صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

افغانستان آزمایشگاه ائتلاف‌های سیاسی

-

روز پنجشنبه هفته گذشته ائتلاف بزرگ ملی با حضور شماری از احزاب و شخصیتهای سیاسی اعلام موجودیت کرد. ائتلاف بزرگ ملی از نظر زمانی در آستانه انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری تشکیل شده است و طبعیتا مسئله انتخابات در راس برنامههای این ائتلاف سیاسی قرار دارد.
واکنشها به اعلام موجودیت ائتلاف بزرگ ملی متفاوت است. دولت افغانستان از آن استقبال کرده و از گفتمان مشترک میان حکومت و جریانهای سیاسی سخن گفته است. اما مهمتر از نحوه برخورد حکومت، چهرهای است که ائتلاف از خود در زمان اعلام موجودیت و در آینده ترسیم کرده و میکند. از نگاه ترکیب افراد، ائتلاف از شخصیتهای سیاسی دارای موقف و جایگاه رسمی فعلی در حکومت تا شخصیتهایی که در گذشته در مناصب عالی حکومتی کار کرده، را شامل میشود. از نگاه برنامه و اهداف اساسی، ائتلاف تا کنون شدیدا در مقام انتقاد از دولت وحدت ملی قرار داشته است، اما قرار است ائتلاف ملی در روزهای آینده خطوط اساسیاش را رسما اعلام کند.
وجود ائتلافهای سیاسی زمینه ساز فضای گفتمان سیاسی در کشور است. در صورتی که اعضای گروههای سیاسی، جامعه مدنی، شخصیتهای سیاسی و اجتماعی در چوکات قانون اساسی به طرح نظرات، راهکارها، برنامههای علمی و عملی در کشور همت کنند، حکومت مکلف است تا بدانها تن بدهد، گوش کند، گفتگو کند و قناعت طرفهای خود را فراهم سازد. موضوعات و مشکلات زیادی در حال حاضر در افغانستان وجود دارند که نیاز به گفتگو و حمایت همه اقشار مردم و گروه های سیاسی دارند. از انتخابات گرفته تا مسئله صلح، جنگ با تروریزم، فساد اداری، مواد مخدر، فقر، حضور تمامی گروه های قومی و زبانی در دولت و ... موضوعات مهمی هستند که میتوانند تبدیل به گفتمان شوند.
با وجود خوش بینیها و بدبینیهایی که در مورد ائتلاف بزرگ ملی وجود دارد، تجربه مردم افغانستان از ائتلافها را نیز باید در نظر داشت. در طول هفده سال گذشته، افغانستان شاهد ائتلافهای زیادی بوده که به قصد تاثیرگذاری و فشار بر دولت ایجاد شدهاند. این ائتلاف ها وجوه مشترکی داشتهاند که تقریبا در همه آنها دیده شده است. ناپایداری یکی از وجوه مشترک آنها است. عمر ائتلافها در افغانستان کوتاه بوده و در مواردی به چند ماه نمیرسد. اعضای ائتلاف یا در جریان صحبت و گفتگو با دولت و یا در جریان تهیه و تنظیم استراتیژی ائتلاف ، اختلاف پیدا می کنند و ائتلاف به زودی دچار ریزش میشود. ناپایداری ائتلافهای سیاسی در افغانستان سبب شده تا میزان تاثیرگذاری بر دولت، مقبولیت در میان مردم و افکار عمومی، رسیدن به پختگی و بلوغ سیاسی ائتلافها به حد اقل برسد.
وجه مشترک دیگر آنها این است که احزاب و اعضای ائتلاف، در گذشته و برنامههایشان اختلافات دارند. در مواردی، اعضای ائتلافها در گذشته دچار اختلافات شدید و جدی بوده و با هم درگیر بودهاند و گاهی نیز شماری از اعضای ائتلاف عضو دولت بودهاند و صرفا به خاطر اینکه از دولت خارج شدهاند به ائتلاف پیوستهاند. مشوقها و بستههای پیشنهادی دولت به اعضای ائتلافها عکسالعمل متفاوت اعضا را به دنبال داشته و غالبا سبب تشدید اختلافات میان اعضای ائتلاف میشود.
علاوه بر اینها، احزاب تشکیل دهنده ائتلافها با مشکلات ساختاری در درون خود نیز مواجه هستند. بخشی از احزاب تشکیل دهنده ائتلافها (اگر نه به طور کامل)، از نداشتن تشکیلات منظم، نداشتن استراتیژی روشن سازمانی، فرد محوری و... رنج می برند که در نتیجه به ائتلاف هم سرایت کرده و عین مشکل را در ائتلافهای سیاسی نیز شاهد بودهایم.
آینده نشان خواهد داد که آیا ائتلاف بزرگ ملی میتواند به عنوان یک ائتلاف سیاسی قاعدهمند، منظم، دارای استراتیژی، هدفمند، پایدار و تجزیهناپذیر کار کند و ادامه حیات دهد و یا به سرنوشت ائتلافهای سیاسی گذشته دچار شده و تن به تقدیری بدهد که دیگران دادهاند.

دیدگاه شما