داستان غم انگیز صلح افغانستان سال ها است که ادامه دارد و هم چنان سرفصل بسیاری از حرکت های نمایشی در داخل و خارج افغانستان بوده است. اما به اعتراف همه کسانی که در این راه قدمی برداشته اند، این پروسه هرگز کمترین دستاوردی تا کنون برای مردم افغانستان نداشته است. پروسه صلح در افغانستان ناکام ترین پروسه است که نه تنها دستاوردی نداشته است، بلکه تا کنون زیان های بزرگی را نیز متوجه افغانستان کرده است. این زیان ها تنها به سرمایه های هنگفت مالی خلاصه نمی شود، بلکه فرصت های طلایی زیادی را از مردم افغانستان دریغ کرده و بر سردرگمی ها و ابهام ها در استراتژی جنگ و صلح کشور منجر گردیده است. تنها دستاوردی که می توان برای پروسه صلح افغانستان در نظر گرفت، وقت کشی و از بین بردن زمان به نفع دشمن بوده است. اگر سال ها پیش کار صلح با کسانی که کم ترین وجه اشتراک با روندهای جدید سیاسی ندارند و هیچگونه باور مندی به قوانین و مقررات دولت افغانستان و ارزش های بشری نیز ندارند، خاتمه می یافت، شاید امروز وضعیت بهتری در انتظار ما بود.
اما اکنون ما هستیم و دشمن قسم خورده و سرسخت که هرگز حاضر نیست به پای میز مذاکره بنشیند و در باره آینده کشور به صورت دلسوزانه و متعهدانه با دولت افغانستان همگام شود. هر بار که دولت افغانستان گامی را در راستای صلح برداشته و میزی را هرچند به صورت نمایشی برای مذاکرات صلح مهیا کرده است، دشمن در پاسخ به چنین حرکت هایی دست به بدترین کشتار و جنایت زده است و بدین ترتیب بی باوری خود را به صلح و مصالحه ملی اعلان داشته است.
در آخرین مورد پس از یک مذاکرات صلح در ترکیه، گروه طالبان هم به صورت اعلامیه مطبوعاتی آن را جعلی خواند و هم به صورت عملی بدترین حملات انتحاری را در قلب پایتخت کشور سازماندهی و اجرا کرد. طالبان به صورت مشخص هم حمله بر هوتل انترکانتیننتال و هم حمله در چهارراهی صدارت را به عهده گرفتند. در هر دو مورد مردم ملکی و غیر نظامی بدترین و مهلک ترین حوادث تروریستی را شاهد بودند و مصیبت بزرگی را متحمل شدند. بدون شک این حملات تروریستی بدون اشاره حامیان منطقه و بین المللی طالبان نبود و به احتمال زیاد در پاسخ به پیام های صریح دولت افغانستان و موضع گیری های تازه ایالات متحده در برابر پاکستان صورت گرفت.
علاوه بر استراتژی جدید ایالات متحده و موضع گیری های تند رییس جمهور ترامپ در برابر پاکستان، دولت افغانستان نیز طی دو سال اخیر سعی کرده است که مرزهای مشخصی میان طرف های داخلی و خارجی صلح افغانستان ایجاد کند. افغانستان با جدا مخالفان مسلح داخلی و حامیان خارجی آن ها
اما واقعیت این است که هنوز ما نتوانسته ایم میان دشمن و مخالف سیاسی و نظامی خطوط روشن ایجاد کنیم. شاید این تقصیر دولت افغانستان و یا شورای عالی صلح نباشد که ندانند که با چه کسی صلح می کنند و طرف پروسه صلح چه کسانی هستند. استراتژی دولت های حامی تروریسم و شگردهای دشمنان کهنه کار افغانستان به قدری وضعیت را آشفته و پیچیده ساخته اند که به درستی نمی توان تشخیص داد که دشمن کیست، مخالف نظامی چه کسی است و یا مخالف سیاسی چه کسانی هستند. ما بارها اعلان کرده ایم که ما تروریسم خوب و بد نداریم. ولی در عین حال از پروسه صلح و حتی پیشرفت در این پروسه سخن می گوییم. این تناقض بزرگی است که باید بدان خاتمه داده شود.
پروسه صلح افغانستان در تمام سال های گذشته تا کنون نه تنها کوچک ترین دستاوردی نداشته و هزینه های هنگفتی را بر مردم افغانستان تحمیل کرده است، بلکه بی اعتمادی عمیقی را نیز به وجود آورده است. مردم افغانستان حق دارند که پس از نزدیک به پانزده سال بازی بی دستاورد صلح، بپرسند که ما به چه کسانی صلح می کنیم؟ این پرسش ساده است اما سردرگمی عمیقی را با خود حمل می کند. وقتی طالبانی که دارای نام و نشان هستند، با تمام قدرت در برابر مردم و دولت افغانستان ایستاده اند و هر روزه از مردم بی گناه قربانی می گیرند، آن ها که گاهی به صورت نمایشی در پشت میزهای مذاکره حاضر می شوند، چه کسانی هستند؟ آیا وقت آن فرا نرسیده است که نام و آدرس کسانی که از جانب مخالفان مسلح در مذاکرات علنی و پنهانی صلح حاضر می شوند، افشا شوند تا هم مردم بدانند که واقعا طرف مذاکرات صلح چه کسانی هستند و هم تکلیف نیروهای امنیتی مشخص گردد که در برابر چه کسانی می جنگند. ما هنوز نه تنها با پرسش مهم بلکه با معمای بزرگی مواجه هستیم که هنوز لاینحل باقی مانده است: ما با چه کسانی صلح می کنیم؟