صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

انتخابات و ضرورت آن در تداوم ثبات در کشور

-

کمیسیون مستقل انتخابات ارزیابی مراکز رای دهی در ولایات را آغاز کرده است. این ارزیابی مشخص میکند که کدام ولسوالیها به دلیل ناامنی و تهدید گروههای مخالف دولت برگزاری انتخابات در آنها ممکن نیست. این کمیسیون می گوید که مراکز رأی دهی 14 ولایت مشخص شده است. در این ولایت ها در مجموع بیش از ۲۸۰۰ مرکز رای دهی تصویب و مکانهای آن مشخص شده است.
انتخابات یک اصل مهم برای تأمین امنیت، حفظ ثبات و تداوم نظام سیاسی فعلی به شمار می رود. اصل حاکمیت ملی بر اساس قانون اساسی متعلق به مردم افغانستان است که توسط نمایندگان آنها به صورت مستقیم و غیر مستقیم انتخاب می شوند. بنابراین انتخابات تجلی اراده مردم و مجوز مشروعیت نظام است. انتخابات یکی از سازوکارهای تقویت مشارکت مردم در تعیین ساختارها و چگونگی تصمیم گیری های مهم دولتی است. از طریق انتخابات رابطه دولت و مردم سازمان می یابد و بستر رسیدگی به خواست ها و تقاضاهای شهروندان فراهم می گردد. در یک نظام دموکراتیک دولت مجبور است که به خواست های مشروع و قانونی مردم توجه داشته باشند و سیاست های خود را در راستای منافع مردم تنظیم کنند. اگر چنین نکنند، مردم در انتخابات بر تغییر رأی می دهند و اشخاص جدیدی را بر کرسی می نشانند.
افغانستان تنها سیزده سال است که با انتخابات آشنا شده اند، از اینرو برگزاری انتخابات در این کشور با دشواری های زیادی روبرو می باشد. نا آشنایی مردم با میکانیزم انتخابات، نا آگاهی آنان از فرایندهای سیاسی و عدم شناخت دقیق آنها از کاندیداتوران، روند انتخاب افراد شایسته و کارا را با مشکل روبرو کرده است.  وجود فساد در دستگاه دولتی و غیر دولتی و از جمله کمیسیون های انتخاباتی از معضلات دیگری است که کارکرد انتخابات در افغانستان را زیر سؤال برده است. زور سالاری پدیده ای دیگری است که چهره انتخابات را مخدوش ساخته است.
با همه این مشکلات، افغانستان تنها با انتخابات می تواند یک دولت نیرومند و قوی و برخوردار از پشتوانه های مردمی داشته باشد. افغانستان با انتخابات می تواند بر احساس تبعیض و بی عدالتی در کشور فایق آید و راه را برای مشارکت همه مردم افغانستان در توسعه و شکوفایی کشور باز کند.
در کشورهای پسا منازعه، برگزاری انتخابات از پرچالش ترین و پیچیده ترین مسایل ملی به شمار می آید. نزاع ها و کشمکش های سیاسی، فساد، دیدگاههای ناسازگار در جامعه و وجود شکاف های عمیق اجتماعی و سیاسی، پیشرفت این پروسه را با مانع روبرو می سازند؛ اما در عین حال برگزاری انتخابات در این کشورها یکی از مهمترین و ضروری ترین پروسه ملی و سیاسی نیز به شمار می رود. انتخابات فضای مخدوش جامعه را آرام می کند و جریان های سیاسی و طیف های مختلف اجتماعی را به صبر، تحمل و بردباری و نیز رقابت های مشروع و قانونی وا می دارد. انتخابات احساس بیگانگی و غیریت پنداری در جامعه را کاهش داده و درعوض حس برابری و عدالت گرایی را گسترش می دهد.
ولی کارایی و سازندگی انتخابات در جامعه به رعایت چند اصل دیگر بستگی پیدا می کند. این اصول از جمله الزامات انتخابات سالم در یک کشور به حساب می آید:
1- اصل شفافیت انتخابات، انتخابات باید از شفافیت لازم برخوردار باشد. یعنی میان آنچه مردم اراده کرده اند با آنچه از صندوق های رأی به دست می آید، سازگاری وجود داشته باشد. متأسفانه این اصل در انتخابات ریاست جمهوری، پارلمانی و شوراهای ولایتی مورد توجه قرار نگرفته و نهادهای برگزار کننده ای انتخابات نتوانسته اند اراده ای مردم را در آیینه ای انتخاب بازتاب دهند.
2- اصل عدالت: در انتخابات باید اصل عدالت رعایت گردد. به این معنا که هم در تعیین مراکز رأی دهی و هم در تعیین حوزه های انتخاباتی، عدالت باید در نظر گرفته شود و سیاست و برخورد یکسان با همه مناطق و شهروندان صورت گیرد و حق مردم در اثر سیاست ها و تصمیم گیری های دولت و بخصوص نهادهای انتخاباتی نادیده گرفته نشود. از سوی دیگر قانون باید در مورد همه کاندیدان یکسان به اجرا درآید و تبعیض و تفاوت در سیاست ها و برخوردهای حکومت و نهادهای انتخاباتی قابل قبول نمی باشد.
این اصل نیز به دلیل ضعف حاکمیت قانون و کاستی های که در میکانیزم انتخابات در گذشته داشت، در روند انتخابات رعایت نشده است، بخصوص در توزیع صندوق ها، تعیین مراکز رأی دهی و برخورداری کاندیداها از فرصت ها و امکانات مساوی و مناسب، به درستی مدنظر گرفته نشده است.
3- اصل فراگیری: انتخابات باید فراگیر باشد و همه مردم باید بتوانند در انتخابات اشتراک کنند. این اصل به دلیل ناامنی درکشور امکان پذیر نمی باشد. تعدادی از مناطق و حتا ولسوالی ها در تصرف طالبان و گروه های شورشی دیگر قرار دارند. برگزاری انتخابات در آن مناطق در عمل ناممکن می شود. بنابراین در انتخابات گذشته صرف در ولایت ها و ولسوالی هایی انتخابات برگزار شد که از امنیت نسبی برخوردار بودند و مردم می توانستند در انتخابات اشتراک کنند. بر اساس اعلام کمیسیون انتخابات در انتخابات آینده نیز ده ها ولسوالی در کشور، مناطق ناامن تشخیص شده است؛ یعنی انتخابات در آن ولسوالی ها برگزار نمی شود. این مسأله اصل فراگیری و عمومی بودن انتخابات را خدشه دار می سازد.
در کنار این کاستی ها، اما بدترین تجربه مردم از انتخابات، در انتخابات ریاست جمهوری گذشته رقم خورد. در این انتخابات مشروعیت انتخابات در سراسر کشور با چالش کشیده شد.
باتوجه به وضعیت شکننده و ناامن کشور، مردم انتظار ندارند که انتخابات در افغانستان بدون عیب و نقص برگزار شود؛ اما همه از دولت و از کمیسیون های انتخاباتی این توقع را دارند که از تمام توان، امکانات و ظرفیت های خود، در راستای برگزاری انتخابات سالم، شفاف و عادلانه بهره ببرند.

دیدگاه شما