برگزاری انتخابات به تنهایی کافی نیست. هدف اصلی در پروسه انتخابات رجوع به تصمیم و خواست اکثریت مردم است. در یک فرایند دموکراتیک مردم به این هدف به پروسه انتخابات مشارکت می‌کند که از این راه بتواند در تعیین سرنوشت جمعی شان سهم بگیرد.
مردم افغانستان برای رسیدن به همین هدف قربانی‌های زیادی داده است و رنج‌های بسیاری را متحمل شده است. رسیدن به این مرحله از تاریخ سیاسی افغانستان یکی از آرزوهای آرمانی مردم افغانستان بوده است. اکنون که این زمینه به صورت نسبی فراهم شده است تا مردم به این آرزوی تاریخی شان برسد، باید این شرایط مغتنم شمرده شود.
ایثار و فداکاری‌های مردم برای رسیدن به یک فرایند دموکراتیک برای تعیین سرنوشت جمعی در افغانستان، قابل ستایش و تعظیم است. هم اکنون نیز مردم افغانستان برای حفاظت از شرایط به دست آمده قربانی می‌دهد و حاضر به قربانی دادن است. در همان روز‌های آغازین پروسه انتخابات، مردم غرب کابل بزرگترین قربانی انسانی را در مرکز ثبت نام رأی دهندگان در غرب کابل متحمل شد. این قربانی باید به عنوان یک روز تاریخی در تاریخ انتخابات افغانستان وارد تقویم می‌شد.
مردم افغانستان با تمام تهدیدات امنیتی بسیار با مشارکت پرشور در پای صندوق‌های رأی حضور یافتند و حماسه آفریدند. این حماسه برای دو روز متوالی در کابل تکرار شد. ولی ضعف نهاد‌های انتخاباتی باعث شد که این حماسه جمعی، زیبایی‌های خودش را از دست بدهد. در همان روزهای پس از انتخابات، جنجال‌های بسیاری فضای عمومی ‌را فراگرفت و همه چیز را تحت شعاع قرار داد.
در حقیقت کم‌کاری و ضعف کمیسیون مستقل انتخابات بزرگترین صدمه را به حماسه جمعی مردم وارد ساخت و از لحاظ روانی آسیب جدی بر انگیزه جمعی مردم تحمیل کرد. اصل اینست که کمیسیون مستقل انتخابات باید در برابر این وضعیت از مردم افغانستان به صورت رسمی ‌و مکتوب معذرت خواهی می‌کرد تا حداقل پذیرش اشتباهات و احترام به اراده مردم در افغانستان رسم می‌گردید ولی این چنین نشد.
کم‌کاری‌ها و ضعف موجود در پروسه انتخابات، مشکل صیانت از آرای پاک مردم و تفکیک آن را از رأی‌های ناپاک به شدت سخت و مشکل‌ساز ساخت. کمیسیون شکایات انتخاباتی با تمام مشکلات موجود از لحاظ قانونی مؤظف است که از آرای پاک مردم در هر شرایطی که باشد باید صیانت کند.
اقدام کمیسیون شکایات انتخاباتی در ابطال آرای انتخابات پارلمانی کابل بنا به میزان مشکلات موجود در کابل، اگر به هدف صیانت از آرای مردم باشد واقعا ستودنی است؛ اما این راه حل کامل نیست. شاید به همین دلیل بود که دوباره این کمیسیون اعلان کرد که در تصمیم خودش تجدید نظر می‌کند. حقیقت آنست که هزینه اشتباهات کمیسیون مستقل انتخابات را نباید مردم و کمیسیون شکایات انتخاباتی بپردازد. کمیسیون شکایات انتخابات در داوری و نظارت از پروسه انتخابات و صیانت از آرای مردم طبق قانون مکلف است و باید طوری تصمیم بگیرد که حق مردم و کاندیدان انتخاباتی به هیچ وجهی ضایع نشود و علاوه برآن با آمیخته شدن آرای ناپاک به آرای پاک مردم عملا خواست و اراده مردم در ابهام قرار نگیرد. وگرنه اصل این کار با برگزاری انتخابات در مغایرت قرار دارد. انتخابات به این هدف برگزار می‌شود تا اراده واقعی مردم به دست آید. در صورتی که آرای ناپاک با آرای پاک مردم در هم آمیخته شود بازهم اراده واقعی مردم در این ماجرا گم می‌شود.
به همین سبب است که تصمیم کمیسیون شکایات انتخاباتی در ابطال عمومی ‌آرای انتخابات پارلمانی در کابل راه حل کامل نبود، چون عادلانه نبود. هرچند که براساس مفاد قانون انتخابات کمیسیون شکایات این حق را دارد ولی نباید فراموش کرد که اصل عادلانه بودن پروسه انتخابات اصلی است که برهمه چیز حاکمیت دارد؛ بنابراین عادلانه نیست که آن بخش از رأی‌های پاک مردم که با تمام تهدیدات امنیتی و مشکلات به صندوق‌ها ریخته شده نادیده گرفته شود. کمیسیون شکایات انتخاباتی باید پس از بررسی کامل توسط اسناد و فرایند‌های تخنیکی آرای پاک و سایت‌های پاک را از ناپاک تفکیک کند و آن گاه تصمیم بر ابطال آن بخش از سایت‌هایی بگیرد که واقعا مشکل آن غیر قابل گذشت است.