صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آثار تاریخی در حال نابودی و انتظار از یونسکو

-

دیروز سی و نهمین اجلاس سازمان علمی و فرهنگی و آموزشی ملل متحد، یونسکو، در مقر این سازمان در پاریس برگزار شد. در این اجلاس معاون رییس جمهور در راس یک هیات عالی رتبه دولتی حضور یافته و از طرف افغانستان سخنرانی کرده است.
یونسکو یکی از سازمانهای تخصصی وابسته به ملل متحد است که در سال ۱۹۴۵ تشکیل شده است. هدف این نهاد، کمک به صلح و امنیت جهانی از راه همکاری بینالمللی در زمینههای آموزشی و علمی و فرهنگی و تربیتی به منظور افزایش احترام به عدالت و قانونمداری و حقوق بشر، بر اساس منشور سازمان ملل متحد است.
افغانستان از اولین کشورهایی است که 69 سال پیش در 4 می ۱۹۴۸ یعنی پس از سه سال از تشکیل این نهاد، عضویت این سازمان مهم و با اعتبار بین المللی را کسب کرده و تا کنون یکی از اعضای فعال این سازمان  بوده است. اما به دلیل منازعه و جنگ طولانی که بیش از سه دهه در کشور ما حاکم بوده است، کم ترین بهره را از خدمات و فعالیت های یونسکو برده است.
در طی سال های گذشته زیربناهای فرهنگی و علمی کشور نه تنها رشد نداشته بلکه در جنگ از بین رفته و بسیاری از آثار باستانی و تاریخی کشور یا تخریب شده  و یا قاچاق گردیده و به خارج از کشور منتقل شده است. افغانستان هم اکنون یکی از فقیرترین کشورها به لحاظ میزان سواد و دانش است. بر اساس آمار منتشر شده توسط یونسکو تنها طی 5 سال گذشته بیش از سه و نیم تُن از آثار باستانی افغانستان تنها در یکی از میدان های هوایی لندن کشف و ضبط گردیده است. بر اساس گزارش ها یکی از مهم ترین منابع تمویل تروریسم پس از مواد مخدر، قاچاق آثار عتیقه و باستانی است. بسیاری از افراد و گروه های قاچاقچی هم اکنون مشغول ربودن آثار باستانی و تاریخی کشور هستند و فعالیت های خود را نسبتا در یک فضای آرام و بی دغدغه انجام می دهند. حتی در قاچاق این آثار بسیاری از زورمندان محلی و سیاستمداران و مقامات حکومتی دست دارند. چندی پیش یکی از قدیمی ترین کتاب های کشف شده در بامیان از نزد قاچاق بران کشف گردید. هم اکنون بزرگ ترین آثار تاریخی افغانستان از جمله بوداهای تخریب شده بامیان در معرض بی توجهی سازمان ها و نهادهای بین المللی قرار دارد. بوداهای بامیان و منار جام غور که در زمره میراث جهانی ملل متحده ثبت شده است در معرض نابودی کامل قرار دارد.
افغانستان  در کنار کشورهایی چون سوریه و عراق اکنون بیش از هر زمان دیگر نیاز به توجه یونسکو در جهت تقویت و رشد تعلیم و تربیه و هم چنین نیاز به توجه خاص در زمینه حفظ، مراقبت، مرمت و جلوگیری از قاچاق آثار تاریخی و فرهنگی دارد. یونسکو می تواند افغانستان را در زمینه حفظ آثار تاریخی و جلوگیری از قاچاق و نابودی میراث تاریخی و فرهنگی یاری رساند. درست است که توسعه علم و فرهنگ برای افغانستان یک ضرورت اساسی و بنیادی است ولی آن چه که در اولویت اول قرار دارد، مبارزه جدی و قاطع با نابودی و قاچاق آثار باستانی و تاریخی است. 
کاری دیگری که یونسکو می تواند در راستای حفظ و مراقبت از میراث فرهنگی و تاریخی افغانستان انجام دهد، تلاش برای ثبت آثار مهم تاریخی و باستانی افغانستان در زمره میراث جهانی است. علاوه بر حمایت از افغانستان در زمینه ثبت آثار باستانی در میراث جهانی، تلاش برای مرمت و بازسازی آثار تاریخی از دیگر کارهایی است که یونسکو می تواند در این زمینه افغانستان را حمایت کند. متاسفانه تا کنون بوداهای بامیان به عنوان یکی از مهم ترین آثار تاریخی افغانستان که به عنوان میراث جهانی در ملل متحد نیز ثبت شده است،  تا کنون ترمیم نشده و هم چنان تکه های آن به صورت ویرانه ای بر روی زمین مانده است. منار جام نیز به عنوان یکی از میراث های جهانی در معرض آسیب جدی قرار دارد و تا کنون توجه نشده است.
هم چنین یونسکو می تواند در زمینه بازگرداندن آثار تاریخی و باستانی افغانستان به کشور نقش ایفا کند. در حال حاضر کلکسیون های قاچاقچیان پر از آثار تاریخی افغانستان است و اکثرا به طرز غیر قانونی و قاچاقی به کشورهای مختلف منتقل شده است. ولی متاسفانه یک راهکار مناسب و جدی در زمینه بازگرداندن آن ها وجود ندارد.
هیات افغانی شرکت کننده در سی و نهمین اجلاس یونسکو باید توجه این سازمان را به حفظ و مراقبت آثار تاریخی افغانستان به طور جدی جلب کرده و حفظ و مراقبت و جلوگیری از قاچاق این آثار را در اولویت کاری خویش قرار دهد.

دیدگاه شما