صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

ابهام در گزارش گزارشگران بدون مرز

-

سازمان گزارشگران بدون مرز سالانه گزارشی را در مورد آزادی رسانه ها در کشورهای مختلف نشر می کند و بر اساس این گزارش ها، جایگاه کشورها در سطح جهان از لحاظ آزادی بیان و رسانه با رنگ های مختلف نشان داده می شود. بدون شک این گزارش ها، در جهت تشویق رسانه ها برای مقابله با عوامل تهدید و سرکوب و تشویق دولت ها برای نهادینه سازی آزادی های بیشتر برای رسانه ها بسیار اهمیت دارد. اما علی رغم عنوان گزارش که در باره آزادی رسانه ها است، معیارهای دیگری نیز در جایگاه و رتبه بندی کشورها در گزارش دخیل می شود که هدف اصلی آن یعنی آزادی بیان را با ابهام دچار می سازد .
عنوان گزارش سال 2020 این سازمان چنین است: «رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها۲۰۲۰: به دهه‌ای سرنوشت‌ساز برای روزنامه‌نگاری وارد می‌شویم و کرونا عاملی با ضریب افزاینده است». از عنوان این گزارش چنین بر می آید که معیار اصلی در گزارش باید میزان برخورداری رسانه ها از آزادی باشد. در روش شناسی کوتاهی که در متن گزارش درج گردیده است نیز به همین موضوع اشاره شده است که آمده است که در گزارش معیارهایی چون «کثرت گرایی، استقلال رسانه ها و شفافیت نهادهای مرتبط با رسانه ها» از مهم ترین معیارهای سنجش بوده است. اما در متن گزارش معیارهای دیگری نیز به کار برده شده است که حداقل جایگاه دولت ها را دچار ابهام می سازد .
به عنوان مثال افغانستان در گزارش های سال های اخیر در منطقه خطر قرار دارد و جایگاه آن با رنگ سرخ نشان داده شده است. بدون شک افغانستان به لحاظ میزان خشونت علیه خبرنگاران در وضعیت خوبی قرار ندارد و بدون شک بخش عظیمی از این خطرها از سوی گروه های تروریستی و افراطی متوجه رسانه ها و خبرنگاران می شود. طبیعی است که گروه های افراطی مذهبی و تروریستی چون طالبان، داعش، القاعده، شبکه حقانی و بیش از 20 گروه تروریستی دیگر که در افغانستان حضور دارند، دشمن سرسخت آزادی بیان و رسانه ها هستند. آن ها حتی از ابراز و تبلیغ این خصوصیت شان نه تنها پرهیز نمی کنند بلکه حتی بدان افتخار هم می کنند. رسانه ها همواره تحت تهدید گروه های تروریستی قرار داشته و اکنون نیز روزانه در سراسر افغانستان رسانه ها در معرض تهدید گروه های تروریستی قرار دارند و حکومت تمام تلاش خود را به خرج می دهد تا از رسانه ها حفاظت صورت گیرد .
اکنون سوال اصلی این است که چون در رتبه بندی جهانی جایگاه دولت ها مشخص می گردد و جایگاه دولت افغانستان در منطقه سرخ قرار دارد، در این صورت جایگاه آزادی بیان چه می شود؟ شکی نیست که رسانه ها عمدتا از سوی گروه های تروریستی تهدید می شوند و مورد خشونت قرار می گیرند ولی افغانستان از لحاظ آزادی بیان در صدر کشورهای منطقه قرار دارد و اکنون این معیار چگونه در گزارش نشان داده می شود؟
همه می دانیم که آزادی بیان در افغانستان در حد بسیاری از کشورهای دموکراتیک جهان و حتی بیشتر از آن وجود دارد. رسانه ها در افغانستان هرگز نه پیش از نشر و نه بعد از نشر مورد بازپرسی قرار نمی گیرند و ممیزی نمی شوند. تلاش های بسیاری در سال های اخیر صورت گرفته است تا این آزادی ها نهادینه گردد. کمیته مشترک حکومت و رسانه ها سه سال است که فعال است و دستاوردهای بی نظیری داشته است. قانون دسترسی به اطلاعات تصویب گردیده و کمیسیون دسترسی به اطلاعات نیز آغاز به کار کرده است. هیچ رسانه ای به دلیل نشر خبر و گزارش تا کنون محدود نشده و حتی مورد پرسش قرار نگرفته است. قانون طرز تاسیس رسانه های همگانی همه سهولت ها را برای ایجاد و تاسیس رسانه های همگانی فراهم کرده است. تمام پرونده های خشونت علیه خبرنگاران حتی از سال های دور تا کنون تعیین تکلیف شده است و بسیاری از تلاش های دیگر نیز صورت گرفته است. بنابراین نشان دادن تنها یک بخش از مشکلات خبرنگاران که از سوی گروه های تروریستی به وجود می آید، جایگاه دولت را در رتبه بندی جهانی آسیب می زند .
بنابراین معیارها برای آزادی بیان اگر عملکرد گروه های تروریستی باشد که هیچ مسولیتی در قبال رسانه ها و آزادی بیان ندارند بلکه دشمن آزادی بیان هستند، مسلما جایگاه افغانستان در بدترین وضعیت قرار خواهد داشت. اما بهتر آن است که در هر کشور عملکرد نهادهای مسول و قانونی و در نهایت رفتار دولت ها به عنوان مسول تامین آزادی بیان و رسانه معیار سنجش قرار گیرد. در غیر آن صورت رتبه بندی بر اساس عملکرد گروه های تروریستی و تهدیدهایی که از سوی این گروه ها متوجه رسانه می شود، مخدوش خواهد بود. گروه های تروریستی نه تنها دشمن آزادی بیان و رسانه بلکه دشمن انسانیت و تمام ارزش های انسانی هستند. در همین راستا روزانه ده ها تن از نیروهای امنیتی افغانستان جان خود را از دست می دهند و قربانی اهداف غیر انسانی گروه های تروریستی می شوند. طبیعی است که در چنین حالتی خانواده رسانه و رسانه گران نیز از این قاعده مستثنی نخواهند بود .

دیدگاه شما