دیروز اعضای کمیسیون مستقل انتخابات آخرین معلومات در باره انتخابات ریاست جمهوری و روند شمارش آرا را با رسانه ها در میان گذاشتند. بر اساس آخرین معلومات اعضای کمیسیون تا کنون نتایج بیش 22 هزار و 500 محل وارد سرور مرکزی شده است که این تعداد از محلات دارای یک میلیون و هفتصد هزار رای بوده است. نزدیک به چهار هزار محل نیز باقی مانده است که نتایج آن ها در روزهای آینده وارد سرور مرکزی کمیسیون خواهد شد.
در روزهای گذشته هم چنین برخی از سفارت خانه های خارجی مقیم کابل و سازمان های بین المللی از جمله یوناما از کار کمیسیون های انتخاباتی اعلان رضایت کرده اند و از همه طرف های انتخاباتی و کاندیدان خواسته اند که از هر گونه قضاوت پیش از وقت و اعلان نتایج خیالی پرهیز کنند. در روزهای گذشته کمیسیون انتخابات محل رفت و آمد سفرا و نمایندگان کشورهای خارجی و سازمان های بین المللی بوده است و همه آن ها روند کار در کمیسیون انتخابات و نحوه برخورد این کمیسیون ها با آرای مردم را تحسین کرده اند. 
در این میان اما برخی تیم های انتخاباتی و هواداران رده پایین آن ها هیاهو راه انداخته اند و به فضاسازی های خیالی دامن می زنند. به خیال آنان وقتی کمیسیون مستقل انتخابات اعلان می کند که مثلا تعدادی از آرای استعمال شده بدون بایومتریک بوده است، تمام این آرا متعلق به یک نامزد است و دیگران دارای آرای پاک هستند. در حالی که از لحاظ تخنیکی چنین تصوری اساسا اشتباه است. زیرا اولا؛ آرای بدون بایومتریک در همه نقاط کشور ممکن است وجود داشته باشد. ثانیا؛ آرای دارای بایومتریک هم ممکن است باطل گردد و نمی توان به دستگاه های بایومتریک صددرصد اعتماد کرد. در هیچ جای دنیا که دارای تکنولوژی بسیار پیشرفته و مدرن هستند، تا کنون به این دستگاه ها اعتماد کامل نشده است و گاهی ممکن است بزرگ ترین تقلبات از طریق همین دستگاه ها صورت گیرد. به خصوص در کشوری مثل افغانستان که هیچ یک از این دستگاه ها به انترنت وصل نیست و همه چیز به صورت آفلاین صورت می گیرد. ثالثا؛ ممکن است برخی از آرای استعمال شده از طریق بایومتریک صورت نگرفته باشد ولی آرای پاک و درست باشد. به عنوان مثال در روز انتخابات کمیسیون انتخابات فیصله کرد که اگر چنان چه در برخی از محلات مشخصات رای دهندگان در دستگاه بایومتریک نباشد و این دستگاه آن ها را نشناسد، باید از طریق لیست جداگانه آرای شهروندان گرفته شود و کسی به این بهانه نباید از حقوق شهروندی خود محروم گردد. بنابراین تمام این احتمالات باید مد نظر گرفته شود و از هرگونه قضاوت پیش از وقت خودداری گردد.
بدون شک تصمیم گیرنده اصلی و داور نهایی در موارد یادشده و یا هر گونه احتمال دیگری که بتواند عدالت را تامین کند، کمیسیون های انتخاباتی است و تنها میکانیزم مورد وفاق همه باید سازوکارهای قانونی باشد که در قانون انتخابات پیش بینی شده است. خوش بختانه در قانون انتخابات همه چیز پیش بینی شده است و این کمیسیون ها باید به همان شکلی که تا کنون کار کرده اند و اعتماد نهادهای ناظر و سازمان های بین المللی و نمایندگی کشورهای خارجی را به دست آورده اند، وظیفه خویش را انجام دهند و تحت تاثیر جوسازی های تخیلی قرار نگیرند. در این میان تنها پاشنه آشیل کمیسیون های انتخاباتی جهت گیری های برخی از کمیشنران و کارمندان کمیسیون های انتخاباتی هستند که به افکار عمومی گاهی سیگنال های غلط می دهند. برخی معلومات ابتدایی و احیانا احتمالی گاهی از درون کمیسیون توسط برخی از اعضای کمیسیون های انتخاباتی و ناظران تیم های انتخاباتی به هواداران آن ها داده می شود که ذهن آنان را از واقعیت منحرف می سازد. اشاره یوناما در اعلامیه مطبوعاتی دو روز پیش این سازمان مبنی بر لزوم درک درست از روند شمارش آرا و نحوه کار کمیسیون های انتخاباتی از سوی همه کاندیدان و هواداران آن ها، دقیقا به همین موضوع بوده است.
امیدواریم که همه کاندیدان و هواداران آن ها به توصیه های یوناما توجه جدی کنند و از هر گونه پیش داوری و قضاوت در نتایج آرای استعمال شده خودداری کنند. این گونه قضاوت ها زمینه جنجال های پساانتخاباتی را فراهم می کنند و کشور را بار دیگر به بحران سوق می دهد. طبیعی است که برخی از تیم های انتخاباتی فضا را به همین سمت می برند و به خصوص از طریق فضای مجازی و رسانه ها سعی می کنند، غوغاسالاری کنند. تنها راه مقابله با چنین فضاسازی های خیالی اتکا به میکانیزم های قانونی و اعتماد به نهادهای قانونی انتخابات است. همه مکلف هستند که به قضاوت نهایی کمیسیون های انتخاباتی و داوری آن ها تمکین کنند.