عرصه سیاست در افغانستان مثل همه عرصه های دیگر همواره دچار تنش های شکننده و فراز و فرودهای افراد و جناح های سیاسی بوده است. ماهیت سیاست و سیاست ورزی نیز همیشه این ویژگی را اقتضا می کند. اما عدم ثبات سیاسی و فقدان شکل گیری احزاب سیاسی قدرتمند و فراگیر ملی سبب شده است که منزلت افراد و گروه های سیاسی در افغانستان هم زود اوج بگیرد و هم سریع فروکش کند. طی سالیان گذشته که آن را عصر گذار نام گذاشته ایم از این فراز و فرودها کم نداشته ایم. این زودگذری و بی ثباتی هم چنین سبب شده است که هیچ قاعده ای برای بازی های سیاسی در کشور ما شکل نگیرد. نه تنها قواعد بازی در عالم سیاست بلکه حتی قانون و روندهایی که به صورت مدون در آمده است نیز هر روزه زیر پا می گردد و به بازی گرفته می شود.
بارزترین نمونه های این بی قاعدگی در سیاست طی دو سال اخیر  در رفتارها و گفتارهای سیاسی برخی از سیاستمداران و رهبران مطرح  کشور به خوبی تبارز کرده است. بنیادگذاری این روند نامطلوب در سیاست و ادبیات سیاسی در انتخابات جنجالی سال 2013 شکل گرفت و متاسفانه تا به امروز نیز ادامه یافته است. در انتخابات گذشته ریاست جمهوری به معنای واقعی کلمه ادبیات نفرت رواج یافت و همه عرصه های اجتماعی و حوزه عمومی حیات جمعی ما را فرا گرفت. امری که تاثیرات منفی آن را تا هنوز شاهد هستیم و بدبینی های عمومی نسبت به همدیگر هر روز بیشتر می شود. بسیار طبیعی است که رفتار و گفتار سیاستمداران بر روی روان جمعی مردمانی که هنوز به درستی تحت عنوان یک ملت سامان نیافته اند، تاثیرات عمیق و مخربی به جا می گذارد.
رفتار و به خصوص ادبیات به کار رفته در چند روز اخیر توسط  والی سابق بلخ یکی از بارزترین نمونه های بی ثباتی و در نهایت بی قاعدگی در عالم سیاست افغانی است. او که چهارده سال است به طور مستمر والی  و مامور حکومت بوده است، در آخرین اظهارات سیاسی خود از ادبیات تلخ و زننده همراه با توهین به خصوص نسبت به رییس اجراییه کار گرفت و او را به شدت شماتت کرد. به کار بردن اصطلاحاتی چون «مار آستین»، «تیزکردن دندان» و «کشیدن دندان» در مورد رقیب سیاسی اگرچه حکایت از بحران اخلاق در سیاست افغانی دارد، اما به کار بردن چنین اصطلاحاتی نسبت به کسی که در راس بخش اجرایی حکومت قرار دارد، هرگز دارای منطق و بر اساس قاعده بازی سیاسی نبود. بسیاری از شهروندان کشور در طی روزهای گذشته قضاوت خود را در باره منطق ادبیات گفتاری و رفتاری والی بلخ از طریق شبکه های اجتماعی و رسانه های عمومی بیان کردند.
خوش بختانه دیروز رییس اجراییه با حوصله مندی و به شکل آرام و منطقی در برابر گفته های والی بلخ واکنش نشان داد. در حالی که پیش از این گمان می رفت  داکتر عبدالله نیز در برابر گفته های والی بلخ برآشفته شده و شاید واکنش مشابه از خود نشان دهد. ولی او در پاسخ به ادبیات گزنده رییس اجرایی جمعیت اسلامی با خونسردی سخن گفت و تنها به یک طنز گفتاری اکتفا کرد. امری که به لحاظ اخلاقی کوبنده تر از گفته های والی بلخ و البته قناعت بخش تر از آن برای افکار عمومی بود.
برای افکار عمومی کشف حقیقت و یا احساس تعلق و همذات پنداری با گفتارهای سیاستمداران مهم نیست. بلکه مهم جنبه های آموزشی و تاثیرات اجتماعی گفتارها و کردارهای آنان است. ایدئولوژیک شدن گفتار و حیثیتی شدن رفتار سیاست مداران تنها برای تعداد خاصی از نزدیکان آن ها به وجو می آید. اما برای عموم مردم قضاوت های عمومی مهم است. قضاوت هایی که البته برای خود سیاستمداران نیز سرنوشت ساز و تعیین کننده است.
ما در روزهای گذشته هم شاهد نابردباری ها و بی اخلاقی های سیاسی بودیم و هم شاهد تساهل و مدارای سیاسی. اکنون کم کم حداقل نشانه هایی از عقلانیت سیاسی و قاعده مندی در عالم سیاست دیده می شود. البته ضمن این که نباید نادیده انگاشت که ادبیات نفرت نیز هم چنان سکه رایج عالم سیاست ما خواهد بود.
امید می رود که سیاستمداران ما نه تنها در عرصه گفتار و سخن گفتن ادب لازم را رعایت کنند؛ بلکه در سیاست ورزی و عرصه عمل نیز بر اساس قواعد دنیای سیاست رفتار کنند و آداب لازم را به کار گیرند.  تا زمانی که سیاستمداران و رهبران مشق پختگی سیاسی نکنند و مدارا و تساهل را پیشه خویش نسازند، آرامش به سیاست بر نمی گردد.