رييس جمهور ايالات متحده آمريكا سر انجام در ميان بيم و اميد ميليون ها شهروند آمريكا و افغانستان تصميم خود را در بيرون كشيدن نيروهاي اين كشور از خاك افغانستان اعلان كرد؛ بر اساس تصميم اوباما، قرار است ده هزار عسكر اضافي اين كشور تا اواخر سال جاري ميلادي و بيست و سه هزار ديگر تا پايان سال 2012 افغانستان را ترك كنند. متباقي نيروهاي آمريكا نيز به تدريج طي سالهاي آينده از افغانستان بيرون خواهند رفت و اين روند تا پايان سال 2014 ادامه يافته و بقيه عساكر ايالات متحده نيز تا پايان همين سال خاك افغانستان را ترك مي كنند.

به موازات تصميم ايالات متحده آمريكا، المان، استراليا و بريتانيا نيز اعلان كردند كه به تدريج نيروهاي خود را از افغانستان كاهش داده و تا سال 2014 كاملا نيروهاي نظامي كشورهاي عضو ناتو از افغانستان بيرون خواهند شد. هرچند اين كشورها از تداوم كمك ها در بخشهاي نظامي و غير نظامي افغانستان و باقيماندن نيروهاي فني و مسلكي اين كشورها سخن گفته اند. تصميم اوباما اما در افغانستان با استقبال رييس جمهور مواجه شد و طي نطق كوتاهي آقاي كرزي از اين تصميم استقبال كرد و آن را به افغانستان تبريك گفت. دو هفته قبل از اعلان تصميم آقاي اوباما، رييس جمهور كرزي آمريكا را تهديد كرد و ضمن انتقادات فراوان و ياد آوري آنچه كه رييس جمهور كوتاهي اين كشور و متحدانش خواند، به نحوي اين كشورها را به مداخله پيدا و پنهان متهم كرد. در واكنش به اين سخنان، يك هفته بعد سفير آمريكا طي سخناني نارضايتي خويش را از اين نگرش آقاي كرزي بيان داشت.

اعلان تصميم اوباما براي كاهش تدريجي نيروهاي آمريكايي از افغانستان در خارج از كشور هرچند با واكنش هاي مثبت و منفي مقامات ناتو و غرب روبر شد، اما در داخل امريكا مجلس سناي اين كشور ابراز نگراني كرد و از اوباما خواست كه بايد به آنها اطمينان بدهد كه با بيرون كشيدن نيروهاي آمريكايي دست آوردهاي ده سال گذشته در افغانستان با مخاطره مواجه نيست. مايك مولن، شماري نيروهاي كه قرار است از افغانستان بيرون شوند را بدور از انتظار فرماندهان نظامي آمريكا و مخاطره آميز خواند. در داخل افغانستان نيز رسانه ها از واكنش هاي مختلف مردم سخن گفتند.

اوضاع افغانستان در آستانه خروج نيروهاي نظامي خارجي از افغانستان
وضعيت سياسي: تصور ميشد كه با گذشت زمان بيشتروضعيت افغانستان به تدريج به سمت بهبودي و ثبات به پيش خواهد رفت ولي اوضاع سياسي درمقايسه با سالهاي گذشته اكنون بيشتر آشفته است؛ انتخابات رياست جمهوري سال 87 با اما و اگرهاي فراواني روبرو شد و متعاقب آن انتخابات پارلماني افغانستان با چالشهاي بسياري مواجه گرديد. پس از نزديك به پنج ماه كار اين نهاد، اكنون دادگاه وي‍ژه انتخابات پارلمان بيش از شصت نماينده پارلمان را متقلب اعلان كرده كه تركيب مجلس كاملا ديگر مي شود. علاوه بر اينكه تمام كاركرد هاي پارلمان از جمله تصويب دوازده قانون به شمول تاييد و تصويب بودجه سال جاري با چالش و مشكلات حقوقي مواجه خواهد شد، نفس جابجايي نمايندگان با تهديدهاي كه صورت گرفته است كشور را به بحران بزرگي سوق خواهد داد؛ بخصوص اينكه تيم رييس جمهور متهم به بي ثبات كردن اوضاع و زمين گير كردن مجلس نمايندگان هست. بدون ترديد، استیناف خواهي نمايندگان متهم زماني زيادي را در بر خواهد گرفت و اين امر خود عملا پارلمان را زمين گير و از كار عملي باز خواهد داشت. بدون ترديد با تنشهاي بوجود آمده پس از اعلان فيصله محكمه اختصاصي، معرفي باقيمانده مانده اعضاي كابينه با چالش و دشواري بيشتري مواجه شده واحتمالا براي مدت بيشتري به تاخير خواهد افتاد؛ عملي كه اين تصور را در ذهن شهروندان بوجود آورده است كه ممكن به دلايلي منجربه اعلان وضعيت فوق العاده شود و در پرتو اين وضعيت، تيم حاكم به اقداماتي دست بزنند كه ديگران مجبور به پذيرش آن باشند. از سوي ديگر، در واكنش به عمل دادگاه ويژه نمايندگان از لوي ثارنوال سلب اعتماد كرد و لوي ثارنوالي اين عمل پارلمان را نا موجه و نا معتبر مي خواند.

