صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

امریکا و نبرد پیچیده و دوامدار با تروریـسم

-

امروز مصادف با یازدهم سپتمبر است. یازده سپتمبر نقطه عطفی در تاریخ تحولات جهانی و منطقهای و بخصوص افغانستان به حساب می آید. یازدهم سپتمبر یادآور حملات متعدد تروریستی بر مراکز سیاسی، امنیتی و تجاری امریکا است. حملاتی که دنیا را در شگفتی و حیرت فرو برد و ابهت دستگاههای امنیتی و استخباراتی امریکا را زیر سؤال برد و طلسم نفوذ ناپذیری آن را شکست.
وقتی شواهد و مدارک اولیه نشان داد که این حمله از سوی شبکه القاعده صورت گرفته است، توجه جهان به سمت افغانستان و گروه طالبان معطوف شد. افغانستانی که به پناهگاه امن برای شبکه القاعده تبدیل شده بود و طالبان با تمام توان از این گروه حمایت می کرد.
امریکا برای نابودی القاعده و نیز احیای اعتبار از دست رفته اش تصمیم گرفت به این کشور حمله کند؛ اما حمله به افغانستان آسان نبود، هنوز خاطره شکست شوروی و ارتش سرخ از افغانستان به فراموشی نرفته بود. امریکا با سرعت خواهان حمایت همپیمانانش درناتو و سایر کشورهای جهان از سیاست مبارزه با تروریسم و هراس افگنی در افغانستان شد. در پی این خواستها ایتلاف جهانی مبارزه با تروریسم شکل گرفت و شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز با صدور قطعنامهای حمایت اش را از حمله نظامی امریکا به افغانستان اعلام کرد.
امریکا با پشتوانههای سیاسی، نظامی و حقوقی به افغانستان حمله کرد. حمله امریکا به افغانستان شدید، قاطع، برق آسا و با استفاده از تمامی امکانات نظامی صورت گرفت و به همین دلیل بسیار زود به نتیجه رسید و امارت طالبان سرنگون و شبکه القاعده از هم فروپاشید.
پس از سرنگونی طالبان، نظام جدید بر اساس معاهده بن شکل گرفت و حکومت مؤقت و انتقالی بستر ایجاد یک نظام دموکراتیک و مبتنی بر آرای مردم را فراهم کرد و روند بازسازی این کشور نیز با کمک جامعه جهانی آغاز شد. هدف مهم و اساسی نابودی تروریسم در منطقه و تشکیل نهادهای قانونی در افغانستان بود.
حال پس از نزدیک به دو دهه این پرسش اساسی مطرح می شود که چرا طالبان دوباره به افغانستان برگشت؟ چرا ناامنی افزایش پیدا کرد و طالبان قدرتمندتر و ساحه نفوذش گسترده شد؟ چرا جنگ افغانستان بر خلاف باورهای عمومی، به طولانی ترین جنگ امریکا و ناتو تبدیل شد؟ چرا استراتژی های امریکا در افغانستان به ناکامی انجامید؟
واقعیت های جاری در افغانستان نشان می دهد که اکنون بیش از بیست گروه تروریستی در این کشور فعالیت دارد. بخش قابل توجه از خاک افغانستان یا مستقیم در اختیار گروه های تروریستی و طالبان است و یا خارج از سیطره حکومت قرار دارد. حملات گروه های شورشی افزایش یافته و آمار تلفات ملکی و نظامی چند برابر بالا رفته است.
پروسه صلح با شورشیان داخلی از جمله طالبان، چندین سال است که به گونه های مختلف دنبال می شود؛ اما تا کنون نتایج ملموسی در پی نداشته است و طالبان هربار با خشونت و تشدید حملات انتحاری و گروهی به فراخوان صلح پاسخ داده اند.
1- برداشت ها این است که امریکا درافغانستان استراتژی مشخصی را دنبال نکرده است. این کشور پس از شکست القاعده و طالبان از افغانستان، دچار خودباوری گردید و با خوشبینی تمام خود را پیروز میدان دانست. امریکا جنگ با تروریسم را در افغانستان خاتمه یافته تلقی کرد و حضور دوباره شورشیان در مرزهای کشور را جدی نگرفت.
2- امریکا پیوند عمیق سیاسی و اعتقادی میان پاکستان و طالبان را نادیده گرفت. حمایت های پنهانی پاکستان از طالبان زمینه حضور این گروه در افغانستان را فراهم کرد و امریکا همچنان به کمک مالی و نظامی پاکستان ادامه می داد.
3- اختلافات و ناهماهنگیهایی که میان اعضای ناتو در افغانستان وجود داشت به روند مؤثر و سازمان یافته مبارزه با تروریسم صدمه زد و این روند را با سستی و سکتگی مواجه کرد.
4- حیف و میل کمک ها و گسترش فساد در ادارات دولتی و انجوهای خارجی، توجه حکومت و نهادهای مؤثر بین المللی در افغانستان را از موضوع امنیت به موضوع اقتصاد و بازسازی جلب کرد و به بهانهای بازسازی کشور میلیاردها دالر در حساب های شخصی تعدادی از اشخاص و مقامات واریز گردید.
5- امریکا درحالی که به هدف نابودی با تروریسم در افغانستان آمده بود؛ اما تعریف واضح از تروریسم نداشت. رویکرد امریکا در برابر طالبان همواره با انتقادات تند تحلیل گران و کارشناسان همراه بوده است. امریکا گروه طالبان را از فهرست تروریستان جدا کرد و جنگ حکومت با طالبان را یک شورش داخلی عنوان کرد.
6- اشتباه دیگر امریکا این بود که این کشور می خواست خود به تنهایی مسألهای جنگ و صلح در افغانستان را مدیریت کند. در این رویکرد نقش کشورهای منطقه در ارتباط با صلح و ثبات افغانستان نادیده گرفته شد. در حالی که امنیت و صلح در افغانستان بدون همکاری های منطقهای قابل تحقق نخواهد بود.  

دیدگاه شما