صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۷ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

دیدار پاپ با آیت الله سیستانی؛ دنیا تشنه تساهل و مدارا

-

یکی از عوامل جنگ و خشونت در طول تاریخ بشر اختلافات ناشی از دیدگاه ها در ادیان و مذاهب بوده است. تنها جنگ های اول و دوم جهانی در قرن بیستم را که ناشی از ایدئولوژی های سیاسی بوده است اگر استثنا کنیم، باقی جنگ های طولانی ریشه در دیدگاه های مذهبی و دینی داشته اند. جنگ هایی که تحت عنوان فتوحات و یا جهاد در اسلام نامیده می شود، جنگ های صلیبی، جنگ های مذهبی فرانسه، جنگ های صدساله اروپا پیش از عصر رنانس و اکنون بزرگ ترین و گسترده ترین جنگ در جهان تحت عنوان تروریسم بین المللی یا افراط گرایی اسلامی نیز ریشه در باورهای دینی دارد. شاید یکی از دامنه دارترین رقابت های دینی میان اسلام و غرب یا اسلام و مسیحیت بوده است که تا کنون در ذهنیت عمومی هر دو طرف وجود دارد. به همین خاطر دیدار پاپ از بغداد و ملاقات با ایت الله سیستانی مرجع تقلید شیعیان جهان که در نوع خود نخستین دیدار است مورد توجه رسانه ها و افکار عمومی در جهان قرار گرفته است. دلیل این همه توجه در گام نخست رقابت های تاریخی ادیان و در گام دوم خشونت های ناشی از فرقه گرایی مذهبی و نیاز بشر به صلح و آرامش و نیاز جهان به تساهل و مدارا است.
در این روزها هیچ رسانه ای نیست که با حرص و ولع خاص دیدار پاپ رهبر کاتولیک های جهان را با آیت الله سیستانی رهبر مذهبی شیعیان جهان پوشش ندهد و گزارش های متنوع و با آب و تاب بسیار نشر نکند. دلیل این همه اقبال عمومی در سطح جهان و استقبال عراقیان از پاپ ناشی از نیازی است که در همه جای جهان احساس می شود. همه ابنای بشر در سطح جهانی اکنون خواهان پایان بخشیدن به جنگ ها و خشونت هایی است که غالبا ناشی از تفاوت دیدگاه های دینی در ادیان و مذاهب زنده جهان است. اکنون تنها کافی است به جنگ های فرقه ای در خاورمیانه نگاه کنیم. اغلب این جنگ ها از جنگ میان فلسطینیان و اسراییل گرفته تا جنگ های سوریه، عراق، یمن، افغانستان و ... به نحوی به تفکرات دینی و مذهبی بر می گردد. از همین رو دیدار بی سابقه پاپ از بغداد و ملاقات با آیت الله سیستانی یک نقطه عطف در تاریخ ادیان باقی خواهد ماند.
تحلیل های متفاوت و گوناگون در مورد این دیدار تا کنون صورت گرفته است ولی از مجموع تحلیل ها امید به صلح و ایجاد تساهل و مدارا میان ادیان و مذاهب در صدر تحلیل ها قرار دارد. همه کسانی که به نحوی به این مساله پرداخته اند به ضرورت مدارا و اعتدال در مناسبات میان ادیان و مذاهب تاکید کرده اند. اما هستند کسانی که هنوز حتی از همین دیدار تفسیرهای دلبخواهانه و فرقه گرایانه ارایه کرده اند. یکی از شایع ترین تفسیرها میان هواداران گروه های مذهبی و افراطی حتی در درون شیعه این بوده است که گویا پاپ با رفتن به دیدار آیت الله سیستانی بر حقانیت مذهب تشیع و دین اسلام صحه گذاشته است. این عده که این دیدار را نوعی پیروزی مذهبی و دینی تلقی می کنند آن را با خوشحالی و سرور همراهی کرده اند. در حالی که اگر بنا باشد از لحاظ سمبولیسم و امر اخلاقی به این دیدار نگاه کنیم پاپ در مرحله بالاتری از آیت الله سیستانی قرار می گیرد.
پاپ با تمام عظمتی که در میان پیروان خود دارد اوج رفتار اخلاقی را به نمایش گذاشته است. زیرا او از هزاران کیلومتر راه دورتر به دیدار آیت الله سیستانی رفته است و حتی کوچه تنگ و تاریک منزل آیت الله را باید پیاده طی کند و در آستانه خانه اش کفش های خود را باید از پا در آورد و به باور وی بر عدم حضور خبرنگاران در این دیدار احترام گذاشته است. هم چنین از نگاه سمبولیسم لباس سفید پاپ در مقابل لباس سراسر سیاه آیت الله سیستانی نوعی برتری را نشان می دهد. اگرچه عظمت و ابهت آیت الله سیستانی نیز در مقابل پاپ بی نظیر دیده می شود. ولی پاپ با این اقدام بی سابقه و تاریخی خود نشان داده است که به تساهل و مدارای مذهبی و دینی شدیدا باور دارد.
در هر صورت دیدار دو رهبر بزرگ دینی در عراق و مهم تر از آن شوق و شادی ناشی از این دیدار در سراسر جهان نشان دهنده نیاز جهان به صلح و مدارا است. امید می رود که این دیدار بتواند حداقل به لحاظ سمبولیک به تنش های فرقه ای و مذهبی در خاورمیانه تاثیر گذشته و آن ها را کاهش دهد. اگرچه این احتمال نیز وجود دارد که عزم گروه های افراطی چون داعش و هم قطاران آن بر کشتار بیشتر شیعه در مناطقی از عراق، پاکستان و افغانسان جزم تر گردد و نوعی فرقه گرایی جدید با انگیزه ای جدیدتر شیوع پیدا کند.

دیدگاه شما