صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

طالبان و خانه تکانی های درونی

-

گفتگوهای صلح بین الافغانی که قرار بود در بیستم ماه حوت سال 1398 شروع شود، هنوز که بیشتر از چهارماه از آن روز می گذرد، در هاله ابهام قرار دارد و موانع زیادی فراروی شروع مذاکرات باقی مانده است. هرچند از همان ابتدا، این گروه طالبان بودند که به بهانه های مختلف می خواستند از این پروسه به نفع شان استفاده کنند، بدون این که گام های مشخصی در این راه بردارند؛ اما گزارش های اخیر مبنی بر ایجاد تغییراتی در بخش های نظامی و سیاسی این گروه و اختلاف نظر میان رهبران سیاسی و فرماندهان نظامی آشکار می سازد که تأخیر و بهانه تراشی طالبان در مورد آغاز گفتگوهای صلح بیشتر مصرف درونی داشته و به خاطر پنهان کردن اختلافات داخلی طالبان صورت می گیرد.
طالبان هنوز در مورد اهداف و خواست های شان در پروسه مذاکره به توافق نرسیده اند. امارت و جمهوریت دو نقطه مرکزی اختلاف میان حکومت افغانستان و گروه طالبان را تشکیل می دهند. اگرچه برخی از گزارش ها حاکی است که برخی رهبران و اعضای هیأت مذاکره کننده طالبان تأکید بر امارت اسلامی را نادرست و خلاف شرایط سیاسی و خواست عمومی مردم افغانستان ارزیابی می کنند؛ اما برخی از رهبران طالبان و اغلب فرماندهان و نیروهای جنگی این گروه هنوز معتقداند که طالبان حاکمیت مطلق افغانستان را در دست خواهند گرفت و امارت اسلامی را در این کشور حاکم خواهند کرد.  آنها طرفدار گفتگوهای بین الافغانی نیستند و بر این باوراند که با خروج نیروهای خارجی از افغانستان، نیروهای آنها نظام موجود در افغانستان را ساقط خواهند کرد. گروه طالبان برای این که مشکلی در جریان مذاکرات از سوی طالبان به وجود نیاید و این گروه پارچه پارچه نشود، لازم دیده است که از همین حالا به تصفیه درونی اقدام کرده و با رایزنی و گفتگو با فرماندهان نظامی و سیاسی سعی می کنند در مورد صلح، روی موضوعات مشخص به توافق برسند. سخنگوی طالبان با اعتراف به انجام این تغییرات گفته است که این کار برای تسریع و تقویت روند صلح صورت می گیرد. این تغییرات شامل هیأت مذاکره کننده این گروه نیز می شود. در هیأت بیست نفره طالبان چهار تن دیگر اضافه شده و نام برخی از اعضای شورای رهبری طالبان در آن لیست دیده می شود. گزارش ها از انتصاب ملایعقوب فرزند ملاعمر رهبر پیشین طالبان به عنوان مسؤل نظامی این گروه خبر می دهند.
آیا این تغییرات به نفع روند صلح خواهد بود یا به ضرر آن؟
انشعاب و از هم پاشیدگی گروه طالبان در روند صلح محتمل می باشد. گروهی که بیش از سه دهه از جنگ تحت عنوان جهاد تبلیغ کرده و خشونت و بی پروایی را در میان اعضای خود ترویج نموده، بسیار دشوار است که یک شبه جنگ و خشونت را کنار بگذارند و به روند صلح بپیوندند. حالا اگر جنگ برای آنها عقیده و باور نیست؛ یک عادت، یک شغل و یک راه درامد است. نیروهایی که با جنگ خو گرفته و با جنگ بزرگ شده و از همین راه زندگی کرده، چطور می توانند یک مرتبه همه آنها را کنارگذاشته و در یک شرایط کاملا جدید و نا آشنا و حتا ترسناک برای آنها، تن دهند.
گفتگوهای طالبان با فرماندهان نظامی 34 ولایت و ایجاد تغییرات اساسی در بخش های نظامی و سیاسی، ممکن است در شرایط فعلی زمانگیر و دشوار باشد؛ اما برای موفقیت پروسه صلح و جلوگیری از موانع بعدی آن، می تواند سازنده و امیدوار کننده هم باشد. بالاخره طالبان و مردم افغانستان خواه ناخواه باید از این گردنه عبور کنند؛ پس چه بهتر که تمام موانع قابل پیش بینی در مسیر صلح، همین حالا از سوی دو طرف برداشته شود تا در آخر کار این پروسه با شکست نینجامد.
ولی اگر طالبان صرف برای مشغول کردن اذهان عمومی و فریب جامعه جهانی به این تغییرات نمایشی دست زده باشد، می توان گفت که ضرر و زیان جدی به پروسه صلح وارد خواهد کرد. طالبان از یک طرف در مواجهه با جامعه جهانی و نمایندگان کشورها از اراده خود برای گفتگوهای سیاسی سخن می گویند از طرف دیگر با راه اندازی یک نمایش سیاسی، زمان آغاز گفتگوها را با تأخیر مواجه می سازند. اگراین احتمال نزدیک به واقعیت باشد، نشان می دهد که طالبان می خواهند از زیر بار گفتگوهای بین الافغانی فرار کنند.
کارشکنی در پروسه آزادی 5000 زندانی و افزایش خشونت و کشتار در سراسر افغانستان هم نشاندهنده این است که این گروه معتقد به گفتگوهای بین الافغانی نیستند و به صلح، امنیت و تشکیل یک نظام مشارکتی باور و اعتقاد ندارند.
بنابراین حکومت افغانستان باید تمام تحرکات نظامی و سیاسی طالبان را با دقت زیر نظر گرفته و متناسب با حرکات آنها تصمیم بگیرند. تصمیمات احساسی که به نام حسن نیت در ده سال اخیر انجام گرفته جز تقویت طالبان در جبهه های سیاسی و نظامی، دستاورد دیگری برای مردم افغانستان نداشته است. در این پروسه نیز امیدواریم که طالبان با آزادسازی زندانیان خود، باردگر عقب ننشینند و به پروسه صلح پشت نکنند.

دیدگاه شما