صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

چالش فساد؛ همسنگ با چالش تروریسم

-

همان گونه که مبارزه با تروریسم در کشوری مثل افغانستان با چالش های جدی و شکننده مواجه است، چالش های مبارزه با فساد نیز کمتر از آن نیست. چون این دو پدیده چنان ساختارهای زندگی مردم ما را آلوده کرده است که هرگونه تلاش و مبارزه را با شکست مواجه می کند. افغانستان با همکاری جامعه جهانی سال ها است که با تروریسم مبارزه می کند. اما این پدیده چون در باورهای ایدئولوژیک و حتی دینی اقشار مختلف مردم و ساختارهای اجتماعی و فرهنگی آن ها ریشه دارد، هرگونه تلاش را با کندی مواجه می کند و هرگونه مبارزه را از موثریت می اندازد. هم چنین فساد نیز که تمام ساختارهای اداری کشور را آلوده کرده است، مثل ویروس تروریسم، از هرگونه اقدام سازنده را بی تاثیر می سازد.
دیروز لوی سارنوالی دستاوردهای خود را در راستای مبارزه با فساد با رسانه ها شریک کرد. اگر نگاه منصفانه به قضایا داشته باشیم، این دستاوردها در طول سال های گذشته بی نظیر و بی سابقه بوده است. بر اساس گفته های سخنگوی لوی سارنوالی میلیاردها افغانی و میلیون ها دالر در سال جاری به خزانه دولت باز گشته و از نزد مافیای فساد اخذ گردیده است. هم چنین علاوه بر رسیدگی به صدها قضیه فساد اداری، 54 مقام عالی رتبه دولتی ممنوع الخروج گردیده و پرونده های شان در نهادهای عدلی به دوران افتاده است. دستاوردهای لوی سارنوالی تنها یک نمونه از جدیت حکومت در زمینه مبارزه با فساد است که در نوع خود قابل توجه و ستایش برانگیز بوده است.
اما در همین هفته سازمان شفافیت بین المللی بار دیگر جایگاه افغانستان را در میان کشورهای جهان به لحاظ فساد بسیار نازل اعلان کرد و افغانستان با بهبودی اندک باز هم در رتبه های نخست کشورهای فاسد جهان قرار دارد. گزارش این نهاد بین المللی نشان می دهد که علی رغم تلاش های حکومت افغانستان در زمینه مبارزه با فساد و علی رغم دستاوردهای قابل توجه در این زمینه، هنوز این پدیده یکی از خطرناک ترین و تباه کننده ترین دشمنان ثبات و نظم در افغانستان است.
اما پرسش اساسی این است که چرا افغانستان علی رغم تلاش های مستمر و جدیت رهبری حکومت در زمینه مبارزه با فساد و آوردن اصلاحات در بخشی از روندهای تدارکاتی و مالی و استخدامی، هم چنان در رتبه فاسدترین کشورهای جهان قرار دارد؟
شاید یکی از عمده ترین دلایل این امر، زمان بر بودن مبارزه با فساد و کندی تاثیر آن بر بهبود وضعیت از لحاظ فساد اداری باشد. چنان که شاهد هستیم در روند استخدام کارمندان دولت و کمیسیون اصلاحات اداری، اصلاحات قابل توجهی آمده است. اما این اصلاحات به قدری دشوار بوده است که در طی یک سال گذشته تنها سه بار این کمیسیون موفق شده است امتحانات استخدامی کشور را برگزار کند. بدون تردید این روند در طولانی مدت، البته به شرط حفظ سلامت پروسه فعلی استخدام، نتیجه خواهد داد. اما این دستاوردها در سال جاری اساسا در گزارش های شفافیت بین المللی محاسبه نشده باشد.
مانند پروسه استخدام، آوردن اصلاحات و دقت در روند تدارکات و قراردادهای مالی کشور نیز تنها مدت کمی است که شروع شده است. کمیسیون تدارکات ملی اگرچه نزدیک به دو سال است که آغاز به کار کرده است. ولی نتایج و دستاوردهای آن به زودی قابل لمس نیست.
دلیل دیگر و شاید دلیل اصلی چالش هایی است که هم چنان فراروی فساد در کشور وجود دارد. هنوز زیرساخت های اداری افغانستان مبتنی بر تجربیات گذشته استوار است و اصلاحات کافی در این بخش به وجود نیامده است. درست است که اصلاحات از گلوگاه های فساد شروع شده و موثر نیز بوده است. ولی هنوز کارگزاری های فساد و ساختارهای فسادآلود، هم چنان در بدنه نظام اداری افغانستان فعال است. شاید دولت توانسته است در این مدت برخی از اقدامات فسادانگیز را خنثی کرده باشد ولی سفره فساد هم چنان گسترده است و بسیاری از این خوان لایتناهی استفاده می کنند. هنوز فسادپیشگان کوچک در تمام بدنه ادارات دولتی فعال هستند و به فساد ادامه می دهند و هنوز روندهای فسادآلود در همه جا به چشم می خورد.
چالش مهم تر و کلان تر البته حضور و سیطره سردمداران فساد بر برخی از دستگاه های حکومتی است. نافرمانی های اداری مقامات و پشت گرمی آنان به کتله های سیاسی کلان تر و افراد زورمند از مهم ترین چالش هایی است که هم چنان وجود دارد. حکومت ممکن است در برخی از موارد در سطح کلان موفق بوده و جلو فسادهای میلیاردی را گرفته است ولی طبقه زورمند که دست در مافیای فساد دارند، هم چنان پابرجا هستند و گاهی به صورت آشکارا حکومت را به چالش می کشند.
بنابراین همان گونه که فساد همسنگ تروریسم است، مبارزه با آن نیز به اندازه مبارزه با تروریسم دشوار و طاقت فرسا است. اما اگر جدیت و قاطعیت وجود داشته باشد ریشه کن کردن فساد ناممکن نیست. با جدیت و روندی که حکومت در پیش گرفته است این امیدواری وجود دارد که در سال های آینده افغانستان بتواند نمره بهتری در زمینه مبارزه با فساد بگیرد.

دیدگاه شما