آمریکا نقش نوین خودش را در افغانستان با دولت سازی آغاز کرد. سنگ بنای دولت جدید با ارادۀ آمریکا و همکاری قدرت‌های سیاسی افغانستان در بن نهادینه شد. آمریکا بر این  عقیده بود که در کشورهای درگیر در منازعه های قومی و قبیله ی ملت سازی فرایندی است که پس از دولت سازی مدرن و قدرتمند قابل پیگیری و عملیاتی شدن است.
آمریکا بر حمایت از رشد دولت سازی و دموکراسی در افغانستان تامدتی موفق عملکرد. تنها در دورۀ دوم ریاست جمهوری حامدکرزی، اوباما در سیاست خودش تجدید نظر نمود تا معضل سیاسی و امنیتی افغانستان به صورت دیپلماتیک وگفتگو حل و فصل کند. حامد کرزی نیز در مشی سیاسی خودش نسبت با آمریکا چرخش و دیگر گونگی نشان داد. این دیگرگونی‌های سیاسی برای مردم افغانستان هزینه‌های گزافی را به بار آورد. طالبان از فضای به وجود آمده نهایت استفاده را برای بهبودی وضعیت سیاسی و نظامی شان انجام داد.
چالش انتخابات ریاست جمهوری اخیر در افغانستان، نزدیک بود به پروسۀ دولت سازی در افغانستان آخرین ضربه ها را وارد سازد. ولی آمریکا به صورت علنی وارد صحنه شد و  بن بست انتخابات افغانستان را میانجیگری کرد.
حکومت وحدت ملی  نیز به خوبی توانست  توجه جامعه جهانی مخصوصا آمریکا را دوباره به افغانستان معطوف سازد. حکومت وحدت ملی زمانی تیم باراک اوباما را به افغانستان متمایل ساخت که تیم حامد کرزی به اندازۀ یک دوره ریاست جمهوری، وقت و فرصت را در مناسبت با آمریکا از دست داده بود.
دونالد ترامپ علیرغم سخنان منفی اش در قبال افغانستان در زمان مبارزات انتخاباتی اش، بازهم از تقویت پروسۀ دولت سازی در افغانستان حمایت کرد. دلیلش هم اینست که دولت‌های آمریکا، هرگز ساختارهای را که توسط هزینه‌های مالی وسیاسی آمریکا بنیان نهاده می شود، در معرض سقوط قرار نخواهد داد.
از میان تمام کشورهای همکار با افغانستان، کاخ سفید در حمایت از پروسۀ دولت سازی در افغانستان، بیشترین حمایت را انجام داده است. اما نکتۀ قابل توجه اینست که آمریکا بعنوان قدرتی که با افغانستان قرارداد پیمان امنیتی و استراتژیک دارد، تاکنون ساختار قدرت رسمی افغانستان را به آن اندازه تقویت نکرده است که بتواند، در برابر بحران‌های احتمالی داخلی و منطقه‌ای، استوار بماند.
با تمام این تلاش‌ها آمریکا هیچگاه نخواسته که افغانستان از لحاظ قدرت نظامی آن قدر قدرت کافی پیدا کند که باعث هراس پاکستان در منطقه شود. درگذشته نیز چنین بوده است. ولی توقع مردم و حکومت افغانستان از آمریکا اینست که برمبنای پیمان امنیتی و استراتژیکی که با افغانستان دارد، در شرایط موجود افغانستان را به صورت جدی حمایت همه جانبه کند و به پاکستان بفهماند که افغانستان برای آمریکا اولویت استراتژیک دارد.
در زمان اکنون، دیگرگونی اوضاع منطقه و جهانی این گمان را تقویت می کند که با عقبگرد روسیه و آمریکا بر وضعیت جنگ سرد، افغانستان نیز به همان موقعیت نزدیک شود. پاکستان نیز دقیقا مترصد اوضاع است و اگر افغانستان با یک اجماع سیاسی در درون افغانستان به وضعیت دفاع خودی نزدیک نشود، احتمال می رود که افغانستان دوباره برای پاکستان و کشورهای منطقه تبدیل به یک میدان نبرد غم انگیز دیگر شود.
هم اکنون مسئله‌ی افغانستان از یک اجندای دو طرفه میان طالبان و دولت افغانستان خارج شده است. بازیگران زیادی در این بازی وارد شده اند که باعث پیچیدگی وضعیت شده اند. پاکستان، ایران و روسیه برآن هستند که طالبان و حکومت افغانستان به صورت مساوی در دوطرف میزمذاکره قراربگیرند و امتیازات یکسان به دست آورند. ولی این روش باعث فروپاشیدگی اقتدار حکومت افغانستان می شود و پروسۀ دولت سازی مدرن را در افغانستان دوباره به نابودی می کشاند.حکومت افغانستان، هرگز به این نوع سیاست همسایگانش راضی نیست و آن را به معنای تضعیف دولت مرکزی افغانستان می داند. به همین جهت بود که افغانستان نشست اخیر گفتگوهای صلح را در روسیه نپذیرفت و همین مسئله باعث تنش های سیاسی در ارگ و باعث استعفای مشاور امنیت ملی گردید. آمریکا در این عرصه نیز مانند گذشته حکومت افغانستان را حمایت کرده است. آمریکا تاهنوز تلاش کرده که طالبان به صورت مستقیم با حکومت افغانستان وارد مذاکره شود و یا حد اقل برآنست که اقتدار حکومت افغانستان در برابر طالبان حفظ شود و ساختار سیاسی قدرت مرکزی همچنان صاحب اقتدار باشد.
هرچند که آمریکا در مطرح کردن طالبان بعنوان یک بازیگر مطرح در قالب گفتگوهای صلح دچار اشتباه شد ولی اکنون که حکومت افغانستان نمی خواهد که گروه طالبان در مسایل صلح افغانستان موازی با حکومت افغانستان مطرح شود، آمریکا باید به صورت جدی از این سیاست افغانستان حمایت کند و به کشورهای مانند پاکستان و روسیه نیز این هشدار را برساند.