مواد در آنجا استقامت داده میشود که به کجاها باید انتقال داده شود.

بناً توجه به مواد مخدر نیازمند پلان وبرنامه جدی و در عین حال فراگیر وجهانی می باشد و باید اینرا درک نمایم که قدرت های بسیار بزرگی چه در سطح داخلی کشور ها و چه در سطح نهاد های بین المللی در روند تولید و ترافیک مواد سهیم اند و باید برای مبارزه علیه آن با قدرت کافی ومنسجم وارد عمل شد وگرنه تمامی مسئولین موظف در نابودی آن نیز فاسد و در گیر معاملات مواد مخدر میشوند به قسمیکه تعدادی هم اکنون شده اند.

منابع:
1- نظری، عبدالطیف، نگاهی نرم افزاری به تهدیدات امنیتی افغانستان، نشر عرفان 1389
2- متن سخنرانی بازمحمد احمدی معین مبارزه علیه مواد مخدر وزارت امور داخله افغانستان 6 قوس 1390 کابل
3- متن سخنرانی نماینده پولیس مبارزه علیه مواد مخدر ایران در هفتیمن نشست پولیس عالی رتبه افغانستان، ایران وپاکستان 6 قوس 1390 کابل.

دیدگاه شما