روز ملی نیروهای دفاعی و امنیتی کشور در حالی تجلیل می شود که خشونت ها به گونه‌ای بی سابقه ای افزایش یافته و با گرم شدن هوا و فرا رسیدن سال نو امکان تشدید جنگ و انواع خشونت ها از سوی طالبان و سایر گروه های تروریستی وجود دارد.
روند صلحی که نزدیک به پنج ماه است در دوحه آغاز شده، نه تنها به کاهش درگیری‌ها و خشونت ها نینجامیده که شروع دور تازه‌ای از جنگ و خشونت در افغانستان را رقم زده است. در این چند ماه طالبان از هر تاکتیک و ترفندی برای کشتار مردم نظامی و ملکی افغانستان استفاده کرده اند. هدف طالبان خسته کردن مردم، تضعیف مورال نظامی نیروهای امنیتی و ایجاد بی اعتمادی میان مردم و حکومت بود که خوشبختانه نه تنها به این اهداف خود نرسیدند که خشونت بی حد و مرز طالبان در افغانستان سبب شناخت بیشتر گروه طالبان در انظار عمومی گردید.
بودند کسانی که تبلیغ می کردند، طالبان امروزی، طالبان دهه نود میلادی نیست. آنها از نگاه مفکوره و رفتار بسیار تغییر کرده و توانسته تا حدودی خود را با پیشرفت های روز وفق دهند؛ اما پروسه صلح قطر و تشدید جنگ و کشتار کنترل ناشده در افغانستان نشان داد که طالبان هرگز به لحاظ تفکر و ایدئولوژی تغییر نکرده اند.
طالبان هنوز از امارت اسلامی سخن می گویند، آزادی بیان را به رسمیت نمی شناسند، هویت زنان را به عنوان نیمی از پیکره جامعه انکار می کنند، به حقوق دیگران احترام نمی گذارند و به ارزش های انسانی و حقوق بشری پایبندی ندارند. مذاکرات قطر برای جامعه بین المللی و مردم افغانستان واضح ساخت که طالبان طرح و برنامه مدون و تعریف شده ای برای صلح ندارند. آنها از نظام خالص اسلامی حرف می زنند، در حالی که هیچ تعریفی از نظام اسلامی ندارند.
هرچند سیاست امریکا در روند صلح افغانستان رضایت بخش نبود؛ اما همین که گروه طالبان را بر سر میز مذاکره آورد، یک دستاورد کلان برای مردم افغانستان و جامعه جهانی محسوب می شود. اکنون طالبان در میز مذاکره کم می آورند، نه منطق دارند؛ نه طرح مشخص دارند و نه اهداف سیاسی روشن دارند. صرف با طرح ادعاهای کلی و پا در هوا زمان و فرصت مذاکره و گفتگوهای سیاسی را هدر می دهند. پروسه قطر از این جهت که منطق و تفکر طالبان را به چالش کشید و موجب شناخت بیشتر جامعه بین المللی و مردم افغانستان از این گروه گردید، یک دستاورد کلان به شمار می آید. حال پنج ماه است که هیأت با صلاحیت دولت افغانستان در قطر به سر می برند، اما طالبان از رو در رو شدن با آن می هراسند.
چند ماه مذاکره و تعلل هیأت طالبان بیانگر این است که این هیأت نه اراده برای صلح دارد و نه از اختیارات و صلاحیت های لازم برای مذاکره برخوردار هستند. به همین دلیل تا کمی بحث های جدید پیش می آید این هیأت پای شان را از مذاکرات پس می کشند. در مجموع طالبان سخنی برای مذاکره ندارند که قابل قبول جامعه بین المللی و مردم افغانستان باشد. تاکنون هر تصمیمی که طالبان گرفته اند و هر طرح خامی که ارائه داده اند، در برابر طرح های متفاوت، منطقی و معقول هیأت حکومت پذیرفتنی جلوه نکرده است. به همین خاطر این گروه گاه به منظور اخلال در پروسه صلح، بحث های کلان و غیر عملی را مطرح می کنند و گاه برای ضیاع وقت سفر به کشورهای منطقه را در پیش می گیرند.
سفرهای نمایندگان این گروه به کشورهای منطقه، نشان داد که این گروه بر خلاف تبلیغاتی که راه انداخته اند ضد خارجی و مداخلات خارجی در افغانستان نیستند. چنانچه در دور اول با حمایت مستقیم کشورهای همسایه وارد خاک افغانستان شدند، حالا هم تلاش می کنند با تضمین منافع کشورهای همسایه در افغانستان، حمایت آن کشورها را از گروه طالبان جلب کنند.
مردم افغانستان امسال در سایه مذاکرات صلح، هم فرصت های زیادی را از دست دادند و هم خشونت ها و تلفات انسانی زیادی را تحمل کردند. اکنون سؤال اصلی این است که رویکرد آینده حکومت و نظام افغانستان در ارتباط با طالبان چگونه خواهد بود. تحمل وضعیت کنونی برای مردم افغانستان بسیار سخت، دشوار و چه بسا ناممکن است. مردم در شاهراه ها و مسیرهای ارتباطی، قریه ها، ولسوالی ها، شهرها و حتا خانه های خود احساس امنیت نمی کنند. شنیدن همه روزه‌ای خبر ناگوار مرگ، گروگانگیری و اذیت و آزار مردم بی گناه، صبر و تحمل مردم را به نهایت رسانده است.
از سوی دیگر مردم معتقد اند که صلح بدون فشار نظامی بر طالبان و سایر گروه های تروریستی ممکن نیست. مردم انتظار دارند که نیروهای دفاعی و امنیتی بیش از این نظاره گر قتل و کشتار مردم بی گناه ملکی و نظامی نباشند و برای دفاع از جان مردم راهکارهای قاطع و کوبنده ای را مدنظر قرار دهند. همه می دانیم که جنگ افغانستان راه حل نظامی ندارد؛ اما برای متقاعد کردن طرف به مذاکرات صلح، گاهی باید از گزینه جنگ و فشار حداکثری نظامی استفاده شود. تا زمانی که رهبران گروه طالبان از رسیدن به قدرت در افغانستان مأیوس نشوند و ادامه جنگ را به ضرر شان تشخیص ندهند، رسیدن به یک توافق صلح با این گروه جز خواب و خیال بیش نخواهد بود. حکومت افغانستان یک حکومت مشروع و دارای اقتدار سیاسی و نظامی است و نباید کارکردش را در حد یک گروه شورشی تقلیل دهد. گسترش اقتدار مرکزی و تحت تسلط درآوردن ولسوالی ها جز وظایف اصلی حکومت و نیروهای امنیتی است که باید مورد توجه جدی قرار بگیرد. به هر اندازه که اقتدار سیاسی و نظامی حکومت بیشتر شود، دشمنانش نیز ضعیف‌تر خواهد شد.