فيصله دادگاه ويژه حتي در داخل كابينه آقاي كرزي نيز با واكنش مواجه شده است و برخي از همكاران وي آن را بحران تازه براي كشور و خطرناك خوانده است.
وضعيت اقتصادي: هشدارها در مورد دچار شدن افغانستان به بحران اقتصادي پس از خروج نيروهاي خارجي اين روزها بيشتر و شديد تر شده است. گفته مي شود كه نا امنيها و فساد گسترده اداري سبب شده است كه دولت هم عملا نتواند هيچ كاري براي جلوگيري و پيشگيري از اين بحران و خود كفايي افغانستان براي تامين حد اقل ضرورت هاي اقتصادي انجام بدهد. بانك جهاني در يك اقدام نامنتظره 300 ميليون كمك خود به پروژه هاي در حال كار به افغانستان را قطع كرده است. اين در حالي است كه گفته مي شود بخشي ديگري از كمك هاي جهاني نيز در اعتراض به عدم اصلاحات و فساد در افغانستان كاهش يافته است.

هم اكنون افغانستان قادر است تنها شصت تا شصت و پنج درصد از بودجه عادي خود را از در‌آمدهاي داخلي تامين كند و ماهيانه نزديك به دوميليارد دالر هزينه نيروهاي امنيتي را كشورهاي غربي بخصوص ايالات متحده آمريكا پرداخت مي كند. وضعيت امنيتي: برخلاف انتظار و توقع اكثريت مردم به پيش مي رود؛ از آغاز سال جاري مخالفان حملات خود را شديد تر كرده است و حملاتي خود را به اهدافي متمركز كرده است كه رعب و وحشت را بيشتر مي كند؛ فراري دادن پنجصد زنداني طالب، ترور اشخاص برجسته مدني و نظامي، نفوذ در ساحات امن، نفوذ درساحات بسته نظامي و ... از اين مانورهاست كه بيم تقويت مخالفان و برتري آنها را شدت بخشيده است. اين در حالي است كه گفته مي شود نيروهاي امنيتي علاوه بر اينكه داراي تجهيزات مدرن و مورد نياز نظامي نيست و نيز با فساد گسترده آغشته است و مخالفان مسلح نيز در ميان آنان نفوذ كرده است. طي تحقيقاتي كه اخيرا توسط يكي از مراكز تحقيقي صورت گرفت، نشان داده شد كه نيروهاي پوليس در انجام وظايف و مسوليت هاي خويش موفق نيستند و مردم نيز اعتماد لازم به آنها را ندارند.

مشكلات اجتماعي و اشتغال: افغانستان هم اكنون هشت ميليون شهروندي دارد كه زير خط فقر زندگي مي كنند و منابع اشتغال و كار سير معكوس دارد؛ يعني منابع اشتغال و توليد بجاي افزايش مرتب در حال سقوط و از بين رفتن است و بازار افغانستان به چنگ گروه هاي مافيايي سقوط كرده است. ناكار آمدي نظام اقتصادي به حدي رسيده است كه رييس جمهور پس از ده سال از بازنگري و تغيير آن سخن مي گويد.

سياست خارجي و همگرايي جهاني و منطقه اي: سياست افغانستان در قبال پاكستان همواره در هاله اي از ابهام و سر درگمي است؛ برعكس اصرارها و التماس هاي مكرر دولت مردان افغانستان، مداخلات خارجی هرروز بيشتر مي شود و در سطح كشورهاي غربي به نظر مي رسد كه سياست افغانستان كاملا نا موفق و حتي نا راض كننده بوده است. امروزه بسياري از كشورهاي عضو ناتو اعتماد و اعتبار گذشته نسبت به دولت افغانستان را ندارد و حتي مشاجرات و تنش هاي لفظي نيز بين هردوجانب صورت گرفته است. سياست هاي منطقه اي افغانستان نيز توام با بي باوري و شك و ترديدهاي كشورهاي منطقه همراه بوده و نتوانسته است اعتماد متقابل را ايجاد نمايد.

پس از خروج نيروهاي خارجي چه اتفاقي خواهد افتاد....
شعله ور شدن آتش جنگ هاي داخلي، سقوط دوباره افغانستان به دست افراط گرايان و پاكستان، تبديل شدن افغانستان به ميدان جنگ كشورهاي همسايه و منطقه و يا آرام شدن افغانستان و نجات اين كشور از تباهي و درسردرگمي كه فعلا به آن دچار است؛ موضوعي كه رييس جمهور بدان باور و تاكيد دارد. اين ها بخشي از احتمالاتي هست كه براي افغانستان پس خروج نيروهاي خارج متصور است. اكنون اين سوال نيز بسيار مهم و حساس به نظر مي رسد كه خروج نيروهاي خارجي از افغانستان به چه اساسي صورت مي گيرد؛ رسيدن به اهداف اعلان شده از جمله توان افغانستان براي سر پا ايستاد شدن و يا رهانيدن گريبان خود از منجلاب و سقوط بيشتر در گرداب افغانستان؟ دريافت پاسخ درست و دقيق به اين سوال مي تواند تا حدودي زيادي به تعريف وضعيت فعلي افغانستان كمك كند و جايگاه كنوني افغانستان را در مقايسه با چندسال گذشته و نيز آينده آن بيان نمايد.

اما با توجه به آنچه به عنوان بخشي از چالشهاي فعلي افغانستان و تهديدات پيش رو بدان اشاره شد، بخوبي مي توان دريافت كه چند سال پيش رو، براي مردم افغانستان سالهاي پر از اضطراب و تشويش خواهد بود و قطعا اين وضعيت روي سرمايه گزاري ها نيز به صورت فوق العاده تاثير منفي و معكوس خواهد گذاشت؛ بخصوص اينكه حكومت افغانستان اين روزها بجاي دادن اعتماد به مردم و ثابت كردن توانايي خويش، يكه تاز ميدان شده است و مرتب در حال خلق بحران جديد تر است كه اصرار بر مذاكره بي نتيجه با مخالفان، تنش با كشورهاي كمك كننده، بي توجهي به قانون و مسايل داخلي و مشكلات مردم و... از اين جمله هستند.