صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

شنبه ۱ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

حکومت افغانستان و اولویت‌های پیش رو

-

سال جدید میلادی برای حکومت افغانستان یادآور سال 2014 است.  در این سال نیز برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، پروسه صلح و بحث خروج  نظامیان آمریکا از افغانستان با همدیگر گره خورده اند. انتخابات ریاست جمهوری در سال 2014 با تمام اهمیتاش تبدیل به یک چالش کلان سیاسی در افغانستان شد. چالش انتخابات ریاست جمهوری،  نزدیک بود کشور را به سمت یک بحران مدیریت ناشدنی به پیش ببرد. بازهم بحران پدیدآمده از مدیریت اراده عمومی و نخبگان افغانستان  خارج شد و سرانجام جامعه جهانی به کمک شتافت. مدیریت آن بحران هرچند که به آشفتگی نظام سیاسی افغانستان منجر نشد ولی نظامی را پدید آورد که حداقل سه سال اولش با چالشهای ناسازگار درونی سپری شد و فرصتها را به هدر داد. عدم انسجام در درون یک ساختار همیشه اینگونه است و سیستم را به آشفتگی میکشاند. در چنین وضعیتی، سیستم مجبور است هزینه مضاعف پرداخت کند. زیرا همزمان با مقاومت در برابر چالشهای بیرونی مجبور است در برابر آشفتگیهای داخلی  مبارزه کند. هر سیستم و ساختاری در چنین وضعیتی دیر دوام آورده نمیتواند و به زودی فرسایش پیدا میکند. به همین سبب بود که حکومت کمونیستها در برابر مجاهدین و حکومت مجاهدین در برابر طالبان به زودی از پا در آمدند.
این شیوه را حکومت وحدت ملی پس از مرگ ملاعمر در برابر طالبان آغاز کرد ولی موفقانه به پیش برده نتوانست. طالبان به زودی اتحاد و انسجام خود را حفظ کرد و در برابر حکومت افغانستان هماهنگ عمل کرد. آمریکا نیز با تقسیمبندی طالبان به میانهرو و رادیکال دقیقا به دنبال همین هدف بود. در یک سیاست کلان، ایران، روسیه و پاکستان با ایجاد روابط دیپلماتیک با طالبان قصد دارند که انسجام درونی شبکههای تروریستی را از هم بپاشند تا ازاین طریق بتوانند طالبان را به عنوان سپر بلا در برابر داعش قرار دهند. البته نتیجه طرح آمریکا و افغانستان پس از پذیرش صلح با طالبان نیز همین میشود. هردو کشور اعلام کرده است که پس از پذیرش صلح، گروه طالبان را به عنوان یک نهاد سیاسی در نظر میگیرند مشروط به اینکه طالبان رابطهاش با دیگر شبکههای تروریستی را قطع کند.
از سوی دیگر، گروه طالبان هم در تلاش است که در فرایند پروسه صلح طوری بازی کند که اگر بتواند میان نخبگان سیاسی افغانستان اختلاف نظر عمیق ایجاد کند. به همین سبب بود که رئیس جمهور غنی اخیرا بوردهای مشورتی ایجاد کرد و رهبران سیاسی را در قالب بورد عالی مشورتی صلح کنارهم قرار داد. این سیاست درست در زمانی اتخاذ شد که احزاب سیاسی به صورت جداگانه از حکومت، نمایندگانشان را برای مذاکره با طالبان تعیین کردند. علاوه بر آن حزب جمعیت اسلامی نیز اعلام کرده بود که طرف اصلی پروسه صلح و جنگ با طالبان جمعیت اسلامی است نه حکومت افغانستان. با این هم، حکومت و نخبگان سیاسی افغانستان باید مترصد اوضاع باشند و علیرغم ایجاد کمپاینهای انتخاباتی متوجه انسجام سیاسی در سطح کلان کشور باشند. در غیر آن، طالبان و حامیان آنان میتوانند فرصت را همزمان با پروسه صلح به نفع خودشان مدیریت کنند.
هرچند که در سال پیش رو، انتخابات ریاست جمهوری و پروسه صلح افغانستان دو اولویت جداگانه برای افغانستان اند ولی بازهم از بسیاری لحاظ باهم رابطه نزدیک دارند. با آنکه تأخیر برگزاری انتخابات ریاست جمهوری به خاطر ظرفیتسازی در کمیسیونهای انتخاباتی بیان شده است ولی بازهم میتواند یک فرصت را برای پیشرفت پروسه صلح نیز فراهم سازد. طالبان و حکومت افغانستان میتوانند از این فرصت استفاده لازم را ببرند. جامعه بینالمللی هم از این تأخیر استقبال کرده است. بازهم حکومت افغانستان و جامعه بینالمللی به هیچ وجه نمیتوانند انتخابات ریاست جمهوری را وجههالمصالحه برای پروسه صلح قرار بدهند.

دیدگاه شما