صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

طالبـان و استراتـژی تشـدیـد خشـونت

-

دیروز یک حمله سنگین در ولسوالی غنی خیل ننگرهار صورت گرفت که ده ها تن را به خاک و خون کشید. متاسفانه همه کشته شدگان و مجروحان مردم ملکی و بی گناه و زنان و اطفال بودند. نشانه هایی از تحرکات نظامی طالبان و نا امن ساختن شاه راه ها و نفوذ در شهرهای بزرگ بخشی از استراتژی جدید طالبان همزمان با جریان مذاکرات صلح در دوحه قطر است. ممکن است این گروه این حمله را به دلیل تلفات سنگین مردم غیر نظامی به عهده نگیرد. ولی واضح و روشن است که چنین حملاتی کار هیچ گروهی غیر از طالبان نیست. اما پرسش این است که چرا طالبان برخلاف مفاد توافقنامه امضاشده با ایالات متحده که در آن متعهد به کاهش خشونت همزمان با شروع گفتگوهای مستقیم شده اند اکنون دست به تشدید خشونت ها و گسترش حملات تروریستی زده اند؟
به نظر می رسد طالبان، کشورهای حامی طالبان و بخشی از سیاسیون درون نظام به گونه هماهنگ پروژه ای را به پیش می برند که در آن عملا دولت افغانستان باید تضعیف گردد و پراکندگی داخلی بیشتر گردد تا بتوانند سناریوی سقوط نظام و برآمدن یک اداره موقت را به راحتی مدیریت کنند. به نظر می رسد حکومت افغانستان به دلیل سرسختی در برابر خواست های طالبان، مخالفت با بخشی از پیشنهادهای ایالات متحده و ایستادگی در برابر پاکستان اکنون تنها مانع بر سر پلان هایی است که از خارج برای افغانستان طراحی شده است. از همین رو نوعی اجماع نانوشته و غیر رسمی در برابر دولت افغانستان به وجود آمده است. آنان فکر می کنند که حداقل با تضعیف دولت اگر زمینه سقوط کامل فراهم نگردد، موقعیت این دولت در مذاکرات تضعیف خواهد شد و از آن پس هر چیزی را بخواهند می توانند بر یک حکومت ضعیف و پراکنده تحمیل کنند.
در هفته های اخیر فشارهای سیاسی و نظامی بر دولت افغانستان به گونه بی سابقه ای تشدید گردیده است. به لحاظ سیاسی سفرهای پی هم رهبران مجاهدین به پاکستان و در راس همه داکتر عبدالله به عنوان نماینده اتحاد شمال و پس از وی سفرهای مخفی برخی رهبران سیاسی دیگر تنها به خاطر اطمینان بخشی به پاکستان در جهت تطبیق پلان های این کشور در آینده افغانستان است. همه ما کم و بیش با معنای این گونه سفرها و بهره مندی های این گونه سفرها آشنایی داریم. کشورهای همسایه ما زمانی که بخواهند طرحی را در افغانستان عملی کنند، حاتم طایی می شوند و به قول معروف سر کیسه را کمی باز می کنند. با توجه به سخت گیری هایی که در سال های اخیر بر رهبران و دفاتر احزاب از سوی حکومت اعمال گردیده است، اکنون زمان قانع ساختن آن ها با کمترین مصرف فراهم شده است و پاکستانی ها این گونه شرایط را خوب می شناسند.
در عرصه نظامی طالبان دست به مانورهای نظامی زده اند و شایعه حضور در حاشیه شهرهای بزرگ، اخاذی و محصول جمع کردن در شاهراه ها، تشدید حملات جنگی، افزایش خشونت ها از طریق حملات انتحاری و تروریستی، به راه انداختن جنگ روانی علیه نیروهای امنیتی و دولتی، تهدید رسانه ها در ولایات و گسترش ساحه نفوذ در مناطق امنی چون پنجشیر و مناطق مرکزی بخشی از فشارهای طالبان بر دولت بوده است. ایستادگی طالبان در برابر دولت و عدم پذیرش مذاکره با آن نیز در همین راستا قابل تحلیل است.
مجموع این عوامل سبب گردیده است که نوعی همدستی میان طالبان، برخی اپوزیسیون داخل نظام و حامیان بین المللی طالبان به وجود آید. طبیعی است که نتیجه این همدستی تضعیف کامل موقعیت دولت افغانستان در مذاکرات صلح است. اگرچه تا کنون اعضای هیات مذاکره کننده دولت افغانستان همدستی و یک پارچگی خوبی از خود نشان داده اند و در هیچ موردی با همدیگر اختلاف نداشته اند. اما این که این وحدت و یک پارچگی تا کی ادامه می یابد، باید منتظر زمان و شروع مذاکرات اصلی بود.
در این میان متاسفانه دولت ایالات متحده به عنوان همکار استراتژیک دولت افغانستان و دولتی که کاهش خشونت ها را همزمان با شروع مذاکرات مستقیم میان هیات دولت جمهوری اسلامی افغانستان و گروه طالبان از این گروه تعهد گرفته است، تا کنون در برابر تشدید خشونت ها هیچ عکس العملی نشان نداده و اقدام عملی نکرده است. تشدید خشونت ها همزمان با شروع مذاکرات در توافقنامه امضا شده تصریح گردیده است ولی برعکس گروه طالبان از روزی که این توافقنامه را امضا کرده است به تشدید حملات تروریستی پرداخته و نه تنها کاهشی در خشونت ها به وجود نیاورده بلکه آن را تشدید نیز کرده است. مسلما سکوت در برابر نقض مواد توافقنامه از سوی طالبان این گروه را در برابر باقی مواد توافقنامه جری تر و گستاخ تر می سازد.

دیدگاه شما