دیروز خبرهایی منتشر شد مبنی بر این که گویا آقای زلمی خلیلزاد فرستاده خاص ایالات متحده برای صلح افغانستان در حکومت جدید ایالات متحده نیز در پست خود باقی خواهد ماند تا کاروان صلح را به سرمنزل مقصود برساند. در این که این خبر تا چه اندازه صحت دارد باید منتظر زمان بود و حداقل تا یک ماه دیگر که وزیر خارجه حکومت آقای بایدن وعده بررسی توافقنامه صلح قطر را و احتمال تجدید نظر در پالیسی ایالات متحده در برابر صلح افغانستان را داده است صبر کرد. اما اکنون زمان مناسبی است تا ارمغان فرستاده برای افغانستان و دستاوردهای وی در روند کنونی صلح مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین پرسش این است که آیا ماندن فرستاده در پست فعلی اش به نفع صلح افغانستان است یانه؟
اگر با دید رئالیستی به کارکرد فرستاده نگاه کنیم، بدون شک او دارای دستاوردهای مهمی برای ایالات متحده است. او توانست هزاران سرباز آمریکایی را پس از دو دهه به خانه های شان باز گرداند و از مصرف بودجه هنگفت این کشور که سرمایه میلیون ها مالیه دهنده آمریکایی است در افغانستان جلوگیری کند. امری که نه تنها رییس جمهور ترامپ و رییس جمهوری فعلی ایالات متحده بلکه اکثریت مردم آمریکا خواهان آن بوده اند. پس کشیدن یک ابرقدرت از طولانی ترین جنگ بی حاصل کار کمی نیست و از این منظر بسیاری از آمریکایی ها او را ستایش خواهند کرد. احتمالا همین موضوع سبب شده است که رهبری جدید ایالات متحده علی رغم تنفر شدید از کارهای ترامپ و تیم سیاسی وی، هم چنان به ادامه کار آقای خلیلزاد قناعت داده است. در عالم سیاست حفظ منافع از هر امر دیگری مقدم است و هیچ کسی در عالم سیاست منافع خود را به بهای شعارهای انتزاعی و آرمان های خیالی نمی فروشد. به خصوص اگر سیاستگذار و سیاستگر یک آمریکایی باشد. اما نباید فراموش کرد که این تنها یک روی سکه است و روی دیگر آن سرنوشت تباهی یک ملت و بیش از 35میلیون انسان در افغانستان است. آیا همین دستاوردها برای مردم افغانستان هم قابل تصور است یا خیر؟
متاسفانه باید اذعان کنیم که همان گونه که در سطح کلان ایالات متحده در مبارزه با تروریسم در افغانستان شکست خورده است، ارمغان فرستاده نیز برای مردم افغانستان و روند کنونی صلح چیزی جز تقویت تروریسم و افراط گرایی نبوده است. مهم نیست که فرستاده چه وقت از کارش برکنار می شود، مهم این است که میراثی را از خود به جای گذاشته است که ممکن است دهه های دیگر نیز افغانستان را به تباهی بکشاند و جنگ هم چنان ادامه یابد. همه کسانی که روند صلح افغانستان را دنبال کرده است اذعان دارند که از دو سال به این طرف آقای خلیلزاد مرتب در حال تقویت طالبان و تضعیف دولت مرکزی و مشروع افغانستان بوده است. به حاشیه بردن دولت افغانستان به بهانه صلح بدترین کاری بوده است که توسط آقای خلیلزاد ممکن شده است. به موازات آن رهبران طالبان به عنوان کسانی که هزاران جنایت را مرتکب شده بودند و در لیست سیاه شورای امنیت ملل متحد قرار داشتند تبدیل به دیپلمات های کارکشته شدند و طالبان از یک گروه تروریستی تحت تعقیب به یک گروه سیاسی چانه زن تبدیل گردید. فشار آقای خلیلزاد بر دولت افغانستان بود که نزدیک به شش هزار زندانی خطرناک برخلاف همه موازین حقوقی و قانونی از زندان های افغانستان رها شدند و  پس به جبهه های جنگ برگشتند و افزایش خشونت های اخیر نتیجه همین دست و دل بازی است.
او نه تنها باعث تضعیف دولت مرکزی افغانستان و تقویت طالبان شد؛ بلکه میراث تیوریکی را نیز از خود به یادگار گذاشته است که عبارت است از محتوای توافقنامه صلح با طالبان. در متن این توافقنامه که طالبان و کشور حامی آن یعنی پاکستان شیفته و شیدای آن هستند و شاید در آینده به جای آیات قرآن کریم بندهایی از آن را در مراسم و محافل رسمی تلاوت کنند، بندهایی آمده است که بر یک سیستم مذهبی مستبد و انحصارگر می انجامد. در صورتی که دولت افغانستان کمی غفلت کند و یا در برابر توافقنامه قطر که اکنون به عنوان یکی از مبانی مذاکرات بعدی پذیرفته شده است کمی کوتاه بیاید همه چیز به نفع طالبان و امارت اسلامی خاتمه خواهد یافت. به خصوص که کشورهای حامی طالبان در این روزها تلاش دارند قناعت سیاسیون افغانستان را در حمایت از یک نظام موقت و در نهایت نظام امارت اسلامی جلب کنند.
با توجه به آن چه گفته شد ارمغان فرستاده برای افغانستان و روند کنونی صلح چیزی جز تداوم خشونت و افزایش آتش و تباهی نبوده است. بنابراین اگر رهبری ایالات متحده او را برای سال های بعد نیز در همین سمت باقی بگذارد جنگ و خشونت در افغانستان تعمیق و تحکیم خواهد شد و صلح ره به جایی نخواهد برد. امیدواریم که پس از بررسی روند صلح افغانستان و توافقنامه قطر توسط رهبری جدید ایالات متحده آقای خلیلزاد به خانه خود برود و از مدیریت این پروسه مهم کنار گذاشته شود.