صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

چالش های اساسی در روابط افغانستان و پاکستان

-

دیروز یک هیأت عالی رتبه پاکستان به افغانستان آمد و با مقامات وزارت خارجه کشور در باره پلان عمل افغانستان و پاکستان برای صلح و همبستگی، گفتگو کردند. در این دیدار دو طرف مذاکرات شان را پیرامون پلان عمل افغانستان و پاکستان برای صلح و همبستگی ادامه دادند که به گفته وزارت امور خارجه هر دو کشور در این گفتگوها به پیشرفت هایی نایل آمدند؛ اما هنوز اختلافات در مورد مسایل اساسی حل نشده باقی مانده است.
این سفر هیأت پاکستانی در حالی صورت می گیرد که قرار است در روزهای آینده نخست وزیر پاکستان نیز به افغانستان سفر کند و در مورد صلح، امنیت و مبارزه مشترک با تروریسم با مقامات بلندپایه کشور بحث و گفتگو کند.
روابط افغانستان و پاکستان به دلیل اختلافات جغرافیایی و سیاسی همواره با فراز و نشیب های تند همراه بوده و گاه تا سرحد درگیری های مرزی نیز پیش رفته است. این روابط هم اکنون نیز با تنش و انتقادات تند دو طرف از همدیگر همراه می باشد.
روابط افغانستان و پاکستان زمانی به تیرگی گرایید که نشست های چهار جانبه صلح افغانستان، پاکستان، امریکا و چین به بن بست رسید و افغانستان به دلیل عدم صداقت پاکستان در مذاکرات، از ادامه نشست ها خود داری کرد.
اگرچه جامعه جهانی و بخصوص امریکا در سال های قبل کمتر از پاکستان انتقاد می کردند؛ اما پس از تدوین استراتژی جدید امریکا و اتحادیه اروپا، مقامات این کشورها به صورت واضح از عملکرد پاکستان در قبال تروریسم انتقاد می کنند.
امریکا؛ اما واکنش صریح تر و تندتری در برابر پاکستان اتخاذ کرده و به مقامات این کشور هشدار داده است که امریکا بیش از این نمی تواند بازی های دوگانه پاکستان را تحمل کند.
در شش ماه اخیر پاکستان از نظر دیپلماتیک بیشتر تحت فشار قرار گرفته و حجم کمک های امریکا نیز تا حد زیادی کاهش یافته است و این مسأله به هر حال برای پاکستان گران تمام می شود. پاکستان از یک سال به این طرف تلاش کرده تا ائتلاف جدیدی را با همکاری روسیه و ایران در منطقه شکل دهد و با شریک استراتژیک خود چین روابط و مناسبات گسترده تر اقتصادی برقرار سازد.
پاکستان با محوریت روسیه و چین می خواهد، امریکا را دور بزند. این که آیا پاکستان مؤفق به این کار خواهد شد یا نه؟ گذشت زمان پاسخ خواهد داد؛ اما تغییر در مناسبات استراتژیک و پشت کردن به کشورهای غربی و بخصوص امریکا که سالانه میلیاردها دالر از آن کشور کمک دریافت می کند، نیز کاری سهل و ساده¬ای نخواهد بود.
هرچند قراردادهای بزرگ اقتصادی با چین، بخصوص اتصال چین به بندر گوادر شاید منفعت های کلان اقتصادی برای پاکستان در پی داشته باشد؛ اما این منافع نمی تواند هزینه های سیاسی، امنیتی و اقتصادی را که از طریق تیرگی روابط با غرب متحمل می شود، جبران کند.
به همین دلیل پاکستان از یک طرف می کوشد تا جایگزین احتمالی برای کشورهای غربی پیدا کند و با پشتوانه آنها تأثیرات منفی فشارهای ناشی از این روابط را کم کند، از طرف دیگر تلاش می کند تا اعتماد کشورهای غربی و بخصوص امریکا را در مبارزه صادقانه با تروریسم جلب کند. این تلاش ها در حال حاضر بدون آب کردن یخ های روابط با افغانستان ممکن نیست. به این خاطر مقامات این کشور بارها تلاش کرده اند تا مناسبات خود را با افغانستان عادی جلوه داده و باب مذاکرات با افغانستان را دوباره بگشاید.
نشست دیروز سومین نشست میان دوکشور بود که در سطح معینان وزرای خارجه دو کشور برگزار شده بود. نشست های اول و دوم بدون کدام نتیجه مشخص پایان یافت؛ اما در نشست دیروز بنابه گفته وزارت خارجه پیشرفت هایی صورت گرفته، اما تا هنوز دو کشور روی مسایل اساسی به توافق نرسیده است.
مشکل اصلی اینجا است که پاکستان منافع دراز مدت خود را در افغانستان جستجو می کند. این کشور روابط خود با افغانستان را با روابطش با کشور هند گره زده است. امنیت افغانستان را وابسته با امنیت کشمیر می داند. بنابراین از نظر این کشور تا زمانی که افغانستان با کشور هند، دشمن دیرینه پاکستان، روابط سیاسی و اقتصادی داشته باشد و تا زمانی که اختلافات هند و پاکستان بر سر مسأله کشمیر لاینحل باقی بماند، تأمین امنیت و برقراری ثبات در افغانستان به هیچ وجه به نفع پاکستان تفسیر نمی شود. بنابراین تا زمانی که پاکستان، افغانستان را به عنوان یک کشور مستقل و دارای روابط مستقل سیاسی نپذیرد؛ اختلافات اساسی همچنان پا برجا باقی خواهند ماند.

دیدگاه شما