صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

ایـران و قباحت زدایی از وجهه طالبان

-

دو روز قبل معاون وزیر خارجه ایران از سفر یک هیات از گروه طالبان به تهران خبر داد و گفت که در این سفر مذاکرات طولانی و مهم با نمایندگان طالبان از سوی مقامات ایرانی صورت گرفته است. روابط طالبان و تهران زمانی به شدت خراب شد که افراد منتسب به این گروه به محض ورود در شهر مزار شریف در سال 1998، تعدادی از دیپلمات های ایرانی را در کنسولگری این کشور به قتل رساندند.  تا زمان تشکیل حکومت وحدت ملی ایرانی ها و رسانه های ایرانی همواره با نوعی ادبیات نفرت آمیز با طالبان برخورد می کردند، اما در سال های اخیر به خصوص پس از تشکیل حکومت وحدت ملی تا سال گذشته همواره گمانه زنی ها در مورد گرمی روابط طالبان و ایران و حتی حمایت نظامی و لوجیستیکی طالبان از سوی ایران و یا بخشی از دستگاه های امنیتی جمهوری اسلامی وجود داشته است. ولی سال گذشته برای نخستین بار این روابط با حضور هیاتی از سوی طالبان در تهران به بهانه شرکت در کنفرانس وحدت اسلامی علنی شد. در سال جاری خورشیدی نیز چند هفته قبل هیاتی از طالبان در کنفرانس وحدت اسلامی اشتراک ورزید. هم چنین به طور مکرر گزارش هایی مبنی بر مداخله بخش های استخباراتی جمهوری اسلامی در قضایای امنیتی ولایات مرزی مثل فراه، نیمروز، هرات و حتی در سقوط غزنی در ماه های گذشته منتشر شد. تا این که دو روز قبل معاون وزیر خارجه ایران رسما تایید کرد که هیاتی از طالبان به تهران سفر کرده و مقامات ایرانی گفتگوهای مفصل و مهمی با اعضای این هیات داشته اند.
اکنون واضح شده است که روابط خصمانه طالبان با تهران و مسایل مربوط به قتل دیپلمات های ایرانی به فراموشی سپرده شده است و جمهوری اسلامی روابط دوستانه ای با طالبان برقرار کرده است. این رابطه دوستانه دو طرف در بردارنده نکاتی است که بیش از هر کس دیگر برای دولت افغانستان و دستگاه سیاست خارجی کشور ما باید از اهمیت خاص برخوردار باشد.
نخستین نکته مهم این است که گروه طالبان به عنوان یک گروه افراطی و هراس افکن هنوز در ادبیات سیاسی و روابط بین الملل از وجهه نفرت انگیزی برخوردار است. هنوز طالبان آن قدر مشروعیت نیافته است و یا دیدگاهایش در مورد حقوق بشر، آزادی بیان، حقوق زن، آموزش و... تغییر نکرده است که مجامع جهانی و کشورهای دموکراتیک جهان آن را به عنوان یک گروه قابل اعتماد و دارای مشروعیت پذیرفته باشند. طالبان هنوز به مثابه یک گروه هراس افکن و تروریستی هم در ادبیات سیاسی و هم در ذهنیت مردم جهان مطرح است. به همین خاطر هرگونه تلاش برای قباحت زدایی از وجهه تروریستی و به فراموشی سپردن گذشته سیاه این گروه از سوی جمهوری اسلامی تا حد زیادی سوال برانگیز و برای مردم افغانستان غیر قابل قبول است. اگرچه در دنیای سیاست هیچ پدیده ثابتی وجود ندارد. ولی مهم این است که طالبان هنوز همان طالبان دهه نود است و هیچ تغییری در دیدگاه هایش به وجود نیامده است و هنوز به دنبال امارت اسلامی با همان ویژگی ها تلاش می کند و هر روزه از مردم افغانستان قربانی می گیرد.
نکته دومی که در رابطه تهران و طالبان نهفته است بیانگر آن است که این کشور هیچ وقعی به منافع ملی افغانستان و مطالبات و خواست های مردم افغانستان و دولت مشروع مستقر در این سرزمین نمی گذارد. وقتی طالبان اکنون در ده ها جبهه با نیروهای امنیتی افغانستان در حال جنگ است و هر آن از مردم افغانستان قربانی می گیرد، به معنای آن است که این گروه تروریستی جایگاه قانونی در افغانستان ندارد. از سوی دیگر افغانستان مثل دهه های حضور حکومت دست نشانده شوروی سابق و جنگ گروه های جهادی علیه این حکومت، نیست که از خود اقتدار مشروع نداشته باشد. افغانستان هم اکنون دارای سیستم سیاسی مشروع و حکومت منتخب است، پس هیچ یک از همسایگان افغانستان حق ندارند که بدون درنظرداشت نظرات و دیدگاه های دولت افغانستان با گروه های هراس افکن و تروریستی به نام افغانستان دیدار و گفتگوهای سیاسی داشته باشند.  اکنون به درستی معلوم نیست که چه مسایل مهمی بین گروه طالبان و مسولان ایرانی مطرح شده است و روی چه مواردی توافق صورت گرفته است؟ این نوع برخورد با دشمنان مردم افغانستان و گروه های تروریستی از جمله طالبان از سوی هر کسی باشد به مفهوم نادیده گرفتن حاکمیت ملی و ضدیت با منافع ملی و به مخاطره انداختن امنیت ملی افغانستان است.
در هر صورت نوع رابطه جمهوری اسلامی با طالبان و تقویت این روابط در یک سال اخیر، سوال برانگیز و به منزله نادیده انگاشتن منافع افغانستان و مصلحت های کلان منطقه است. به همین خاطر اکنون تردیدها و بدگمانی های زیادی نسبت به این دیدارها و گفتگوها در میان مردم افغانستان به وجود آمده است. واقعیت این است که تردیدها و بدگمانی ها نسبت به رفتار ایران در برابر طالبان به شدت افزایش یافته و دیدار نمایندگان طالبان و مقامات ایرانی در روزهای اخیر موجی از نگرانی ها را به وجود آورده است.

دیدگاه شما