صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

خلیل‌زاد؛ چالش ها و فرصت های پیش رو

-

زلمی خلیلزاد نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا در امور صلح افغانستان بار دگر سفر خود را در منطقه آغاز کرده است. این سفر در حالی انجام می شود که اختلافات میان حکومت و طالبان در مورد شرایط و الزامات گفتگوهای صلح به اوج خود رسیده است.
حکومت طالبان را متهم می کند که این گروه نزدیک ششصد نفر از کسانی را در لیست زندانیان خود گنجانیده اند که پرونده جرمی دارند و به ارتکاب جرایم سنگین متهم می باشند. حکومت تأکید کرده است که آزادی این افراد به لحاظ قانونی توجیه ندارد؛ بنابراین آزاد نخواهند شد.
حکومت می گوید گروه طالبان باور و اعتقادی به صلح ندارد و به این دلیل با افزایش خشونتها و کشتارهای بیرحمانه می خواهد روند گفتگوها را سبوتاژ کرده و آن را با تأخیر مواجه سازد. حکومت از طالبان می خواهد که با گروه های تروریستی قطع رابطه کنند و زندانیان نیروهای امنیتی را آزاد کرده و از رفتن زندانیان آزاد شده به جبهه های جنگ جلوگیری کنند و به این ترتیب زمینه را برای مذاکرات صلح آماده کنند. 
در همین حال طالبان حکومت را متهم می سازند که در آزادی زندانیان تعلل می کند. به نظر آنها توافقنامه یک تصمیم سیاسی است، وقتی توافق می شود که این افراد باید آزاد شوند، باید بدون چون و چرا آزاد شوند. ثانیا تمام افرادی را که حکومت ادعا می کند که به جرایم سنگین متهم هستند، زندانیان سیاسی اند و پرونده جرمی ندارند. در آخرین مورد گروه طالبان ادعا کرده که حکومت تعدادی از زندانیانی را که آزاد کرده بود، دوباره دستگیر و به زندان انتقال داده است.
این اختلاف ها روند گفتگوهای صلح بین افغان ها را با تأخیر مواجه کرده و پروسه صلح را به خطر انداخته است. این خطر و خطر تغییراتی که در مناسبات بین المللی رونما گردیده، دولت امریکا را بر آن داشته است تا تلاش هایش را در راستای صلح بیشتر سازد.
رییس جمهور امریکا می خواهد از مسأله افغانستان به عنوان برگ برنده بازی انتخاباتی در برابر رقیبان خود بهره ببرد. اگر مسأله صلح به دلایل مختلف داخلی و بین المللی به بن بست بینجامد، این برگ برنده به برگ باخت تبدیل می شود. ترامپ نمی خواهد این فرصت را از دست بدهد. تنش های سیاسی امریکا با چین، روسیه و ایران ممکن است بیشتر از این روند صلح افغانستان را آسیب برساند. به این دلیل تلاش فوری و مضاعف می خواهد تا پیش از آن که مخالفت با روند صلح به یک ابزار سیاسی برای به چالش کشانیدن امریکا در منطقه تبدیل شود، این پروسه را از گردنه های خطر عبور دهد.
این که آیا فرستاده ویژه امریکا مؤفق به چنین کاری می شود یا نه؟ هنوز نمی توان قضاوت کرد؛ اما کارکرد گذشته خلیلزاد در روند گفتگوهای صلح قطر، بی اعتمادی های زیادی را میان او و حکومت افغانستان به وجود آورده بود. اکنون که حکومت افغانستان اختلافات درونیاش را پشت سر گذاشته و نسبت به روند صلح و موضع گیری در برابر طالبان به توافق کلی رسیده است؛ ممکن است خواهان شفافیت پروسه صلح و تضمین آینده آن از سوی امریکا گردد. هنوز نکته های مبهم و پرسش انگیزی در باره توافقنامه امریکا و طالبان وجود دارد که فرستاده امریکا در مورد آنها پاسخ قناعت بخشی ارایه نداده است.
در بعد داخلی، برخلاف امریکا، حکومت و مردم افغانستان می خواهند که روندهای سیاسی و امنیتی در افغانستان نباید قربانی مسایل داخلی کشورهای دیگر گردد. مردم می خواهند که روند صلح به صورت معقول، منطقی و در یک چوکات توافق شده از سوی مردم جریان پیدا کند، تا این روند حافظ منافع ملی افغانستان و تأمین کننده مصالح علیای مردم این کشور باشد.
روندهایی که به صورت مؤقتی و بر مبنای مصلحت های بیرونی و یا درونی در افغانستان شروع شده، همیشه ناقص و ناکام بوده و خسارت های مادی و معنوی بسیاری بر کشور و مردم افغانستان تحمیل کرده است. امریکا اگر می خواهد در افغانستان صلح برقرار شود، ضرورت و فوریت آن را با توجه به شرایط داخلی، منطقهای و بین المللی صلح مورد ارزیابی قرار دهد. پیوند دادن صلح افغانستان با انتخابات امریکا هرچند با صرف هزینه های سنگین از سوی آن کشور صورت بگیرد، در عمل نمی تواند چشم انداز بهتر و مطمئنتری را به روی مردم افغانستان باز کند.
امریکا و هر کشور دیگر زمانی می تواند صلح و امنیت را در افغانستان برقرار سازد که نگاه راهبردی به مسأله صلح داشته باشد و صلح و امنیت این کشور را در راستای منافع دراز مدت کشور خود تعریف کند. نگاه سطحی به مسأله صلح ممکن است تأثیر کوتاه مدت روی امنیت داشته باشد و یا منجر به نشست مشترک نمایندگان حکومت و مخالفان گردد؛ اما این دستاوردهای مقطعی می تواند شکننده و آسیب پذیر باشد. در نتیجه با همان سرعتی که شروع شده بود با همان سرعت به شکست بینجامد.

دیدگاه شما