صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

چهارشنبه ۵ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

چرخش بـزرگ در حرکت‌های مدنی

-

اعتراض مدنی مردم که دیروز به خاطر تشدید جنگ در ولسوالیهای جاغوری و مالستان ولایت غزنی به راه افتاد، یک نمونهای موفق از حرکتهای مدنی در کشور ما بود. موفقیت این اعتراض به این دلیل بود که منتج به نتیجه مثبت گردید و حکومت تمام خواستهای معترضان را پذیرفت و این حرکت با قناعت شرکت کنندگان پایان یافت. تا کنون در تاریخ کشور ما به خصوص در کابل چنین رخدادی ثبت نشده است.
مظاهره دیروز میتواند یک الگوی موفق از یک حرکت مدنی باشد. چون دارای چند ویژگی اساسی بود که آن را از دیگر حرکتهای مدنی در سالهای گذشته متمایز میسازد. در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم و امیدواریم که از این حرکت در آینده نیز درس بگیریم: 
یک. خواست روشن و بدون ابهام یکی از ویژگیهای اعتراض دیروز بود. خواست معترضان این بود که نیروهای امنیتی و قوای هوایی کشور هرچه زودتر سایه تهدید تروریستها را از سر مردم بیدفاع ولسوالیهای جاغوری و مالستان برطرف کند. علاوه بر این موضوع، کمک به بیجاشدگان و زخمیهای رخدادهای امنیتی اخیر از دیگر خواستهای مشخص معترضان بود که مورد پذیرش حکومت نیز قرار گرفت.
دو. فقدان یک چهره سیاسی و یک سخنگوی مشخص از دیگر ویژگیهای حرکت مدنی دیروز بود. از ابتدای شروع این حرکت خودجوش مردمی همه کسانی که به نحوی از تجربههای تلخ گذشته درس آموخته اند، تاکید کردند که این حرکت نه سخنگو دارد و نه نیاز به سخنگو احساس میشود؛ زیرا خواستهای این حرکت روشن است و هیچ نیازی به سخنگو نیست. به همین خاطر از قهرمانسازی و قهرمانبازی در این اعتراض از سوی خود مردم به شدت جلوگیری شد. اگرچه تعدادی از چهرههای سیاسی که قبلا نیز از این گونه حرکتها سوء استفاده کرده بودند، فعال شدند تا از این حرکت نیز استفاده سیاسی ببرند؛ ولی از سوی مردم جلوگیری شد. این مساله از سیاسی شدن و بهره برداریهای سیاسی از این حرکت به خوبی جلوگیری کرد. سوء استفادهجویانی که مثل همیشه آمده بودند تا از آب گل آلود ماهی مطلوب گیرند، یکی پس از دیگری مأیوس شدند و صحنه را ترک کردند.
سه. پرهیز از زبان نفرت و خشونت کلامی در این اعتراض از مهمترین ویژگیهای مثبت آن بود. احساسات در طول مدت اعتراض موج میزد. اما هرگز به سمت نفرت پراکنی قومی و خشونت کلامی علیه حکومت کشیده نشد. هر لحظه که عدهای میخواستند این حرکت اعتراضی را به سمت نفرتپراکنی سوق دهد از سوی مردم بایکوت شدند و از هرگونه خشونت زبانی توسط مردم جلوگیری به عمل آمد. این مساله نقش مهم در موفقیت این حرکت مدنی داشت.
چهار. شهامت و شجاعت جوانان و دست اندرکاران حرکت دیروز ستودنی است. آنان در شرایطی دست به این حرکت مدنی زدند که هر آن خطر حملات انتحاری احساس میشد. کسانی که دیروز به صورت خودجوش و بدون هرگونه انگیزه سیاسی و جناحی و تنها با هدف تامین امنیت هموطنان شان و بدون هراس از انفجار و انتحار به جادهها آمدند، مبارزان واقعی راه آزادی و استقلال کشور هستند. آنان قهرمانان واقعی و الگوهای تمام عیار انسانهای مدنی هستند.
این تهدیدات چنان جدی بود که در نزدیکی معترضان دیروز نیز یک حمله انتحاری صورت گرفت و جان شش تن از هموطنان بیگناه - به شمول سه معترض - را گرفت؛ ولی این حمله انتحاری دورتر از محل مظاهره رخ داد.
پنج. پاسخ مناسب حکومت و شخص رییس جمهور به خواست معترضان یک الگوی موفق از پاسخگویی حکومت و در واقع نتیجه حرکت سالم و مدنی مردم بود. حرکت مدنی دیروز مردم و تعامل هوشمندانه حکومت با این حرکت و در نهایت پاسخ روشن رییس جمهور به خواستهای مردم، منتج به نتیجه مطلوب و منجر به یک الگوی موفق از یک حرکت مدنی شد.
شش. سرانجام با توجه به ویژگیهایی که برای حرکت مدنی دیروز بر شمرده شد، از آن میتوان به عنوان نمونهای از یک چرخش مهم در حرکتهای اعتراضی و مدنی قلمداد کرد. چرخشی که همه کلیشههای گذشته را به فراموشی سپرد و به عنوان سرنمون ظهور کرد. کلیشههایی که تا کنون از حرکتهای اعتراضی و مدنی در افغانستان به ذهن تبادر میکرد، خشونت، نفرت افکنی، شعارهای قومی و مذهبی، دامن زدن به نفاقهای اجتماعی و حتی دشنامهای رکیک به سران حکومت و... بودند؛ اما در حرکت دیروز از این کلیشهها خبری نبود و مردم به خواستهای روشن و واقعی شان پای فشردند و در نهایت پیروز هم شدند.

دیدگاه شما