بر اساس رویدادهای اخیر در عرصه صلح افغانستان بنا است که مذاکرات بین دولت افغانستان و گروه طالبان به زودی در کشور قطر آغاز گردد. این در ظاهر یک نوید برای مردم خسته از چهل سال جنگ و خشونت است. اگر چه هنوز سفر هیات مذاکره کننده دولت به قطر به دلایل اعلان ناشده بارها به تعویق افتاده است. ولی آن چه آقای خلیلزاد در دو سال اخیر در قطر کاشته است باید برداشت شود. حتی اگر آن محصول نارس و خام باشد. بنابراین تصویری از مذاکرات حداقل به عنوان یک نمایش هم که شده یک بار روی پرده خواهد رفت. اما واقعیت این است که چالش هایی این روند را تهدید می کند که هر کدام به تنهایی کافی است تا همه امیدها مانند همیشه به یاس مبدل گردد و همه چیز دود شود و به هوا رود. یکی از آن چالش ها مکان مذاکرات یعنی دوحه قطر است. اکنون دو پرسش مهم وجود دارد: یکی اینکه چرا قطر اصرار دارد تا مذاکرات بین الافغانی را میزبانی کند و دیگر اینکه چرا این کشور مکانی امن برای صلح و مذاکرات نیست؟
قطر یکی از کشورهای کوچک در حوزه خلیج فارس با جمعیتی کمتر از سه میلیون نفر و در سطح بین المللی یک قدرت کوچک محسوب می شود. اما حاکمان این کشور کوچک آرزوهای بزرگ در سر می پرورانند. از همین رو آنان تلاش می کنند تا کشور شان در سطح منطقه نقش مهم ایفا کند و بدین ترتیب حامیان بزرگ بین المللی پیدا کنند و در پناه ابرقدرت های جهان موقعیت کشور خود را ارتقا ببخشند. قطر همواره با کشورهایی چون عربستان سعودی، ترکیه و ایران که هر کدام سردمداری جهان اسلام را در سر می پرورانند، در رقابت بوده است.
قطر که روزگاری بخشی از جزیره العرب و عربستان بوده پس از توسعه اقتصادی بارها با این کشور به رقابت پرداخته است و تا حد زیادی موفق هم شده است. این کشور می خواهد یک هژمونی متکی به کدخدای جهان در حوزه خلیج فارس تاسیس کند. نشانه این بلندپروازی تاسیس نخستین غول رسانه ای الجزیره است که اکنون با رسانه های بزرگ جهان رقابت می کند. عربستان سعودی با تاسیس شبکه های اقماری تازه به تقلید قطر رو آورده است. قطر در این بلندپروازی گاهی به جایی می رسد که در سال های گذشته گاهی در برابر تمام کشورهای عربی و سازمان های متشکل از این کشورها ایستاده است. خصلت جستجوی جایگاه بلند در میان کشورهای منطقه سبب شده است که کشورهای عربی آن را «جوجه اردک زشت» بنامند.
این کشور در راستای تحقق هژمونی کوچک اما موثر در سال های گذشته همواره برای منازعات منطقه و محلی تلاش کرده است. تلاش قطر برای آشتی میان حماس و فتح، پایان بخشیدن به منازعات لیبی، سودان، عراق و یمن بخشی از پیشینه این کشور در زمینه صلح است. اکنون راز اشتیاق میزبانی مذاکرات بین دولت افغانستان و گروه طالبان در همین نکته نهفته است. البته این کشور هیچگاه و در هیچ پروسه ای موفق نبوده است و در حل هیچ منازعه ای دستاوردی نداشته است.
این کشور علاوه بر داشتن خصلت جاه طلبی منطقه ای، دارای روابط نزدیک با همه گروه های بنیادگرا و افراطی و پناهگاه امن برای سران این گروه ها بوده است. از اخوان المسلمین مصر گرفته تا رهبران حماس و فتح، القاعده و طالبان همگی به نحوی روابط نزدیک با قطر داشته و بیشترین منابع مالی تروریسم از همین کشور تامین می شده است. بنگاه های اقتصادی و تجارت تروریسم همواره در قطر بوده و این کشور مکانی امن برای فعالیت های اقتصادی همه گروه های تروریستی بوده است. طبیعی است که قطر، سازمان های استخباراتی جهان و گروه های افراط نوعی سمپاتی فعال وجود داشته و دارد. دو ضلع به ظاهر متضاد افراط گرایی اسلامی و قدرت های بزرگ همواره در قطر به همدیگر می رسیده و در همین نقطه از جهان با هم تلاقی آشتی جویانه داشته اند.
با توجه به آن چه گفته شد، قطر مکانی امن برای مذاکرات نیست و هر گونه احتمالی در زیر بال این جوجه اردک زشت وجود دارد. طالبان بیش از یک دهه است که رسما در این کشور دفتر سیاسی دارد که این دفتر به مثابه پایگاه دیپلماتیک این گروه به شمار می رود. مناسبات طالبان با قطر بر کسی پوشیده نیست. به همین خاطر اگر مذاکرات بین الافغانی تداوم یابد باید جای دیگری انتقال یابد. هیچ کشور اسلامی برای مذاکرات مناسب نیست و باید یکی از کشورهای اروپایی برای میزبانی گفتگوهای آینده در نظر گرفته شود.