صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

هیچ گفتگویی در غیبت دولت افـغانستان به نتیجه نمی رسد

-

دو روز پیش عمران خان نخست وزیر پاکستان اعلان کرد که کشورش از گفتگوهای صلح که این بار به جای قطر در دوبی آغاز می شود استقبال می کند و در آن اشتراک خواهد کرد. این اعلان در پی آن بود که دولت آمریکا شریک قدیمی خود پاکستان را تحت فشار زیاد قرار داد و حتی اعلان کرد که از این پس  پاکستان نیز در لیست سیاه حامیان تروریسم قرار خواهد گرفت. هم چنین پس از این خبر طالبان نیز در خبرنامه ای از گفتگوهای مستقیم میان نمایندگان این گروه با نمایندگانی از دولت آمریکا خبر داده است. در خبرنامه طالبان آمده است که در این نشست علاوه بر سه طرف امریکا، طالبان و پاکستان، نمایندگانی از کشور عربستان سعودی نیز حضور خواهند داشت. به نظر می رسد این گفتگوها بدون حضور دولت افغانستان صورت می گیرد. در باره این گفتگوهای جدید و عدم حضور دولت افغانستان در آن چند نکته حایز اهمیت است:
یک. چنان که بارها تاکید گردیده است که هر صلحی با مالکیت و رهبری افغان ها باید صورت گیرد، این نشست نیز از این قاعده مستثنی نیست و نباید باشد. به نظر می رسد این گفتگوها در غیبت دولت افغانستان صورت می گیرد که از هر نگاه نتیجه مثبتی در پی نخواهد داشت. اولا، غیبت دولت افغانستان در این گفتگوها به معنای بی احترامی به دولت و مردم افغانستان و رفتار بر اساس خواست طالبان است. طالبان قبلا بارها اعلان کرده است که با دولت افغانستان مذاکره نمی کند ولی حاضر است با آمریکا مستقیما وارد مذاکره شود. ثانیا، از نظر حقوقی هیچ میکانیزمی برای رسمیت یافتن این گفتگوها وجود نخواهد داشت و هرگونه تفاهمی در این گفتگوها مبنای حقوقی نخواهد یافت. چون هیچ کسی در این گفتگوها از مردم و دولت افغانستان نمایندگی نمی تواند. ثالثا، در این نشست عدم صلاحیت دولت افغانستان چنان که طالبان و مخالفان مسلح بارها ادعا کرده اند، تثبیت می گردد و دولت فعلی افغانستان به منزله یک دولت دست نشانده تلقی خواهد شد. 
دو. این گفتگوها یک بار دیگر طرف هایی را گرد می آورد که در گذشته علیه شوروی سابق و به حمایت از مجاهدین با همدیگر متحد بوده اند. ایالات متحده آمریکا، عربستان سعودی و پاکستان، در زمان تهاجم شوروی به افغانستان و حاکمیت دولت دست نشانده روس ها در افغانستان، مثلثی را تشکیل می داده اند که نقش اساسی در حمایت از مجاهدین و شکست شوروی در افغانستان داشته است. اکنون به نظر می رسد این مثلث پس از سه دهه یک بار دیگر بر سر موضوع افغانستان شکل گرفته است. اما در این مرحله تنها جای مجاهدین را طالبان گرفته اند. گروه طالبان این روزها به موازات تحرکات شدید نظامی در جبهه های جنگ، در عرصه سیاسی نیز فعال شده است و خود را تا جایی بالا برده است که در موقعیت مجاهدین در زمان دولت نجیب قرار داده است. این موقعیت برای طالبان که نوعی مشروعیت بخشی به این گروه و یک پیروزی بی سابقه نیز برای آن به شمار می رود، با کمک حامیان منطقه ای این گروه به دست آمده است. امری که برای دولت افغانستان هرگز معنای مثبتی در بر ندارد و به همین خاطر باید در برابر آن بایستد.
سه. نکته مهم دیگر این گفتگوها، نقش منحصربفرد دولت آمریکا است. این کشور به مثابه حامی استراتژیک و مهم دولت افغانستان باید به مفاد پیمان استراتژیکی که قبلا با دولت افغانستان امضا کرده است پابند بماند و بر اساس استراتژی جدید این کشور در جنوب آسیا و افغانستان که سال گذشته اعلان شده است، حرکت کند. تحرکات جدید ایالات متحده در باره صلح افغانستان، به خصوص عملکرد نماینده آن، زلمی خلیلزاد، به گونه بی سابقه ای یک جانبه و خودمختارانه است. ممکن است این نشست در راستای تحت فشار قرار دادن حامیان منطقه ای طالبان صورت گیرد و آجندای آن نیز در هماهنگی با دولت افغانستان تهیه شده باشد. اما به نظر می رسد که طرف اصلی این گفتگوها گروه طالبان است و بیشتر به نفع این گروه تمام خواهد شد.
در هر صورت آن چه مسلم است این است که هرگونه گفتگویی باید با حضور دولت افغانستان به عنوان یک شخصیت حقوقی که می تواند از مردم افغانستان نمایندگی کند، صورت گیرد. بنابراین در هر گفتگویی که دولت افغانستان حضور نداشته باشد، هیچ توافقی قانونی و بر مبنای میکانیزم های حقوقی نخواهد بود و نتایج مثبتی در پی نخواهد داشت. 

دیدگاه شما