صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۳۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

چرایی ناکامی پروژه ها در افغانـستان

-

ناکامی پروژه ها در افغانستان یک بحث جدید و ناشناخته نیست. در هفده سال گذشته مردم این کشور شاهد ناکامی ده ها و صدها پروژه در مناطق شان بوده اند. این ناکامی ها حالا دیدگاه مردم را نسبت به پروژه تغییر داده و هر جا نامی از پروژه گرفته شود، شایبهای از خیانت، سؤ استفاده، بهره برداری شخصی، اختلاس و حیف و میل پول نیز موجود است.
در سال های گذشته میلیاردها پول از سوی جامعه جهانی در افغانستان واریز شد، اما باتوجه به حجم کمک ها، تغییری چندانی در زندگی مردم افغانستان ایجاد نگردید. مصارف غیر ضروری، معاشات بلند دالری، تشریفات اداری و فقدان میکانیزم مؤثر نظارتی از جمله مسایلی بود که زمینه حیف ومیل کمک ها را فراهم و از تأثیر و کارایی پروژه ها در زندگی مردم، کاست.
جالب این است که با وجود استخدام مشاوران متعدد خارجی و داخلی، اغلب پروژه ها با تبلیغات و سروصدای زیادی راه اندازی شده و سال ها این پروژه ها تطبیق شده و میلیون ها و میلیاردها دالر در این پروژه ها به مصرف رسیده، اما زمانی که کشورهای کمک کننده برای تمویل پروژه علاقه مندی نشان ندادند؛ یکباره اعلام می شود که این پروژه در افغانستان ناکام بوده است.
از باب مثال؛ در بخش امنیتی روی ایجاد پولیس محلی و مؤثریت آن در تأمین امنیت، سال ها مطالعه صورت گرفت و به صورت همه جانبه در سطوح بالا و با اشتراک و مشوره کشورهای کمک کننده، روی آن بحث شد و در نهایت ایجاد پولیس محلی برای تأمین محل و مناطق دور دست ضروری و بسیار کارامد تشخیص داده شد. طی چندین سال ده ها هزار پولیس محلی برای دفاع از محلات دور دست تشکیل شد و بدون شک میلیون ها دالر نیز به مصرف رسید؛ اما امروز مسؤلان حکومتی معتقداند که ایجاد پولیس محلی یک اشتباه بود و نه تنها تأثیری در امنیت مناطق نداشته است که در بسا موارد مشکل ساز هم بوده است.
اما درهمین حال در وزارت دفاع تصمیم گرفته شده که ارتش منطقوی را در کنار ارتش ملی تشکیل دهد. ارتش منطقوی کاپی همان پولیس محلی؛ اما در بدنه اردوی ملی است. وقتی پولیس محلی پس از سال ها تجربه، ناکام به اثبات رسیده؛ پس چه دلیلی وجود دارد که ارتش منطقوی مانند پولیس محلی ناکام نشود؟
در عرصهای بازسازی نیز ده ها پروژه تصویب شده، اما پیش از آن که پروژه ها تکمیل شود، ثابت شده که این پروژه حتا به هزینه اش هم نمی ارزد. اغلب پروژه ها هم با سؤ استفاده و حیف و میل پول همراه بوده است و این مسأله سبب شده که پروژه ها اغلب بی کیفیت و دارای عیب و نقص تحویل داده شود و بعداز گذشت چند سال دوباره تخریب شده و مردم را با مشکلات جدید مواجه می سازد.
در تازه ترین مورد سیگار، اداره بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان، پروژۀ ابتکاری ادارۀ ایالات متحده برای انکشاف بین المللی برای توانمندسازی زنان افغان را "ناکام" و "ضیاع" پول مالیه دهندگان امریکایی خوانده است.
این پروژه که به نام پروموت یا "ارتقا" یاد شده و حدود پنج سال پیش راه اندازی شد و بزرگترین پروژۀ توانمندسازی زنان در سطح جهان خوانده شده است، قرار بود زمینۀ کاریابی، رشد و آموزش را برای ۷۵ هزار زن افغان را فراهم کند.
مفتش ویژۀ ایالات متحده برای بازسازی افغانستان، گفته است که از زمان راه اندازی برنامۀ ارتقا تا کنون ۸۹ میلیون دالر صرف آن شده است، فقط ارتقای ۵۵ زن افغان را به وظایف بهتر میتوان به عنوان دستآورد ملموس آن برجسته ساخت.
سیگار همچنان گفته است که یو اس ای آی دی در مورد این برنامه "گزافه گویی" کرده و به مردم امریکا و افغانستان "دروغ" گفته است. به گفتۀ مسؤل این اداره، زنان افغان در همه سطوح، به این باور اند که این برنامه ناقص بوده و به گونۀ ضعیف طراحی شده است. بخش زیاد پول این پروژه هزینۀ مصارف اداری شده و به جیب قراردادیان امریکایی سرازیر میشود تا این که به زنان افغان کمک کرده باشد.
در کل گزارش سیگار و برخی سازمان های بین المللی دیگر در مورد ناکامی پروژه ها و حیف و میل پول ها در افغانستان نشان می دهد که منبع و سرچشمه فساد و مصارف گزاف و غیر ضروری، ادارات مربوط به کشورهای کمک کننده خارجی است، تا مقامات افغانستان. مقامات دولتی افغانستان تنها در حیف و میل بخشی از این کمک ها شریک بوده اند. بنابراین در انجام یک پروژه چند حلقه فساد در ادارات خارجی و داخلی وجود دارد که هزینه پروژه ها تا چند برابر افزایش می دهد، تا به شکل ناقص تطبیق و به مرحله اجرا گذاشته شود. پس در حیف و میل پول ها تنها حکومت افغانستان مقصر نیست، مقصر اصلی ادارات مربوط به کشورهای خارجی است که این پروژه ها را پلانگذاری و به مرحله اجرا گذاشته اند.

دیدگاه شما