صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

جایگاه قانونی شورای عالی صلح باید تعریف شود

-

شورای عالی صلح یکی از مهمترین نهادهایی است که به منظور پیشبرد روند صلح تأسیس شده است. با توجه به اهمیت کار این شورا، بایستی بودجه معین و هنگفتی نیز در اختیار آن قرار می گرفت. این شورا در سال 1389 به کار خود آغاز کرد و تاکنون پیوسته در راستای صلح کار کرده است. اکنون ده سال است که این شورا در زمینه صلح فعالیت می کند؛ ولی کارکرد این شورا با توجه به هزینه هایی که صورت گرفته است، هرگز برای مردم افغانستان قناعت بخش نبوده است و بسیاری از مردم، نهادهای مدنی و حتا مجلس نمایندگان پیش از این خواستار تعطیلی شورای عالی صلح شده اند.
حال سؤال اینجاست که چرا این شورا مانند بسیاری از کمیسیون های دیگر در طی این سال ها دستاورد قابل قبول برای مردم افغانستان ارائه داده نتوانسته است؟
البته پاسخ به این سؤال را می توان از جنبه های مختلف جستجو کرد؛ اما مهمترین عامل ناکامی شورا به موارد زیر مربوط می شود:
1- با آن که ده سال از تشکیل این شورا می گذرد، اما هنوز ماهیت شورا به لحاظ قانونی مشخص نیست و صلاحیت های وظیفوی و کاری شورا درهاله ای از ابهام قرار دارد.
آیا شورای عالی صلح، صلاحیت عام و تام در ارتباط با مسایل صلح را دارا می باشد؟ آیا این شورا در تصمیم گیری ها و عملکردهای خود استقلالیت دارد و یا مجبور است فعالیت های خود را در راستای سیاست های دولت تنظیم کند؟ به صورت خلاصه، آیا شورا یک نهاد حکومتی است و یا یک نهاد مستقل؟
2- مسأله دیگر ساختار این شورا است. در تعیین ساختار شورای عالی صلح پیش از آن که مؤفقیت این شورا در پیشبرد کارها و برنامه هایش مدنظر بوده باشد، به ملاحظات سیاسی و راضی ساختن برخی شخصیت های سیاسی بیرون مانده از حکومت اهمیت داده شده است. بنابراین کارایی و شایستگی در شورای عالی صلح، تحت تأثیر ملاحظات سیاسی به کلی نادیده گرفته شده است.
3- مسأله دیگری که در تشکیل شورای عالی صلح و تعیین حدود اختیارات و وظایف شورا، نادیده گرفته شده است، ابعاد خارجی جنگ و نا امنی در افغانستان است.
بر همه واضح است که جنگ افغانستان پیش از آن که بعد داخلی داشته باشد، منشأ و انگیزه های خارجی دارد. چندین کشور با همه امکانات خود پشت جنگ افغانستان قرار دارد و این پروژه را مطابق میل و خواست خود مدیریت می کنند.
4- شورای عالی صلح بر اساس کدام قانون می تواند مسؤلیت سیاست خارجی افغانستان را به عهده بگیرد. تعیین سیاست خارجی کشور و مذاکره با مقامات کشورهای دیگر مطابق قانون به عهده حکومت و وزارت خارجه است. این مقامات حکومتی اند که در دیدارها و دید و بازدیدهای شان با مقامات کشورهای خارجی در مورد امنیت، صلح و ثبات در افغانستان صحبت می کنند و زمینه  همکاری ها در این موارد را جستجو می کنند. حال فعالیت شورای عالی صلح در زمینه ای سیاست خارجی، نوعی تداخل کاری و بی سروسامانی در دستگاه سیاست خارجی کشور ایجاد نمی کند؟ جایگاه شورای عالی صلح در این مورد کجا است؟
5- شأن شورای عالی صلح حتا در نزد مخالفان مسلح دولت نیز تا هنوز تعریف شده نیست. این گروه ها اگر به مذاکره و گفتگو هم حاضر شوند، تنها با نمایندگان رسمی حکومت وارد صحبت و گفتگو خواهند شد و به نظر نمی رسد که این گروه ها با شورای عالی صلح وارد مذاکرات صلح شوند.
این مشکلات و برخی مشکلات دیگر، کار شورای عالی صلح را با دشواری و ابهام روبرو کرده است. چنانچه شورای عالی صلح می خواهد کارکردهای قابل قبولی داشته باشد، در مرحله اول باید جایگاه قانونی خود را احراز کند و چارچوب صلاحیت ها و وظایف خود را مطابق قانون تعیین کند.
امروز برهیچ کسی پوشیده نیست که مردم، احزاب و نهادهای فرهنگی و مدنی کشور، همه خواهان صلح است و همه مذاکره با مخالفان را ضروری می دانند، تنها نگرانی آنها در پروسه صلح این است که برخی ارزش ها و دستاورهای دموکراتیک که طی سال ها مبارزه و فداکاری و تلاش گسترده، نهادینه شده و در قانون اساسی کشور رسمیت یافته است، قربانی صلح و خواست های محدودگرایانه برخی جریانات و گروه ها نشوند.
مشکل صلح و امنیت در افغانستان بیشتر به منابع خارجی آن ارتباط می گیرد. مسؤلان شورای عالی صلح ابتداء باید تکلیف خود شان را به منابع خارجی نا امنی و جنگ روشن کنند و یک چارچوب کاری مشخص برای شورای عالی صلح تنظیم کند، تا از یک طرف مذاکرات و توافقات شان را با کشورهای خارجی توجیه کند و از سوی دیگر فعالیت های شان با نهادهای امنیتی و دستگاه سیاست خارجی حکومت در تعارض قرار نگیرد.

دیدگاه شما