صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

اشتباهات گذشته را تکرار نکنیم

-

صلح از مسایلی است که در اولویت سیاست حکومت قرار دارد و حکومت تمامی برنامه ها و سیاست های داخلی و خارجی خود را در راستای برقراری صلح و امنیت عیار کرده است و زمینه ها و بسترهای صلح را برای مخالفان مسلح آماده و فراهم ساخته است. ولی آنچه پروسه صلح را با دشواری مواجه کرده، سیاست های منطقه ای و رقابت های بین المللی است که در افغانستان و منطقه جریان دارد.
این سیاست ها ماهیت جنگ در افغانستان را تعیین می کند. یکی از اشتباهات فاحش جامعه بین المللی و حتا سیاستمداران و دولتمداران افغانستان در سال های گذشته، برداشت ساده انگارانه از جنگ در افغانستان بود. بسیاری از برداشت ها و تحلیل ها بر این مبنا استوار بود که جنگ افغانستان یک جنگ داخلی و طالبان یک گروه شورشی افغانی است. در سایه این برداشت، مسؤلیت های خود را برای برقراری صلح و امنیت در افغانستان انکار می کردند. تفکیک تروریسم به تروریستان خوب و بد و جداسازی طالبان از گروه های تروریستی و برادر خواندن آنها در اظهارات رسمی، تفسیر اشتباه و واژگونه ای بود که از تروریسم و طالبان صورت گرفت.
آمریکا دیگر جنگ با طالبان را به عنوان گروه حامی تروریسم، در اولویت سیاست های امنیتی خود تعریف نمی کرد. آمریکا رسما اعلام کرد که گروه طالبان دشمن آمریکا نیست. کشورهای اروپایی نیز بر اساس همین دیدگاه، صلح و گفتگو با طالبان را تنها راه حل مشکل افغانستان می دانستند، دولت هم که طالبان را برادران ناراضی خود خطاب می کردند و شیوه برخورد منصفانه با برادر ناراضی، مدارا، صلح و گذشت است؛ نه تداوم جنگ.
مجموع این سیاست ها و برداشت ها یک خلأ بزرگی را در روند مبارزه با طالبان به وجود آورد و این خلأ به طالبان و حامیان خارجی شان فرصت داد، تا به بازسازی و سازماندهی اهداف آینده شان در افغانستان اقدام کنند. استراتژی طالبان که تا پیش از آن، تنها ایجاد ناامنی های کوچک، آنهم در ساحات محدود و دور افتاده ولسوالی های ناامن را شامل می شد؛ پس از آن، هوای سقوط نظام و استقرار حاکمیت طالبانی را در افغانستان در سر می پروراندند.
اعلام برنامه خروج زودهنگام نیروهای خارجی، سطح امیدواری گروه طالبان را برای سرنگونی نظام جدید، بالاتر برد و انگیزه جنگی طالبان را افزایش داد. پس از سال 2010  گروه طالبان به صورت واضح برای سقوط نظام می جنگید و هدف شان شکست کامل نیروهای امنیتی در جبهات جنگ بود.
از آن زمان تاکنون همواره دشمنان افغانستان، حوزه کنترل و نفوذ خود را بر ولسوالی ها و ولایت ها گسترش داده است و به همین دلیل کنترل و نفوذ دولت بر جغرافیای افغانستان درحال حاضر بر پایین ترین حد خود رسیده است. بر اساس گزارشی که سیگار در روز سه شنبه 9 عقرب امسال منتشر کرده است، کنترل و نفوذ دولت از 72 در صد در عقرب سال 1394 به 57 درصد در عقرب امسال کاهش یافته است. این گزارش می افزاید که تنها در شش ماه گذشته، 9 ولسوالی از کنترل دولت خارج شده است.
وقتی حکومت اعلام می کند که مبارزه آنها طی سه سال گذشته برای بقاء بوده است، اوج بحران، بی نظمی و بی انگیزگی را در لایه های امنیتی و سیاست های خام و خوشبینانه حکومت برملا می سازد. مبارزه برای بقاء یعنی این که ابتکار، انگیزه و توان عملیاتی و جنگی در نزد مخالفان حکومت بیشتر است.
اشتباه دوم این بود که در سال های گذشته بعد خارجی ناامنی در افغانستان از سوی جامعه جهانی نادیده گرفته شد. با آن که همه می دانستند که گروه های تروریستی به شمول طالبان در کجا هستند، در کجا آموزش می بینند و از کجا تجهیز و سازماندهی می شوند؛ اما این موضوع تحت تأثیر ملاحظات سیاسی کشورها قرار گرفت و جدی گرفته نشد و به این صورت به کشورهای حامی تروریسم فرصت داده شد تا سیاست های خود را از طریق تقویت و تجهیز گروه های تروریستی در منطقه دنبال کنند.
در حکومت وحدت ملی خوشبختانه این خلأ ها شناسایی و سیاست های مشخص تری برای جبران خلأهای سیاسی و امنیتی گذشته گرفته شد. افغانستان رسما اعلام کرد که ما با پاکستان در جنگ اعلام ناشده قرار داریم، بنابراین تا زمانی که صلح ما به پاکستان به نتیجه نرسد، امکان صلح با گروه هایی که از سوی آن کشور مورد حمایت قرار می گیرند، ممکن نیست. حکومت وحدت ملی توانست پیامد ناگوار بی توجهی جامعه جهانی را نسبت به سیاست های دوگانه برخی کشورها برای امنیت منطقه، نشان دهد و باردگر توجه کشورهای خارجی را به مسأله پاکستان و حمایت آن کشور از گروه های تروریستی جلب کرد.
در شرایط فعلی، رویکرد بین المللی و منطقه ای در باره امنیت منطقه، تنها برگ برنده در دست حکومت افغانستان است که باید از آن بیشترین استفاده سیاسی را ببرد. استراتژی جدید آمریکا و حمایت کشورهای اروپایی از آن می تواند فرصت تازه ای را برای حکومت فراهم سازد، تا در سایه رویکرد جهانی مربوط به امنیت منطقه، در راستای شکست طالبان، داعش و سایر گروه های شورشی در افغانستان تلاش کند. حکومت می تواند از طریق رایزنی و گفتگوهای دیپلماتیک با کشورهای دیگر، فشارهای مضاعفی را بر کشورهایی که به گونه ای از طالبان و تروریسم حمایت می کنند، وارد سازد.

دیدگاه شما