صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

کدام گروه‌ها صلح می‌خواهند و چه کسانی، بحران؟

-

مدتی است که روند صلح افغانستان نسبت به گذشته دچار ابهامهای بیشتری گردیده است. سردی در گفتوگوهای دوجانبه صلح میان ایالات متحده و گروه طالبان، مواضع دولت پاکستان به عنوان حامی اصلی طالبان، انعطافناپذیری طالبان در زمینه پذیرش آتشبس، سرسختی دولت افغانستان و در نهایت موضعگیریهای همدلانه با طالبان از سوی جناحهای سیاسی داخلنظام بر این ابهام افزوده است.
در واقع اکنون طرفهای اصلی در روند صلح افغانستان تا حدودی مشخص گردیدهاند. بدون شک یک طرف دولت افغانستان و طرف دیگر گروه طالبان است. اگر بنا باشد صلحی به میان آید بدون این دو طرف هیچ امکان ندارد که کوچکترین توافقی در زمینه صلح عملی گردد اما طرفهای دیگر که هرگز نمیتوان نقش آنها را نادیده گرفت، ایالات متحده آمریکا به عنوان حامی دولت افغانستان و یک طرف اصلی قضیه، دولت پاکستان به عنوان حامی طالبان که نقش اصلی را در جهتگیری طالبان دارد و در نهایت احزاب و جریانهای سیاسی داخل نظام در افغانستان هستند که میتوانند هم به روند صلح کمک کنند و یا فراروی آن سنگاندازیهایی داشته باشند. طرفهای دیگری هم هستند مثل کشورهای منطقه و برخی قدرتهای منطقهای که منافعی در جنگ و صلح افغانستان دارند. از مجموع پنج طرف اصلی قضیه به نظر میرسد تنها ایالات متحده به دلایلی و دولت افغانستان واقعا خواهان ختم منازعه و برقراری یک صلح پایدار در افغانستان هستند ولی باقی طرفهای اصلی هنوز برقراری صلح را به نفع خویش نمیدانند و عملا در راستای تخریب روند صلح کارشکنی میکنند.
بدون شک دولت و مردم افغانستان بیش از هر کس دیگر از صلح نفع خواهند برد. اگر صلح برقرار شود دیگر نیازی نیست که روزانه دهها جوان افغانستان در جنگ کشته شوند و خانوادههایشان دچار مصیبت و رنج گردند و یا میلیونها دلار مصرف جنگ و تجهیزات جنگی شود. افغانستان بیش از چهار دهه است که پیامدهای مصیبتبار جنگ را تحمل میکند و یکایک مردم افغانستان از تداوم کشتار و خشونت خسته هستند. صلح حداقل آرزوی روزمره یک نسل افغانستان است و متاسفانه تا کنون تحقق نیافته است. بنابراین دولت پیش از هر کسی دیگر از صلح منتفع خواهد شد و دلیلی ندارد که در برابر صلح بایستد.
دومین جناحی که از صلح نفع میبرد ایالات متحده آمریکاست. به خصوص که رییس جمهور این کشور در آستانه انتخابات ریاست جمهوری به مردم این کشور قول داده که سربازان خود را از افغانستان به صورت کامل خروج میکند و نمیخواهد ایالات متحده نقش پلیس را در منطقه داشته باشد. برای ایالات متحده خارج کردن سربازانش از افغانستان تبدیل به یک امر حیثیتی شده است. از این رو تمام تقلای نماینده خاص این کشور این است که حتی اگر به نام شده یک صلح صوری را به امضا برساند.
اما سه طرف علیرغم این که بیش از هر کس دیگر شعار صلح سر میدهند اما برقراری صلح را به نفع خویش نمیدانند و هنوز به صلح باور ندارند.  گروه طالبان به عنوان یک طرف اصلی قضیه هنوز حاضر نشده که با دولت افغانستان گفتوگو کند و یا حداقل در زمان گفتوگوهای صلح حتی در یک مدت محدود آتشبس را بپذیرد. این مساله نشان میدهد که این گروه به دنبال صلح نیستند. مساله دیگر که تعهد طالبان به صلح را کمرنگ میکند، اصرار بر برقراری شریعت اسلامی از طریق میکانیزم امارتاسلامی است. طبیعی است که حتی اگر در افغانستان دولتی هم نباشد، مردم دیگر آماده پذیرش چنان نظام سیاسی نیستند. همین اصرار طالبان بر برقراری امارت اسلامی میتواند نوعی تعلیق صلح به امر محال باشد.
پاکستان به عنوان کشور حامی اصلی طالبان هنوز برقراری صلح در افغانستان را به نفع خویش نمیداند و زمینههای تحقق خواستههای خود را در افغانستان بعید میدانند. پاکستان به همان دلیلی که طالبان را ایجاد کرده، هنوز به همان دلیل از این گروه حمایت میکند. هیچ نشانهای از این که اکنون آن دلیل از بین رفته باشد، دیده نمی شود. بنابرین موجودیت و تداوم آن سبب میشود که این کشور همچنان بر جنگ و خشونت در افغانستان اصرار بورزد.  گروه سومی که تعهد به صلح ندارد و بیش از صلح و یا تحکیم نظام سیاسی موجود به دنبال گلآلود کردن وضعیت است. به خاطر این که این گروه از همه جا خود را رانده و از همه چیز مانده می بینند. به همین خاطر میدانند که طالبان به دنبال صلح نیستند و اگر وضعیت به خصوص از طریق جنجالی ساختن انتخابات بهم بخورد، احتمال گزینههای چون حکومت موقت یا عبوری بیشتر میشود. از نگاه این گروه مهم بر هم زدن وضعیت موجود است. تنها در این صورت است که منافع جناحی و شخصی آنان تامین خواهد شد.  از مجموع پنج گروه اصلی ذینفع در روند صلح افغانستان، سه گروه طرفدار تداوم بحران و خشونت در لفافه صلح هستند و دو طرف دیگر واقعا و به طور طبیعی طرفدار صلح هستند تا دیده شود که این روند به کجا می رسد.

دیدگاه شما