کاندید شدن در انتخابات ریاست جمهوری یک حق شهروندی است. کسی نمی‌تواند این حق شهروندی را بدون دلیل سلب کند. تبعیض در امتیازهای اجتماعی به هرنحوی که باشد بد است. سلب فرصت‌های اجتماعی و سیاسی نیز از هرشهروندی که باشد ناپسند است. روح قانون اساسی افغانستان بیانگر این است که هر شهروند این کشور که از لحاظ شخصیتی واجدشرایط رأی دادن و رأی گرفتن باشد حق شرکت در انتخابات را دارد. ماهیت دموکراسی همین است. انتخابات تنها شیوه‌ی رجوع به مردم و کسب رأی مردم است. موفقیت در انتخابات هم میزان رأی مردم است. تفاوت اصلی افغانستان امروز با گذشته نیز همین می‌باشد. از این زاویه هیچ محدویتی را نمی‌توان در برابر تعدد کاندیدان ریاست جمهوری آینده در نظر گرفت.
اما رجوع به افکار عمومی‌ و نخبگان اجتماعی کشور، فضای رقابت انتخاباتی را تا حدودی محدود می‌سازد. با این رویکرد، انتخابات ریاست جمهوری را نباید میدان کسب قدرت سیاسی محض تلقی کرد و نباید تنها به تصاحب کرسی ریاست جمهوری متمرکز شد. بلکه باید به چگونگی مدیریت کشور و تحولات پس از انتخابات ریاست جمهوری بیشتر باید دقت نظر کرد. مدیریت کشور در سال‌های بعدی دشوارتر از گذشته است که بدون یک پالیسی موفق و تیم توانمند نمی‌توان از مشکلات پیش رو به درستی عبور کرد. حکومت وحدت ملی فقط توانسته است قناعت جامعه جهانی را تا سال 2024 میلادی به دست بیاورد تا کمک‌هایش را در افغانستان ادامه بدهد. پس از آن نه ضمانتی هست و نه جامعۀ جهانی مسؤلیت دارد. قرار بر این هم نیست که ما همیشه باردوش جامعه جهانی باشیم.
هم اکنون بودجۀ ملی افغانستان به شدت متکی به کمک‌های خارجی است. تراز صادرات و واردات افغانستان نشان دهندۀ نگرانی شدید است.  این وضعیت نشان دهندۀ این است که در 17سال گذشته روی ظرفیت‌های اقتصادی افغانستان کار نشده است. کمک‌های جامعه جهانی و پول‌های هنگفتی که در حکومت گذشته در افغانستان سرازیر شد، شرایط بسیار کاذب و باورهای غیر واقعی را در جامعه تزریق کرد و هیچ استفاده بنیادین از آن پول‌هانشد.
تیم‌های انتخاباتی و نامزدان ریاست جمهوری باید این موضوع را به صورت جدی مورد تحلیل و ارزیابی خود داشته باشد و برنامه‌های اقتصادی بلند مدت را برای افغانستان تدوین کند. شهروندان کشور حق دارند بدانند که مدیریت اقتصاد ناپایدار افغانستان در آینده به دست چه کسی اداره می‌شود. متأسفانه فضای انتخابات در افغانستان همیشه تحت تأثیر احساسات سیاسی قرار می‌گیرد و این وضعیت تاکنون پابرجا به نظر می‌رسد. ولی باید پذیرفت که مهار نابسامانی‌های کشور، برنامه استراتژیک می‌خواهد. احساسات و عواطف سیاسی اگر کارساز می‌بود، وضعیت ما اکنون این‌گونه نبود. بیش از سی‌ سال گذشته، افکار عمومی‌‌ را عواطف سیاسی در اختیار داشته است. احساسات و عواطف سیاسی شاید بتواند یک تیم را به پیروزی برساند ولی هرگز نمی‌‎تواند افغانستان را به پیروزی برساند. توسعه تنها با احساسات ممکن نیست. توسعه نیازمند پلان و پالیسی علمی‌‌است. ولی متأسفانه با این هم، هنوز اذهان عمومی‌ و فضای سیاسی افغانستان متأسفانه در فراغت کامل از مسئلۀ اصلی به سر می‌برد. مسایل اصلی و استراتژیک برای آیندۀ افغانستان هیچ‌گاه در افکار عمومی ‌طرح مسئله نشده است. نهاد‌های سیاسی و احزاب سیاسی نیز نسبت به مسایل ملی و بنیادی افغانستان رویکرد به شدت سنتی و ساده دارند. مبارزات انتخاباتی در اصل صحنۀ تضارب افکار و طرح‌های استراتژیک برای توسعۀ همه جانبه در کشور شان می‌باشد. ولی متأسفانه در افغانستان  احساسات، قومی ‌‌و منطقوی در زمان انتخابات بیش از گذشته فعال می‌گردد و به میدان آورده می‌شود. مسئولیت و رسالت نخبگان سیاسی و علمی ‌دقیقا از همین‌جا آغاز می‌گردد. نقد و اصلاح تحولات اجتماعی رسالت نخبگان و دانایان جامعه اند. نخبگان علمی ‌‌و فرهنگی، جامعه مدنی و رسانه‌های جمعی باید از نامزدان ریاست جمهوری آغاز کنند. رقابت نامزدان ریاست جمهوری سال آینده باید براساس برنامه‌های استراتژیک و علمی ‌‌باشد. با این دیدگاه از همین اکنون مردم افغانستان حق دارند که برنامه‌ها و پالیسی‌های تیم‌های انتخاباتی و نامزدان ریاست جمهوری را برای افغانستان مطلع شوند. آگاهی دهی انتخاباتی تنها به چگونه رأی دادن نباید خلاصه شود. برای چه رأی دادن حیاتی تر از نفس رأی دادن است.