صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۷ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

رسـانه ها و فـرایند حکومتداری

-

با پیشرفت تکنولوژی اطلاعاتی، رسانه های همگانی در بقا ویا فنای دولتها و دولتمردان تاثیرگذاری خاصی دارد و در جوامع دموکراتیک، رسانه ها به خوبی می تواند اهرم فشار را در سمت و سو دادن افکار عمومی و جریانات سیاسی به عهده گیرد.
وسایل ارتباط جمعی در نهادینه ساختن پلورالیسم سیاسی، مشارکت سیاسی، تثبیت جایگاه احزاب و ترویج ارزش های دموکراسی نقش مهم و غیر قابل انکاری دارد؛ اما رسالت رسانه ها در دوره گذار به دلیل آسیب پذیری ها و خلأهایی که وجود دارد، اهمیت فوق العادهای پیدا می کند. رسانه ها در این دوره از رویکردهای کثرت گرایانه، عدالت جویانه و آزادی خواهانه حمایت کرده و بنیاد تفکرات متحجر، پسمانده و سنتی را فرو ریزد. رسانه ها در دوره گذار می تواند روند جدید سیاسی را سرعت بخشد و هنجارهای جدید فرهنگی را در جامعه همه پذیر سازد. برازندگی رسانه ها در تعمیق و گسترش ارزش های اجتماعی در کشورهای درحال گذار، بسیار مهم و غیر قابل انکار می باشد. رسانه ها در تثبیت نظام دموکراتیک و ارزش های حقوق بشر و انسانی کردن فرایندهای سیاسی و ایجاد یک جامعه دگرپذیر و عاری از خشونت کمک کرده و فرایندهای ملی را از انحصارگرایی، محدود نگری و امتیازخواهی های برتری جویانه می رهاند. 
درعرصه سیاسی، رسانه ها در بسیج و جهت دهی افکارعمومی و کمک به شیوه های حکومت داری، نظارت بر عملکرد نهادهای دولتی، تقویت جامعه مدنی، ترغیب شهروندان به مشارکت گسترده ملی، تحریک احساسات ملی، افشای فساد در ادارات دولتی و برملاساختن زد و بندهایی پشت پرده سیاسی و بالا بردن درک و شعور و آگاهی مردم در انتخاب کارگزاران دولت می تواند به گونهای بسیار برجسته تأثیر گذار باشد.
از کار ویژگی های مهم رسانه ها در کشور، تفسیر و تحلیل های سیاسی و ارایه راهکارهای مناسب، معقول و عملی برای فایق آمدن بر چالش ها یا بحران های جامعه و پیش بینی جریانات وتحولات سیاسی آن است که متأسفانه در جامعه ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
ولی کارکرد رسانه ها همواره با این خوشبینی که بر شمردیم نیست. رسانه ها برای آزادی عمل و عمل آزادانه خود در همه جوامع و بخصوص جوامع در حال توسعه با ده ها مشکل مواجه می باشند. حکومت های نیمه دموکراتیک و تمرکز گرا و محدودنگر، همواره فعالیت رسانه ها را برخلاف اهداف و تداوم قدرت متزلزل خود می دانند و به این خاطر سعی می کنند با انواع برچسپ ها و تهمت ها جلوی آزادی رسانه ها را سد کنند.
این سیاستمداران و دولتمردان، رسانه ها را موجب تضعیف دولت، کاهش اقتدار مرکزی، جابجایی نقش های سیاسی از دولت ملی به بازیگران قومی و محلی، شکستن انحصار کنترل مدیریت کشور و در نتیجه در جهت تبلیغ و ترویج غیر ملی شدن و غیر سرزمینی شدن اقتصاد و سیاست تلاش می کنند.
از نظر این سیاستگران رسانه ها مخالف ایجاد دولت- ملت هستند و تأکید بیش از حد شان بر فردگرایی و تمرکز زدایی قدرت، آسیبهای جدی را بر اقتدار سیاسی نظام های برحال وارد می سازد.
برخی حکومت ها و احزاب سیاسی، نقش رسانه ها را در تأمین امنیت اجتماعی به شدت انکار می کنند و معتقداند که رسانه ها در افزایش هنجار شکنی ها، بالا بردن میزان جرم و جنایت و گسترش کجرویی اجتماعی و ترویج قانون شکنی و قانون گریزی در جامعه نقش دارند. این ها می گویند که رسانه ها همواره با انتقاد از کارکردهای حکومت و برجسته سازی فساد و سایر نارسایی های سیاسی، مردم را به طور غیر مستقیم به سرپیچی از قوانین و مقررات تشویق و ترغیب می کنند و به این صورت امنیت اجتماعی را برهم می زنند و انارشیسم و هرج و مرج گرایی را در کشور رواج می دهند. به عقیده آنان، رسانه ها همواره با پخش اطلاعات تحریک آمیز، حساسیت برانگیز و تنش زا، اساس وحدت و همبستگی ملی را لطمه زده و پایه های نظام سیاسی را سست و لرزان می سازد.
اما واقعیت این است که نوع عمل و فعالیت رسانه ها و نقشی که وسایل ارتباط جمعی در هر جامعه ایفا می کند، به نوع قوانین، کارکرد نظام و فرهنگ عمومی جامعه بستگی دارد. با توجه به عوامل فوق می توان کارکرد رسانه ها را در کشور مفید و یا مضر معرفی کرد.

دیدگاه شما