صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

رشد اقتصادی افغانستان در سایه ناامنی و جنگ

-

مشکلات اقتصادی یکی از دشواری های همیشگی و عمومی مردم افغانستان است. حدود هشتاد در صد شهروندان کشور فقیر هستند که از این میان سی و نه در صد آن در زیر خط فقر به سر می برند. طبیعی است وقتی افغانستان کشور عقب مانده و فقیر باشد و تولیدات و صادرات نداشته باشد، مردم آن نیز مجبوراند با فقر و مشکلات اقتصادی زندگی کنند.   
افغانستان از لحاظ جغرافیایی دارای آب و هوای مناسب برای زراعت، باغداری و مالداری می باشد. این کشور دارای منابع سرشار زیر زمینی و رو زمینی است که می تواند سالانه میلیاردها دالر برای افغانستان عاید داشته باشد. با این حال افغانستان یک کشور بکر و دست نخورده است که هیچ کار و تلاشی در راستای رشد زراعت، مالداری، استخراج معادن و مهار آب ها صورت نگرفته و زیر بناهای اقتصادی و مورد نیاز در این کشور ساخته نشده است. به همین دلیل می گویند که مردم افغانستان با شکم گرسنه روی گنج خوابیده اند.
این یک واقعیت تلخ است که مردم ما خود را به آن عادت داده اند. نظام های سیاسی استبدادی و ناکارآمد و دولتمداران عیاش، خاین و مزدور بیگانه، هیچگاه در اندیشه آبادی و توسعه اقتصادی کشور نبودند.
متأسفانه افغانستان کمتر شانس داشته است که یک حکومت نسبتا پاسخگو و مسؤلیت پذیر در تاریخ خود داشته باشد که فراتر از منافع شخصی، خانوادگی و قبیله¬ای بیندیشد و برای توسعه و پیشرفت کشور و رفاه و آسایش مردم افغانستان کارکند.
یک- دو نفری که به صورت نسبی دغدغه¬ای ملی داشته اند و در فکر ترقی و پیشرفت کشور و استفاده از پتانسیل های مادی آن بوده اند، نیز در تطبیق سیاست ها و برنامه های خود با چالش ها و موانع بزرگ داخلی روبرو شده و در نهایت از بین برده شده است.
بنابراین در افغانستان همه زمینه ها و بسترها برای پیشرفت و رشد اقتصادی آماده است و ذخایر زیر زمینی فوق العاده و ارزشمند در نقاط مختلف این کشور وجود دارد که می تواند افغانستان را از وابستگی های اقتصادی نجات دهد و آن را به یک کشور دارای اقتصاد قوی و نیرومند حد اقل در سطح منطقه بدل کند.
موقعیت ژئوپولیتیکی و ترانزیتی افغانستان یک بستر خوب برای رشد اقتصاد این کشور به شمار می رود که متأسفانه از این موقعیت ها تا امروز بهره ای برده نشده است.
این که چرا سیاست ها و برنامه های انکشافی در کشور همواره با ناکامی روبرو می شود و حکومت نمی تواند یک پروژه بزرگ و زیربنایی را به اتمام برساند، دلیلش این است که فرایند توسعه تنها به داشته های مادی و ذخایر زیر زمینی یک کشور مربوط نمی شود؛ بلکه توسعه بیش از هر چیز نیازمند نیروی انسانی متخصص، کارآمد و متعهد به پیشرفت می باشد. این نیروها می توانند موتور توسعه درکشور را به حرکت درآورد و پتانسیل های اقتصادی کشور را به درآمدها و عواید بالفعل تبدیل کنند.
البته در این قضایا نمی توان نقش عوامل خارجی را در عقب ماندگی افغانستان نادیده گرفت؛ اما اگر افغانستان به لحاظ نیروی انسانی در بخش های مختلف علمی، در مرحله بی نیازی برسد، یک گام بزرگ در راه آبادانی و رشد اقتصادی در کشور برداشته است.
اگرچه در سال های اخیر میزان افراد تحصیل کرده در کشور رو به افزایش بوده و این از یک نظر مایه امیدواری است؛ اما از بعد دیگر چون این نیروها نسبت به مشکلاتی که در سیستم درسی و نصاب تعلیمی و تحصیلی وجود دارد، پس از فراغت از دانشگاه ها در رشته تحصیلی خود تخصص پیدا نمی کنند. نتیجه این که اینها نمی توانند از سویه تحصیلی خود دفاع کنند و در عمل وارد بازار کار شوند.
مشکل بزرگ دیگری که در چند دهه اخیر گریبانگیر مردم افغانستان گردیده، مسأله جنگ و گسترش ناامنی در کشور است. نا امنی زمینه کار و سیاستگذاری در بخش های اقتصادی را از بین برده و تطبیق پروژه های اقتصادی را به حد اقل رسانده است.
با این حال وقتی بانک جهانی در گزارش خود می نویسد که افغانستان در سال جاری میلادی علیرغم وخامت اوضاع امنیتی، به رشد نسبی اقتصادی دست یافته است، یک خبر امیدوار کننده به حساب می آید.
براساس این گزارش رشد اقتصادی افغانستان تا آخر امسال به ۲.۶ درصد خواهد رسید، در حالی که این آمار پارسال ۲.۴ درصد بود.
این آمار از این لحاظ قابل توجه است که رشد اقتصادی افغانستان از سال ۲۰۱۴، با خروج نیروهای بینالمللی از این کشور، رو به کاهش بوده است.
البته این یک خبر خوب است که تلاش حکومت را در زمینه اقتصادی نشان می دهد؛ اما این میزان رشد نمی تواند پاسخگوی مشکلات مردم افغانستان باشد و سطح امیدواری به آینده را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. هنوز این کشور از نظر رشد اقتصادی در زیر خط سرخ سازمان ملل قرار دارد و هنوز سایه هیولای جنگ، تروریسم و فساد اداری بر زندگی مردم استمرار دارد و هر لحظه هستی و دارایی مردم افغانستان را تهدید می کند.

دیدگاه شما